Lối về

Đầu thế kỷ trước, bố gã mở hãng “Phương Đông” buôn bán hàng vải tơ lụa nổi tiếng ở Hà Nội. Nhà có năm anh chị em, anh trai đầu, gã là út, còn ở giữa làba con vịt giời, nhưng tất cả đều phổng phao khỏe mạnh. Tháng 8 năm 1945, cuộc cách mạng do những người Cộng sản lãnh đạo đã thành công, tuyên bố một nước Việt nam mới ra đời. Thật khó hình dung trong cái thời khắc tối sáng đó, đối với một đứa trẻ lên năm tuổi như gã nghĩ gì? Khi đoàn quân...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lối về Lối về TRUYỆN NGẮN CỦA ĐỖ VIẾT NGHIỆMĐầu thế kỷ trước, bố gã mở hãng “Phương Đông” buôn bán hàng vải tơ lụa nổi tiếng ởHà Nội. Nhà có năm anh chị em, anh trai đầu, gã là út, còn ở giữa làba con vịt giời,nhưng tất cả đều phổng phao khỏe mạnh. Tháng 8 năm 1945, cuộc cách mạng do nhữngngười Cộng sản lãnh đạo đã thành công, tuyên bố một nước Việt nam mới ra đời. Thậtkhó hình dung trong cái thời khắc tối sáng đó, đối với một đứa trẻ lên năm tuổi như gãnghĩ gì? Khi đoàn quân Việt Minh tiến vào Hà Nội, nhân dân đứng dọc hai bên đường taycầm hoa, tay cầm cờ đỏ sao vàng tưng bừng vẫy chào rộn rã. Một Hà nội chưa bao giờvui như thế, náo nức như thế! Phải mất nhiều năm sau gã mới hiểu người Pháp, ngườiNhật thất bại ở Việt Nam đành rút quân về nước. Cùng thời gian anh trai gã được bố chosang Pháp du học. Thật ra chuyến đi hơi vội vàng, nên trong bữa tiệc chia tay không khígia đình hơi trầm lặng nhàn nhạt không vui, nhưng chuyện ấy chỉ có bố gã, anh trai gã,mới rõ hết vì sao lại như vậy. “Nước Pháp là đại quốc. Tương lai lâu dài của anh gã là ởđó. Hy vọng một ngày nào người Pháp sẽ quay trở lại Việt Nam”. Rồi người Pháp trở lạiViệt Nam thật. Họ phá bỏ cam kết với Chính phủ Cụ Hồ. Một lần nữa hai bên choảngnhau nảy lửa, rốt cuộc quân đội Pháp đại bại ở chiến trường Điện Biên Phủ, chấm dứt sựđô hộ Việt Nam hàng trăm năm.Rồi gã được chứng kiến một thời kỳ mới ở miền Bắc, sôi động chưa từng có đối với lớpngười trai trẻ như gã. Cả nước là một công trường hăng say lao động đến cuồng nhiệt,trên đồng ruộng, nhà máy và hầm mỏ. Nhưng theo gã được khoảng mười năm là tuyệtđẹp, đủ để gã hoàn toàn lột xác theo đúng nghĩa. Và chiến tranh lại nổ ra, nhưng lần nàylà với người Mỹ. Khi những chiếc máy bay địch vút qua bầu trời như một mũi tên, tiếnggầm rú, tiếng bom nổ xé nát sự bình yên làm nghiêng ngã mặt đất. Và máu đã đổ. Gã ýthức được sự khốc liệt của cuộc chiến tranh, qua năm tháng tiếp sau đó. Rồi gã đi Bộ đội,năm sau có lệnh vào Nam. Phải mất một trăm năm mươi ngày hành quân gian khổ, chốngtrọi với mưa nguồn, gió núi, sốt rét rừng và cả máy bay B.52 ném bom rãi thảm, cuốicùng đơn vị gã cũng đến được nơi tập kết là một cánh rừng già sát với biên giớiCampuchia. Người ta nói với gã, từ đây có thể đi Phước Long, Bình Long. Xa hơn vềmiền Đông Nam Bộ. Xuôi Sài Gòn độ ba trăm ki lô mét là tới vùng đồng bằng châu thổ,vựa lúa, trái cây phong phú của trời đất phương Nam. Rồi không lâu gã bắt đầu xungtrận, chiến đấu gan lì như cóc tía lập nhiều chiến công. Tên tuổi của gã nổi lên từ đấy.***Tên trung tá Chi khu trưởng Phước Long, hình như vừa nói chuyện với cấp trên của hắn,đặt ống nghe xuống nét mặt để lộ vẻ hân hoan. Hắn được thông báo trận phục kích đêmqua đơn vị hắn, đụng độ với một phân đội quân chính qui Bắc Việt bắt sống được mườihai tù binh. Hắn sướng là phải, vì chưa bao giờ đơn vị hắn lập công to đến như vậy. Hắnbắt đầu mơ tới chiếc lon đại tá và cái ghế ở chức vụ cao hơn. Chính lúc ấy hắn nghe tiếnggõ cửa, làm cắt ngang mất ước mơ vàng đang bay nhảy trong đầu hắn. Cụt hứng, hắn gằngiọng: “Vào đi”. Tưởng ai, tên thiếu úy mặt rổ chằng như tổ ong bước vào đứng nghiêm,báo cáo:- Trình trung tá, bản hỏi cung lũ tù binh Cộng sản ạ?Hắn chỉ vào chiếc ghế đối diện, bảo tên thiếu úy ngồi. Hắn nói:- Để đấy, báo cáo cụ thể moa nghe.Đặt tập hồ sơ xuống bàn, viên thiếu úy nói:- Thưa trung tá, trong mười hai tên Cộng sản có một tên trời đánh trật búa à. Hắn khôngchịu mở miệng ngoài mấy câu lãng sẹt, “các ông muốn giết thì giết, hỏi gì lắm chuyện”.Đ… má, em muốn rút lưỡi coi hắn có chịu thấu không.Tên trung tá khẽ nhíu lông mày, một cử chỉ biểu lộ không thích kiểu nói chợ búa đó. Rồihắn hỏi:- Quê quán ở đâu?Tên thiếu úy cao giọng.- Í, Bắc rặt à.Tên trung tá rủa thầm “thằng ngu dốt hết chỗ”, rồi đứng dậy nói với tên thiếu úy:- Đưa tên tù binh đó lên đây!Tên thiếu úy liếng thoắng.- Dạ, gặp trung tá chắc hắn mới chịu nôn à.Vẻ giả dối, xu nịnh của tên thiếu úy khiến tên trung tá nhắc nhở.- Thiếu úy.- Dạ?- Đủ rồi, khi nào cần moa gọi.Tên thiếu úy giật thót, rồi quay người bước ra cửa.***Mới một ngày một đêm mà thể xác gã thay đổi như vừa móc lên từ dưới mồ. Bộ quânphục Quân giải phóng bụi đất bám vàng khè, quần thủng gối, áo rách lòi một bên vai, mặtgồ ghề bầm tím. Tên lính dẫn gã vào, chỉ chiếc ghế ở góc phòng bảo gã ngồi xuống rồi đira. Một căn phòng sang trọng rộng chừng bốn chục mét vuông, có ti vi, máy lạnh chạy roro. Trên bàn làm việc đặt ba chiếc máy điện thoại chiếc màu đen, chiếc đỏ, chiếc trắng.Hướng chính diện từ ngoài cửa nhìn vào treo một tấm bản đồ hành quân to như chiếcchiếu lớn, chằng chịt các mũi tên đen đỏ. Người gã gai gai lạnh, khi nhìn thấy một viên sĩquan đeo lon trung tá điển trai từ phòng bên bước sang. Trong phòng giờ đây chỉ còn gãvà hắn. Gã cố giữ vẻ bình thản, mắt nhìn xa vời chờ đợi. Tên trung tá ung du ...