Luận án Tiến sĩ chuyên ngành Chính trị học: Kiểm soát quyền lực nhà nước thông qua hoạt động chất vấn của Đại biểu Quốc hội ở Việt Nam hiện nay

Luận án Trên cơ sở lý luận về kiểm soát quyền lực nhà nước và thực trạng kiểm soát quyền lực nhà nước thông qua hoạt động chất vấn của đại biểu Quốc hội ở Việt Nam, luận án đề xuất một số phương hướng và giải pháp nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả kiểm soát quyền lực nhà nước thông qua hoạt động chất vấn của đại biểu Quốc hội ở Việt Nam hiện nay.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận án Tiến sĩ chuyên ngành Chính trị học: Kiểm soát quyền lực nhà nước thông qua hoạt động chất vấn của Đại biểu Quốc hội ở Việt Nam hiện nay HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH VŨ THỊ HỒNG TRANGKIỂM SOÁT QUYỀN LỰC NHÀ NƢỚC THÔNG QUAHOẠT ĐỘNG CHẤT VẤN CỦA ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI Ở VIỆT NAM HIỆN NAY LUẬN ÁN TIẾN SĨ CHUYÊN NGÀNH CHÍNH TRỊ HỌC HÀ NỘI - 2020 HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH VŨ THỊ HỒNG TRANGKIỂM SOÁT QUYỀN LỰC NHÀ NƢỚC THÔNG QUAHOẠT ĐỘNG CHẤT VẤN CỦA ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI Ở VIỆT NAM HIỆN NAY LUẬN ÁN TIẾN SĨ CHUYÊN NGÀNH CHÍNH TRỊ HỌC Mã số: 62 31 02 01 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: GS.TSKH. Phan Xuân Sơn HÀ NỘI - 2020 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi.Các số liệu, tư liệu nêu trong luận án là trung thực, có nguồn gốcrõ ràng và được trích dẫn đầy đủ theo quy định. Tác giả Vũ Thị Hồng Trang MỤC LỤC TrangMỞ ĐẦU 1CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 81.1. Những công trình nghiên cứu về kiểm soát quyền lực nhà nước 81.2. Những công trình nghiên cứu liên quan đến chất vấn của đại biểu Quốc hội 141.3. Những vấn đề đặt ra cho tác giả luận án cần phải tiếp tục nghiên cứu, giải quyết 23CHƢƠNG 2: KIỂM SOÁT QUYỀN LỰC NHÀ NƢỚC THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG CHẤT VẤN CỦA ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI - NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 252.1. Kiểm soát quyền lực nhà nước - quan niệm, cơ chế, mục đích, nội dung, phương thức và tính tất yếu khách quan của kiểm soát quyền lực nhà nước 252.2. Hoạt động chất vấn của đại biểu Quốc hội Việt Nam là một hình thức kiểm soát quyền lực nhà nước 58CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT QUYỀN LỰC NHÀ NƢỚC THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG CHẤT VẤN CỦA ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI Ở VIỆT NAM 893.1. Một số quy định về hoạt động chất vấn của đại biểu Quốc hội ở nước ta 893.2. Hoạt động chất vấn của đại biểu Quốc hội với tư cách là phương thức kiểm soát quyền lực nhà nước 923.3. Đánh giá chung về thực trạng kiểm soát quyền lực nhà nước thông qua hoạt động chất vấn của đại biểu Quốc hội 119CHƢƠNG 4: QUAN ĐIỂM, GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU LỰC, HIỆU QUẢ KIỂM SOÁT QUYỀN LỰC NHÀ NƢỚC THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG CHẤT VẤN CỦA ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI 1314.1. Quan điểm nâng cao hiệu lực, hiệu quả kiểm soát quyền lực nhà nước thông qua hoạt động chất vấn của đại biểu Quốc hội 1314.2. Một số giải pháp nâng cao hiệu lực, hiệu quả kiểm soát quyền lực nhà nước thông qua hoạt động chất vấn của đại biểu Quốc hội 134KẾT LUẬN 155DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUANĐẾN LUẬN ÁN ĐÃ CÔNG BỐ 157DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 158 1 MỞ ĐẦU 1. Tình cấp thiết của đề tài Kiểm soát quyền lực là một nguyên tắc trong tổ chức và hoạt động củanhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Qua gần 35 đổi mới vừaqua, vấn đề kiểm soát quyền lực nói chung, kiểm soát quyền lực trong trongcông tác cán bộ nói riêng luôn được Đảng ta đưa ra, bàn bạc, ra quyết sáchkhá kịp thời, điển hình như trong Văn kiện Đại hội XII, Nghị quyết Hội nghịTrung ương 4 khoá XII,... Đặc biệt, Quy định số 205-QĐ/TW ngày23/9/2019 của Bộ Chính trị khoá 12 quy định về việc kiểm soát quyền lựctrong công tác cán bộ và chống chạy chức, chạy quyền đã thể hiện quyết tâmchính trị rất cao của Đảng ta, của người đứng đầu Đảng, đứng đầu Nhà nướclà Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng. Quyền lực không đượckiểm soát chặt chẽ thì nó là tác nhân chính làm tha hoá cán bộ, tha hoánhững con người được trao quyền lực, từ đó làm tha hoá, thoái hoá, biếnchất cả bộ máy, thể chế. Trong quá trình dân chủ hoá và xây dựng Nhà nướcpháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân ở nước ta hiện nay, vấnđề kiểm soát quyền lực nhà nước vừa cơ bản, lại vừa cấp thiết. Cơ bản vì đólà yếu tố cấu thành khách quan của hoạt động thực thi quyền lực nhà nước,và tính hiệu quả của nó là một trong những nội dung cốt lõi của nhà nướcpháp quyền, là phương tiện để đảm bảo quyền tự do, dân chủ của người dân.Cấp thiết vì việc lạm quyền, chuyên quyền, quan liêu, tham nhũng củakhông ít cán bộ, đảng viên thoái hoá, biến chất đang là vấn nạn, là nguy cơlớn đe doạ sự tồn vong của Đảng và chế độ, vi phạm nghiêm trọng quyền tựdo, dân chủ của người dân. Vì sao phải nhốt quyền lực trong lồng thể chế vàpháp luật là một câu hỏi cần nghiên cứu thấu đáo để có hệ giải pháp vừa cấpbách vừa lâu dài mang tầm chiến lược. Qua quá trình nhận thức và rút kinh nghiệm từ thực tiễn, trong văn kiệnĐại hội Đảng lần thứ XI, Đảng ta khẳng định sự cần thiết của kiểm soát quyền 2lực nhà nước Nghiên cứu xây dựng, bổ sung các thể chế và cơ chế vận hànhcụ thể để đảm bảo nguyên tắc tất cả q ...