Luận án Tiến sĩ Dược học: Nghiên cứu thành phần hóa học và đánh giá tác dụng kháng ung thư của thân lá cây củ dòm (Stephania dielsiana Y.C. Wu)

Luận án Tiến sĩ Dược học "Nghiên cứu thành phần hóa học và đánh giá tác dụng kháng ung thư của thân lá cây củ dòm (Stephania dielsiana Y.C. Wu)" trình bày các nội dung chính sau: Chiết xuất, phân lập và xác định được cấu trúc của một số hợp chất từ thân lá cây củ dòm; Bước đầu xây dựng được phương pháp phân lập và phương pháp định lượng để theo dõi hàm lượng oxostephanin trong dược liệu theo thời gian thu hái; Đánh giá được tác dụng gây độc tế bào của một số hợp chất đã phân lập và bước đầu nghiên cứu được cơ chế kháng ung thư của oxostephanin.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận án Tiến sĩ Dược học: Nghiên cứu thành phần hóa học và đánh giá tác dụng kháng ung thư của thân lá cây củ dòm (Stephania dielsiana Y.C. Wu) BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ VIỆN DƯỢC LIỆU TRẦN THỊ THU HIỀN NGHIÊN CỨU THÀNH PHẦN HÓA HỌC VÀ ĐÁNH GIÁ TÁC DỤNG KHÁNG UNG THƯ CỦA THÂN LÁ CÂY CỦ DÒM (Stephania dielsiana Y.C. Wu) LUẬN ÁN TIẾN SĨ DƯỢC HỌC HÀ NỘI, NĂM 2022 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ VIỆN DƯỢC LIỆU TRẦN THỊ THU HIỀN NGHIÊN CỨU THÀNH PHẦN HÓA HỌC VÀ ĐÁNH GIÁ TÁC DỤNG KHÁNG UNG THƯ CỦA THÂN LÁ CÂY CỦ DÒM (Stephania dielsiana Y.C. Wu) LUẬN ÁN TIẾN SĨ DƯỢC HỌC CHUYEN NGÀNH: DƯỢC LIỆU – DƯỢC HỌC CỔ TRUYỀN MÃ SỐ: 9720206 Người hướng dẫn khoa học: 1. TS. Lê Thị Kim Vân 2. PGS. TS. Nguyễn Quốc Huy HÀ NỘI, NĂM 2022 ii LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi dưới sự hướng dẫn của TS. Lê Thị Kim Vân và PGS. TS. Nguyễn Quốc Huy. Các số liệu, kết quả nêu trong luận án này là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác. Tác giả Trần Thị Thu Hiền iii LỜI CẢM ƠN Trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành bản luận án này, tôi đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ quý báu của các thầy cô giáo, các nhà khoa học thuộc nhiều lĩnh vực cùng đồng nghiệp, bạn bè và gia đình. Trước hết, tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc tới TS. Lê Thị Kim Vân, PGS. TS. Nguyễn Quốc Huy đã trực tiếp hướng dẫn, hết lòng chỉ bảo tận tình cho tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu khoa học. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo, các Khoa, Phòng và các thầy cô và anh chị em đồng nghiệp tại Viện Dược liệu; nhóm Nghiên cứu Ung thư học Thực nghiệm, bộ môn Sinh học Tế bào, khoa Sinh học, trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội; Viện Nghiên cứu tế bào gốc và công nghệ gen Vinmec, Viện Hóa sinh biển thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã giúp đỡ, tạo điều kiện để giúp tôi trong suốt quá trình thực hiện nghiên cứu. Tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn chân thành tới PGS. TS. Nguyễn Thượng Dong, PGS. TS. Phan Minh Giang, PGS. TS. Hoàng Việt Dũng, PGS. TS. Bùi Thanh Tùng, TS. Bùi Hữu Tài, TS. Nguyễn Văn Tài, TS. Lê Thành Nghị, TS. Lê Thị Xoan, TS. Nguyễn Thị Hà, TS. Nguyễn Tuấn Hiệp đã có những đóng góp quý báu giúp tôi trong quá trình nghiên cứu thực nghiệm và hoàn thiện luận án. Tôi xin chân thành cảm ơn lãnh đạo Học viện Y-Dược học cổ truyền Việt Nam và các đồng nghiệp tại Học viện Y-Dược học cổ truyền Việt Nam, nơi tôi công tác, đã động viên tinh thần và tạo điều kiện thuận lợi để tôi hoàn thành luận án này. Cuối cùng xin cảm ơn sâu sắc tới những người thân yêu trong gia đình; cảm ơn những bạn bè thân thiết đã dành cho tôi những tình cảm, sự động viên, giúp đỡ trong suốt thời gian qua. Luận án này là một phần nghiên cứu của nhiệm vụ khoa học công nghệ cấp Bộ Y tế do Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo - Bộ Y tế là đơn vị chủ quản (theo quyết định số 2721/QĐ‐BYT ký ngày 28/6/2019 và hợp đồng số 09/HĐ‐K2ĐT ký ngày 18/9/2019). Xin trân trọng cảm ơn tất cả những giúp đỡ quý báu này! iv MỤC LỤC DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC BẢNG DANH MỤC HÌNH ĐẶT VẤN ĐỀ ............................................................................................................. 1 CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN ...................................................................................... 3 1.1. TỔNG QUAN VỀ THỰC VẬT ........................................................................... 3 1.1.1. Vị trí phân loại ........................................................................................ 3 1.1.2. Đặc điểm thực vật loài củ dòm . .............................................................. 3 1.1.3. Phân bố của loài củ dòm . ........................................................................ 4 1.2. THÀNH PHẦN HOÁ HỌC CÂY CỦ DÒM ....................................................... 6 1.2.1. Alcaloid ................................................................................................... 6 1.2.2. Các nhóm hợp chất khác ....................................................................... 11 1.3. TÁC DỤNG SINH HỌC, CÔNG DỤNG VÀ ĐỘC TÍNH CỦA CỦ DÒM ..... 13 1.3.1. Tác dụng sinh học .................................................................................. 13 1.3.2. Độc tính của củ dòm .............................................................................. 21 1.3.3. Công dụng ............................................................................................ 22 1.4. MỤC TIÊU PHÂN TỬ TRONG PHÁT TRIỂN THUỐC ĐIỀU TRỊ UNG THƯ ..................................................................................................................................... 23 1.4.1. Tổng quan về một số mục tiêu phân tử trong nghiên cứu và phát triển thuốc điều trị ung thư ............................................................................................... 23 1.4.2. Aurora kinase và vai trò trong ung thư ................................................. 26 CHƯƠNG 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................... 37 2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU ............................................................................ 37 2.1.1. Nguyên liệu nghiên cứu ............. ...