Luận án tiến sĩ Hán Nôm: Nghiên cứu văn bản tác phẩm diễn Nôm Nhị độ mai

Luận án khảo cứu một cách toàn diện hệ thống văn bản tác phẩm diễn Nôm NĐM. Trên cơ sở đó, chúng tôi tiến hành xác lập quá trình truyền bản của hệ thống văn bản diễn Nôm NĐM, xác định bản đáng tin cậy (thiện bản) và nghiên cứu giá trị các tác phẩm diễn Nôm NĐM trên cơ sở các kết quả nghiên cứu văn bản học.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận án tiến sĩ Hán Nôm: Nghiên cứu văn bản tác phẩm diễn Nôm Nhị độ mai VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI NGUYỄN THỊ HẢI VÂN NGHIÊN CỨU VĂN BẢNTÁC PHẨM DIỄN NÔM NHỊ ĐỘ MAI LUẬN ÁN TIẾN SĨ HÁN NÔM Hà Nội - 2018 VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI NGUYỄN THỊ HẢI VÂN NGHIÊN CỨU VĂN BẢN TÁC PHẨM DIỄN NÔM NHỊ ĐỘ MAI Ngành: Hán Nôm Mã số: 9.22.01.04 LUẬN ÁN TIẾN SĨ HÁN NÔMNgười hướng dẫn khoa học: 1. PGS.TS. Hoàng Thị Ngọ 2. PGS.TS. Hà Văn Minh Hà Nội - 2018 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng: Luận án Tiến sĩ với đề tài Nghiên cứu văn bản tácphẩm diễn Nôm Nhị độ mai là kết quả làm việc, nghiên cứu của riêng tôi. Các sốliệu, kết quả trình bày trong Luận án là trung thực. Và những kết quả của các nhànghiên cứu trước đã được tiếp thu một cách chân thực, có trích dẫn cụ thể. Tác giả Luận án Nguyễn Thị Hải Vân LỜI CẢM ƠN Trước tiên, tôi xin trân trọng cảm ơn PGS.TS. Hoàng Thị Ngọ và PGS.TS.Hà Văn Minh là hai thầy hướng dẫn khoa học đã tận tình dẫn dắt, chỉ bảo nhiềukiến thức quý báu và cổ vũ nhiệt tình trong quá trình tôi học tập, nghiên cứu. Tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc đến Các vị lãnh đạo Học viện Khoa họcXã hội, Viện Nghiên cứu Hán Nôm, các bác, các cô chú, các bạn đồng nghiệp đãtạo mọi điều kiện thuận lợi trong suốt thời gian tôi công tác, nghiên cứu và hoànthành Luận án. Xin gửi lời tri ân đến các thầy cô giáo trong Bộ môn Hán Nôm, Khoa Ngữvăn, Trường Đại học Sư Phạm Hà Nội đã dìu dắt em từ những ngày đầu học tập bộmôn Hán Nôm, các thầy cô trong tổ Văn học Việt Nam, Khoa Ngữ văn, trường Đạihọc Sư Phạm Hà Nội 2 đã hướng dẫn, chỉ bảo tận tình khi em bắt đầu bước vàogiảng dạy bộ môn Hán Nôm. Chân thành cám ơn gia đình và bạn bè đã giúp đỡ, động viên, tạo điều kiệntốt nhất để tôi hoàn thành Luận án. MỤC LỤCMỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1Chương 1: TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀILUẬN ÁN ......................................................................................................... 61.1. Khái niệm “diễn Nôm” trong Văn học Trung đại Việt Nam ..................... 61.2. Tình hình nghiên cứu văn bản tác phẩm diễn Nôm Nhị độ mai .............. 10Chương 2: HỆ THỐNG VĂN BẢN DIỄN NÔM NHỊ ĐỘ MAI ỞVIỆT NAM -NGUỒN GỐC VÀ ĐẶC TRƢNG ......................................... 262.1. Các truyện Nhị độ mai ở Trung Quốc ...................................................... 262.2. Khảo sát hệ thống văn bản diễn Nôm Nhị độ mai ở Việt Nam .............. 312.3. Vấn đề tác giả truyện thơ Nôm Nhị độ mai ............................................. 612.4. Vấn đề niên đại của các truyện thơ Nôm Nhị độ mai .............................. 65Chương 3: TÌNH HÌNH VĂN BẢN CỦA CÁC TÁC PHẨM DIỄNNÔM NHỊ ĐỘ MAI QUA KHẢO SÁT VÀ SO SÁNH ĐỐI CHIẾU....... 693.1. Khảo sát các đặc điểm của văn bản nền Nhị độ mai diễn ca kí hiệuVNb.22 ............................................................................................................ 693.2. Quá trình truyền bản của các văn bản truyện thơ Nôm Nhị độ maidiễn ca ............................................................................................................. 853.3. Quá trình truyền bản của các văn bản diễn Nôm Nhị độ mai.................... 101Chương 4: GIÁ TRỊ VÀ VỊ THẾ CỦA CÁC TÁC PHẨM DIỄNNÔM NHỊ ĐỘ MAI QUA VIỆC NGHIÊN CỨU VĂN BẢN ................. 1074.1. Hình thức nghệ thuật .............................................................................. 1074.2. Giá trị nội dung tư tưởng ........................................................................ 1204.3. Giá trị của các bản diễn xướng Nhị độ mai ............................................ 131KẾT LUẬN .................................................................................................. 137DANH MỤC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ........................................... 140LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN.................................................................... 140TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 141PHỤ LỤC ..................................................................................................... 151DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN ÁNNĐM : Nhị độ maiNĐMDC : Nhị độ mai diễn caNĐMTT : Nhị độ mai tinh tuyểnCDNĐMT : Cải dịch Nhị độ mai truyệnNĐMT : Nhị độ mai tròNĐMDT : Nhị độ mai diễn truyện DANH MỤC BẢNG, BIỂU, SƠ ĐỒBảng 2.1: Danh mục các văn bản diễn Nôm Nhị độ mai ............................... 32Bảng 2.2: So sánh một số khác biệt về tự dạng khắc in giữa các bản Nhị độ mai diễn ca (VNb.22, VNb.28, VNb.37, R.495) ........................... 38Bảng 2.3: Một số chữ khắc in nhầm của Nhị độ mai diễn ca VNb.22 được lặp lại ở Nhị độ mai diễn ca R.464 ............................................ 42Bảng 2.4: Một số câu thơ tương đồng giữa Nhị độ mai diễn ca VNb.22 và Nhị độ mai tinh tuyển AB.350 ....................................................... 47Bảng 2.5: Thống kê và phân loại hệ thống các văn bản diễn Nôm Nhị độ mai ... 58Bảng 3.1: Một số chữ kỵ húy trong văn bản Nhị độ mai diễn ca VNb.22 ..... 71Bảng 3.2: Thống kê từ Việt cổ trong Nhị độ mai diễn ca VNb.22 ................ 78Bảng 3.3: So sánh số lượng từ Việt cổ qua một số văn bản .......................... 82Bảng 3.4: Khảo ...