Luận án Tiến sĩ Hóa học: Nghiên cứu thành phần hóa học và hoạt tính kháng vi sinh vật của nấm Isaria japonica và Phellinus pini ở vùng Bắc Trung Bộ

Luận án được nghiên cứu với mục tiêu nhằm nghiên cứu về nấm ở vùng Bắc Trung bộ là một yêu cầu bức thiết, có ý nghĩa lý luận và thực tiễn, góp phần quan trọng trong việc tìm hiểu nguồn tài nguyên thiên nhiên, về giá trị kinh tế và tầm quan trọng của nguồn dược liệu thiên nhiên của nước ta nói chung và các tỉnh thuộc vùng Bắc Trung bộ nói riêng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận án Tiến sĩ Hóa học: Nghiên cứu thành phần hóa học và hoạt tính kháng vi sinh vật của nấm Isaria japonica và Phellinus pini ở vùng Bắc Trung Bộ BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC VINH NGUYỄN NGỌC TUẤN NGHIÊN CỨU THÀNH PHẦN HÓA HỌC VÀ HOẠT TÍNH KHÁNG VI SINH VẬT CỦA NẤM Isaria japonica VÀ Phellinus pini Ở BẮC TRUNG BỘ LUẬN ÁN TIẾN SĨ HÓA HỌC NGHỆ AN - 2017 1 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC VINH NGUYỄN NGỌC TUẤN NGHIÊN CỨU THÀNH PHẦN HÓA HỌC VÀ HOẠT TÍNH KHÁNG VI SINH VẬT CỦA NẤM Isaria japonica VÀ Phellinus pini Ở BẮC TRUNG BỘ Chuyên ngành : HOÁ HỮU CƠ Mã số: 62.44.01.14 LUẬN ÁN TIẾN SĨ HOÁ HỌC Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: 1. GS. TS TRẦN ĐÌNH THẮNG 2. GS. TS TIAN-SHUNG WU NGHỆ AN - 2017 2 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận án là trung thực và chƣa từng đƣợc ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Vinh, ngày 25 tháng 5 năm 2017 Ký tên Nguyễn Ngọc Tuấn 3 LỜI CẢM ƠN Luận án đƣợc thực hiện tại các phòng thí nghiệm chuyên đề Hoá hữu cơ khoa Hoá học, phòng thí nghiệm Trung tâm Phân tích thực phẩm và Môi trƣờng, Trƣờng Đại học Vinh, Viện Hoá học - Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, khoa Công nghệ sinh học, khoa Hóa học - Đại học Quốc gia Cheng Kung, Đài Loan. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc nhất đến GS. TS Trần Đình Thắng - Trƣờng Đại học Vinh, GS. TS Tian-Shung Wu - Đại học Quốc gia Cheng Kung, Đài Loan là những ngƣời thầy đã giao đề tài, tận tình hƣớng dẫn, tạo điều kiện tốt nhất, giúp tôi từng bƣớc trong quá trình thực hiện luận án. Tôi xin chân thành cảm ơn PGS. TS Nguyễn Hoa Du, PGS. TS Hoàng Văn Lựu đã tạo điều kiện thuận lợi, động viên tôi trong quá trình làm luận án. Tôi cũng bày tỏ lòng biết ơn PGS. TS Ping-Chung Kuo - Đại học Quốc gia Cheng-Kung, Đài Loan đã giúp đánh giá kết quả. PGS. TS Trần Ngọc Lân - Viện Nghiên cứu và Phát triển vùng - Bộ Khoa học và Công nghệ (MOST) và PGS. TS. Ngô Anh khoa Sinh học, Đại học Khoa học Huế đã giúp chúng tôi định danh các mẫu nấm. Nhân dịp này, tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến Ban giám hiệu, các phòng ban chức năng, các thầy cô, cán bộ phòng Đào tạo Sau đại học, khoa Hoá học, trƣờng Đại học Vinh, các bạn đồng nghiệp, học viên cao học, sinh viên, gia đình và ngƣời thân đã động viên và giúp đỡ tôi hoàn thành luận án này. Nghệ An, ngày 25 tháng 5 năm 2017 Nguyễn Ngọc Tuấn i MỤC LỤC MỤC LỤC .................................................................................................................... i DANH SÁCH BẢNG .................................................................................................. v DANH SÁCH HÌNH .................................................................................................. vi DANH SÁCH SƠ ĐỒ ..............................................................................................viii DANH MỤC CÁC KÍ HIỆU, CÁC CHỮ CÁI VIẾT TẮT ........................................ ix MỞ ĐẦU ..................................................................................................................... 1 Chƣơng 1 ..................................................................................................................... 5 TỔNG QUAN ............................................................................................................. 5 1.1. Các hợp chất chuyển hóa bậc hai phân lập từ nấm kí sinh côn trùng ..................... 5 1.1.1 Các polyketide .................................................................................................... 5 1.1.1.1 Các polyketide không bị khử ............................................................................ 5 1.1.1.2 Các polyketide bị khử không hoàn toàn và bị khử hoàn toàn ............................ 8 1.1.2 Các nonribosomal peptide ................................................................................. 10 1.1.2.1 Các nonribosomal peptide mạch thẳng .......................................................... 11 1.1.2.2 Các nonribosomal (depsi)peptide dạng vòng .................................................. 12 1.1.2.3 Các cyclooligomer (depsi)peptide .................................................................. 15 1.1.3. Các hợp chất chuyển hóa kết hợp polyketide–nonribosomal peptide ................ 15 1.1.4 Terpenoid.......................................................................................................... 17 1.1.5 Một số hợp chất khác ........................................................................................ 20 1.2. Nấm Isaria japonica Yasuda ............................................................................... 20 1.2.1. Đặc điểm.......................................................................................................... 20 1.2.2. Thành phần hóa học của nấm ký sinh côn trùng (Isaria japonica Yasuda) ....... 21 1.2.3 Hoạt tính sinh học của nấm kí sinh côn trùng (Isaria japonica Yasuda) ............ 22 1.3. Các hợp chất chuyển hóa bậc hai phân lập từ nấm Phellinus ............................... 23 1.3.1 Polysaccharide và protein-polysaccharide ......................................................... 23 1.3.2. Steroid ............................................................................................................. 24 1.3.3. Terpenoid ......................................................................................................... 26 1.3.3.1. Sesquiterpenoid ............................................................................................. 26 1.3.3.2 Diterpenoid .................................................................................................... 29  ...