Luận án Tiến sĩ Khoa học Giáo dục: Dạy học các tác phẩm thơ Lí - Trần ở nhà trường phổ thông theo hướng minh giải văn bản

Luận án được thực hiện nhằm làm sáng tỏ khái niệm, nhiệm vụ, yêu cầu, vai trò, ý nghĩa của MGVB trong quá trình dạy học đọc hiểu các tác phẩm thơ Lí - Trần trong chương trình trung học phổ thông. Từ đó, luận án sẽ cung cấp thêm những hướng đi cụ thể giúp GV nâng cao hiệu quả dạy học tác phẩm thơ Lí - Trần ở nhà trường phổ thông hiện nay, đồng thời định hướng phát triển năng lực đọc hiểu cho HS.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận án Tiến sĩ Khoa học Giáo dục: Dạy học các tác phẩm thơ Lí - Trần ở nhà trường phổ thông theo hướng minh giải văn bản1bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹otrêng ®¹i häc s ph¹m Hµ Néi------------Ph¹m h¶i linhD¹y häc th¬ lÝ - trÇn ë nhµ trêng phæ th«ngtheo híng minh gi¶i v¨n b¶nChuyên ngành: Lí luận và phương pháp dạy họcBộ môn Văn – tiếng ViệtMã số: 62.14.01.11LUẬN ÁN TIẾN SĨ GIÁO DỤC HỌCNgười hướng dẫn khoa học: 1. GS.TS. Lê A2. TS. Trịnh Thị LanHµ Néi - 20162LỜI CAM ĐOANTôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các ngữ liệuvà trích dẫn trong luận án là hoàn toàn trung thực. Những kết luận khoa học củaluận án chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác.Hà Nội, tháng 8 năm 2016Tác giảPhạm Hải Linh3LỜI CẢM ƠNTôi xin dành sự kính trọng và lời cảm ơn sâu sắc tới GS.TS. Lê A vàTS. Trịnh Thị Lan - những người đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ, động viên, khíchlệ tôi trong suốt quá trình thực hiện luận án.Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn tới Khoa Ngữ văn, phòng Sau Đại học, Trường Đạihọc Sư phạm Hà Nội, đã giúp đỡ và tạo mọi điều kiện thuận lợi để tôi hoàn thànhnhiệm vụ nghiên cứu của mình.Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến gia đình, người thân, bạn bè, BanGiám hiệu Trường THPT Chuyên ĐHSP Hà Nội cùng toàn thể quý thầy cô, anh chịem đồng nghiệp và các em học sinh đã động viên, khích lệ, ủng hộ tôi trong suốtquá trình thực hiện luận án.Hà Nội, tháng 8 năm 2016Tác giảPhạm Hải Linh4DANH MỤC CÁC TỪ, KHÁI NIỆM VIẾT TẮTMGVB: Minh giải văn bảnBT: Bài tậpGV: Giáo viênHS: Học sinhPP: Phương phápSGK: Sách giáo khoaSGV: Sách giáo viênTN: Thực nghiệmĐC: Đối chứng5MỤC LỤCTrangMỞ ĐẦU .................................................................................................................... 11. Lí do chọn đề tài .................................................................................................. 12. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ....................................................................... 33. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................... 34. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................... 45. Giả thuyết khoa học ............................................................................................. 56. Đóng góp mới của luận án ................................................................................... 57. Cấu trúc của luận án ............................................................................................ 6Chương 1: TỔNG QUAN ......................................................................................... 71.1. Quan điểm tiếp cận vấn đề minh giải văn bản.................................................. 71.1.1. Quan điểm tiếp cận di sản văn học Hán - Nôm ......................................... 71.1.2. Minh giải văn bản và hệ thống khái niệm có liên quan................................. 101.1.3. Minh giải văn bản và quá trình tổ chức minh giải văn bản Hán Nômtrong nhà trường ............................................................................................... 131.2. Các hướng tiếp cận tác phẩm thơ Lí - Trần .................................................... 151.2.1. Tiếp cận từ phương diện ngôn ngữ - văn tự ............................................. 151.2.2. Tiếp cận từ phương diện lịch sử văn bản và dịch bản ............................. 191.2.3. Tiếp cận từ phương diện nội dung, tư tưởng ........................................... 231.3. Những xu hướng tổ chức dạy học các tác phẩm thơ Lí - Trần trong trườngphổ thông hiện nay ................................................................................................ 251.3.1. Xu hướng dạy học tác phẩm thơ Lí - Trần theo thi pháp thể loại .................. 251.3.2. Xu hướng dạy học tác phẩm thơ Lí - Trần theo hướng tiếp cận văn hóa ......... 27Tiểu kết chương 1 ................................................................................................. 29Chương 2: VẤN ĐỀ MINH GIẢI VĂN BẢN VÀ THỰC TRẠNG DẠY HỌCTÁC PHẨM THƠ LÍ - TRẦN Ở NHÀ TRƢỜNG PHỔ THÔNG..................... 302.1. Đặc điểm thơ Lí - Trần và yêu cầu đặt ra đối với việc minh giải văn bản ............ 302.1.1. Vài nét về bối cảnh lịch sử - văn hóa ....................................................... 302.1.2. Lực lượng sáng tác chủ yếu và hệ thống tác phẩm .................................. 312.1.3. Cảm hứng sáng tác chủ đạo ..................................................................... 332.1.4. Một số đặc điểm về ngôn ngữ, thể loại .................................................... 38 ...