Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Định hướng xác lập và áp dụng khung pháp lý về kế toán cho doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam

Để góp phần cải thiện thực trạng này, tác giả thực hiện luận án với mục tiêu tổng quát đó là: Trên cơ sở đánh giá thực trạng của việc vận dụng các văn bản pháp lý về kế toán áp dụng cho DNNVV hiện hành ở Việt Nam cùng với việc tiếp cận khung pháp lý về kế toán cho DNNVV ở một số quốc gia, luận án thực hiện việc xác lập khung pháp lý về kế toán một cách tổng thể cho các doanh nghiệp này và nghiên cứu việc áp dụng khung pháp lý này một cách hiệu quả.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Định hướng xác lập và áp dụng khung pháp lý về kế toán cho doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam 1 PHẦN MỞ ĐẦU1. Tính cấp thiết của đề tài Theo số liệu do Tổng cục thống kê công bố, hiện nay phần lớn doanhnghiệp đang hoạt động ở Việt Nam có quy mô nhỏ và vừa. Nếu phân loại theo quymô lao động, trong số hơn 500.000 doanh nghiệp đang hoạt động trên cả nước tínhđến tháng 4/2014 chỉ 2% doanh nghiệp có quy mô lớn, 2% là doanh nghiệp quymô vừa còn 96% là các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, còn nếu tính cả các hộ cáthể thì tỷ lệ doanh nghiệp siêu nhỏ chiếm tới 99,9% (Vũ Tiến Lộc, 2014). Trongkhoảng 10 năm trở lại đây, số lượng các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa có tốcđộ tăng trung bình hàng năm rất lớn (doanh nghiệp siêu nhỏ tăng 24,7% trong khidoanh nghiệp nhỏ là 20,41%) (Sách trắng DNNVV 2011). Đến năm 2012, theo sốliệu từ VCCI, các DNNVV sử dụng 50% lực lượng lao động của nền kinh tế vàđóng góp khoảng 40% GDP hàng năm. Trên phạm vi toàn thế giới, theo thống kêcủa OECD, DNNVV chiếm khoảng từ 96% - 99% trong tổng số doanh nghiệp.Như vậy, có thể thấy các doanh nghiệp này ngày càng đóng vai trò quan trọngtrong nền kinh tế, khối DNNVV đóng góp không nhỏ trong việc huy động nguồnlực cho đầu tư phát triển, sản xuất kinh doanh trên các lĩnh vực kinh tế, giải quyếtviệc làm, xóa đói giảm nghèo, góp phần tích cực vào việc thúc đẩy kinh tế - xã hộiphát triển. Mặc dù chiếm một tỷ trọng rất lớn và có vị trí hết sức quan trọng đối với sựphát triển của nền kinh tế nhưng công tác kế toán tại DNNVV hiện nay nhìn chungvẫn chưa được chú trọng. Nội dung tổ chức công tác kế toán chưa được gắn kếtthành một hệ thống theo một trình tự khoa học mà được thực hiện một cách tùytiện theo mục tiêu do chủ doanh nghiệp hoặc ban giám đốc đề ra nhằm để đối phóvới cơ quan quản lý mà chủ yếu là cơ quan thuế chứ chưa thực sự mang lại thôngtin kế toán hữu ích cho các đối tượng sử dụng. Sở dĩ có tình hình trên là do nhiềunguyên nhân khác nhau, trong đó nguyên nhân nổi bật là do các quy định pháp lývề kế toán cho DNNVV chưa được nghiên cứu ban hành một cách riêng biệt, có hệthống và phù hợp với thực tế hoạt động của DNNVV ở Việt Nam hiện nay. Có thểnói trong thời gian qua, công tác kế toán trong DNNVV ở nước ta được thực hiện 2dựa trên nền tảng khung pháp lý về kế toán áp dụng cho doanh nghiệp nói chungmà chủ yếu là cho doanh nghiệp có quy mô lớn và có một số điều chỉnh thông quacác văn bản pháp lý để có sự phù hợp nhất định đối với DNNVV, chứ thực sự chưahình thành khung pháp lý về kế toán một cách độc lập để áp dụng phù hợp choDNNVV ở nước ta. Chính điều này đã tạo ra lỗ hổng về mặt pháp lý trong tổ chứcthực hiện kế toán cũng như tính nghiêm túc trong việc tuân thủ các văn bản pháplý được ban hành. Trong thời gian qua đã có nhiều công trình nghiên cứu có liên quan đếncông tác kế toán tại DNNVV nhưng hầu như chưa có một công trình nào nghiêncứu một cách toàn diện, có tính tổng thể về khung pháp lý kế toán áp dụng choDNNVV. Xuất phát từ tình hình trên, chúng tôi chọn đề tài “Định hướng xác lậpvà áp dụng khung pháp lý về kế toán cho DNNVV ở Việt Nam” làm luận ántiến sĩ.2. Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu Qua kết quả một số nghiên cứu đã thực hiện, có thể thấy thực tiễn hiện nayvề công tác kế toán ở DNNVV còn nhiều bất cập, trong khi đó, các văn bản pháplý về kế toán hiện hành quy định cho các đối tượng này chưa thực sự phù hợp vớiđặc điểm quản lý và hoạt động của DNNVV nên chưa giải quyết thỏa đáng các vấnđề phát sinh trên thực tế, việc vận dụng các văn bản này vào thực tiễn còn nhiềuhạn chế. Để góp phần cải thiện thực trạng này, tác giả thực hiện luận án với mụctiêu tổng quát đó là: trên cơ sở đánh giá thực trạng của việc vận dụng các văn bảnpháp lý về kế toán áp dụng cho DNNVV hiện hành ở Việt Nam cùng với việc tiếpcận khung pháp lý về kế toán cho DNNVV ở một số quốc gia, luận án thực hiệnviệc xác lập khung pháp lý về kế toán một cách tổng thể cho các doanh nghiệp nàyvà nghiên cứu việc áp dụng khung pháp lý này một cách hiệu quả. Từ mục tiêutổng quát trên, luận án xác định các mục tiêu cụ thể như sau:1. Đánh giá thực trạng vận dụng các văn bản pháp lý kế toán vào tổ chức công táckế toán tại các DNNVV trong thời gian gần đây để chỉ ra sự cần thiết phải có khungpháp lý về kế toán áp dụng riêng cho DNNVV ở Việt Nam. 32. Khảo sát nhu cầu thông tin của các đối tượng sử dụng khác nhau kết hợp vớinhững đánh giá của các đối tượng sử dụng thông tin về nội dung và chất lượngthông tin kế toán do DNNVV cung cấp để định hướng xác lập khung pháp lý về kếtoán dành riêng cho các doanh nghiệp này, đảm bảo cung cấp thông tin đầu ra thíchhợp với nhu cầu của các đối tượng sử dụng.3. Nghiên cứu khung pháp lý về kế toán cho DNNVV ở một số quốc gia để từ đótham khảo cho việc nhận định và xác lập một cách tổng thể khung pháp lý về kếtoán hoàn chỉnh, phù hợp với DNNVV ở Việt Nam. Nội dung khung pháp lý đượcxác lập mang tính tổng quát, làm cơ sở cho việc thực hiện nghiên cứu sâu từng vấnđề có liên quan thông qua các nghiên cứu tiếp theo.4. Nhận diện mô hình các nhân tố tác động đến việc áp dụng các văn bản pháp lývào thực tiễn và làm rõ mức độ tác động của các nhân tố này, từ đó đề xuất các giảipháp góp phần đưa các văn bản này áp dụng vào thực tiễn một cách nhanh chóng vàhiệu quả. Để đạt được các mục tiêu nghiên cứu nói trên, luận án đặt ra một số câu hỏinghiên cứu cần phải giải quyết:- Hiện tại việc tổ chức thực hiện công tác kế toán ở DNNVV dựa trên những quyđịnh pháp lý nào? Những quy định pháp lý này có những hạn chế gì? Và với việcvận dụng các quy định pháp lý này, nội dung và chất lượng thông tin kế toán doDNNVV cung cấp được các đối tượng sử dụng đánh giá như thế nào?- Có cần thiết ban hành riêng k ...