Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Xác định sản phẩm chủ lực và phát triển sản phẩm chủ lực Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2020

Luận án tập trung vào nghiên cứu 3 mục tiêu cơ bản sau đây: Hệ thống tiêu chí xác định sản phẩm chủ lực phù hợp với điều kiện thực tế và tính đặc thù của ĐBSCL để làm cơ sở đánh giá, xét chọn sản phẩm chủ lực thống nhất cho toàn vùng, danh mục các sản phẩm chủ lực của vùng ĐBSCL đến năm 2020.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Xác định sản phẩm chủ lực và phát triển sản phẩm chủ lực Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 20201PHẦNMỞĐẦU1.LýdochọnđềtàiLàmộttrongnhữngđồngbằngrộnglớnvàphìnhiêubậcnhấtĐôngNamÁvàthếgiới,ĐBSCLđãtrởthànhvùngsảnxuất,xuấtkhẩulươngthực,thủyhảisảnvàcâyăntráinhiệtđớilớnnhấtViệtNam.Hơnthế,nócònlàvùngkinhtếtrọngđiểmcảnước,cóvịtríquantrọngtrongchiếnlượcpháttriểnkinhtế,hợptácđầutưvàgiaothươngvớicácnướctrongkhuvựcvàthếgiới.Quátrìnhcảicáchkinhtếtrongnướcvàhộinhậpkinhtếquốctế mà thời gian qua đã giúp cho các lĩnh vực công nghiệp, dịch vụ và đặc biệt là nôngnghiệpở ĐBSCLđạtđượcnhững thànhtựutolớn.Tốcđộ tăngtrưởngGDP lậpnên kỷlụcmới,xuấtnhậpkhẩuvàthuhútđầutưnướcngoàikhôngngừnggiatăng;cơcấukinhtếchuyểndịchdầntừnôngnghiệptruyềnthốngsangcôngnghiệp,thươngmạidịchvụvànông nghiệp côngnghệcao; thu nhậpbìnhquân đầungười tăng lên và đời sống xã hộikhôngngừngđượccảithiện;mộtsốsảnphẩmnôngnghiệp,thủysảnvàcôngnghiệpchếbiếnđãtrởthànhsảnphẩmxuấtkhẩuchủlựcđemvềnhiềungoạitệchocácđạiphươngtrongvùngvàcảnước….Tuynhiên, quátrìnhpháttriểnkinhtếcủaĐBSCLthờigianquacũng bộc lộ khá nhiều yếu kém: tăng trưởng xuất khẩu không ổn định, còn chứa đựngnhiều yếu tố không bền vững và dễ bị tổn thương bởi những cú sốc từ bên ngoài; sảnphẩmchủlựccònítvàpháttriểnchậm,chưachuyểndịchtheohướngtănghàmlượngtrítuệvàcôngnghệcaonênchưapháthuyhếttiềmnăng,thếmạnhcủavùng;nănglựccạnhtranhtrongxuấtkhẩucủacácsảnphẩmcònthấp….Theođánhgiácủanhiềunhànghiêncứu,sựpháttriểnkinhtếxãhộicủaĐồngbằngsôngCửuLongcònkhábiệtlập,chưacósựgắnkếtchặtchẽvớicácvùngkháccủađấtnướccũngnhưquốctế.Đồngthời,sựpháttriển của vùng cũngrất thiếuđồngbộ, chưacân xứng giữa cácngànhnghề, lĩnh vực vàgiữa các địaphương;phát triểnnặngvề chiều rộng, chạy theo số lượngnên chất lượng,hiệuquảvàđặcbiệtlàtínhcạnhtranhquốctế khôngcao…Nhữnghạnchếtrênđâyxuấtpháttừnhiềunguyênnhân,nhưngnguyênnhânchủyếucóthểkhẳngđịnhlàthiếuvắngnhữngsảnphẩmchủlựccókhảnăngtạoragiátrịgiatănglớn,sứccạnhtranhcaovànhấtlàtạođượcđộnglựcthúcđẩykhaithácmộtcáchhiệuquảtàinguyênthiênnhiên,laođộngvànhữnglợithế“trờicho”màkhôngmộtnơinàokhác có đượcngoài vùngđấtnầy. Vấn đềđặtra ởđây là, làm cáchnàođể ĐBSCL xácđịnhđượcsảnphẩmchủlựchoặchànghóa,dịchvụcótiềmnăngđểtậptrungđầutưphát2triển;làmcáchnàođểcho sảnphẩmchủlựcĐBSCLcóthểcạnhtranhngangngửavớihànghóa,dịchvụcùngloạitrongcảnướcvàtrênthếgiới;vàlàmcáchnàođểsảnphẩmchủlựcĐBSCLkhôngngừngpháttriểnvàpháttriểnmộtcáchbềnvữngtrongmôitrườnghộinhậpvàcạnhtranhquốctế…Từsựphântíchtrênđâychothấy,việcnhanhchóngnghiêncứuđểtìmranhữngsảnphẩmchủlực,giữvaitròchủđạođồngthờitạoracúđộtphámạnhmẽchopháttriểnkinhtếĐBSCLtrongtươnglaigầncũngnhưlâudàilàyêucầukháchquanvàbứcthiếtởthờiđiểmhiệnnay. Và, đâycũng chính là lý domà tác giả chọn đề tài:“Xácđịnh sảnphẩm chủ lực và phát triển sản phẩm chủ lực Đồng bằng sông Cửu Long đến năm2020”làmđềtài nghiêncứuchoLuậnántiếnsĩcủa bảnthân.2. Mụctiêu,nhiệmvụnghiênnghiêncứucủaluậnán2.1.MụctiêunghiêncứuLuậnántậptrungvàonghiêncứu3mụctiêucơbảnsauđây:1)Hệthốngtiêuchíxácđịnh sảnphẩmchủlựcphùhợpvớiđiềukiệnthựctếvàtínhđặcthùcủaĐBSCLđểlàmcơsởđánhgiá,xétchọnsảnphẩmchủlựcthốngnhấtchotoànvùng.2)Danhmụccácsảnphẩmchủlực củavùngĐBSCLđếnnăm2020.3)MộtsốgiảiphápchủyếunhằmpháttriểnmộtcáchbềnvữngsảnphẩmchủlựcĐBSCLtrongthờigiantới.2.2.NhiệmvụnghiêncứucủaluậnánĐểđạtđượccácmụctiêunêutrên,luậnán sẽtậptrungthựchiệnxuyênsuốtcácnhiệmvụtrọngtâmnhưsau:1)Nghiêncứuhệthốnghóalýthuyếtvềsảnphẩmchủlựcvàvậndụngnóđểlàmsángtỏnhữngvấnđềcótínhlýluậncũngnhưthựctiễntrongviệcđánhgiá,xétchọn vàpháttriểnsảnphẩmchủlựccủaĐBSCLtừnayđếnnăm2020.2)Phântích,đánhgiánhucầuthịtrường,tiềmnăngvàlợithếpháttriểnsảnphẩmchủlựccũngnhưnănglựccạnhtranhcủasảnphẩmchủlựcĐBSCL đểtừđóxâydựngHệthốngtiêuchíđánhgiá,xétchọnsảnphẩmchủlựcvùngtừnayđếnnăm2020.3)TrêncơsởHệthốngtiêuchí,tiếnhànhphântích,đánhgiánhằmtìmranhữnghànghóahộiđủđiềukiệnhoặccótriểnvọngđểhìnhthànhBảngdanhmụcsảnphẩmchủlựcĐBSCLtừnayđếnnăm2020.34)Phântích,đánhgiánhữngthànhtựucũngnhưtồnt ...