Luận án tiến sĩ Kỹ thuật: Sử dụng ngôn ngữ trục trong dịch đa ngữ

Mục tiêu chung của luận án "Sử dụng ngôn ngữ trục trong dịch đa ngữ" là nghiên cứu và thử nghiệm hệ thống dịch tự động đa ngữ có thể áp dụng cho tiếng Việt và các ngôn ngữ của các dân tộc ít người ở Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận án tiến sĩ Kỹ thuật: Sử dụng ngôn ngữ trục trong dịch đa ngữ BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG PHAN THỊ LỆ THUYỀNSỬ DỤNG NGÔN NGỮ TRỤC TRONG DỊCH ĐA NGỮ LUẬN ÁN TIẾN SĨ KỸ THUẬT Đà Nẵng 2018 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG PHAN THỊ LỆ THUYỀNSỬ DỤNG NGÔN NGỮ TRỤC TRONG DỊCH ĐA NGỮ Chuyên ngành : KHOA HỌC MÁY TÍNH Mã số : 62 48 01 01 LUẬN ÁN TIẾN SĨ KỸ THUẬT Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Võ Trung Hùng Đà Nẵng 2018 LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đây là kết quả nghiên cứu của riêng tôi. Các nội dung và kếtquả nghiên cứu được trình bày trong Luận án là trung thực và chưa từng được aicông bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tác giả NCS. Phan Thị Lệ Thuyền LỜI CẢM ƠN - Trước tiên, tác giả xin gửi lời cảm ơn đến Ban Đào tạo - Đại học Đà Nẵng,Khoa Công nghệ Thông tin, Phòng Đào tạo Trường Đại học Bách khoa - Đại họcĐà Nẵng đã tạo điều kiện thuật lợi trong thời gian học tập và nghiên cứu. Tác giả muốn tri ân đến các Thầy Cô giáo Khoa Công nghệ Thông tinTrường Đại học Bách khoa - Đại học Đà Nẵng, đặc biệt là thầy Võ Trung Hùng đãtận tình giúp đỡ tác giả từ những bước đi đầu tiên hình thành ý tưởng, cũng nhưtrong suốt quá trình nghiên cứu. Thầy luôn ủng hộ, động viên và tạo điều kiện tốtnhất để tác giả hoàn thành luận án. Tác giả nhận thấy sự trưởng thành sau nhữngnăm được học tập và nghiên cứu dưới sự hướng dẫn của Thầy. Tác giả chân thành cảm ơn các chuyên gia, các nhà ngôn ngữ học (PGS.TSNguyễn Ngọc Chinh, TS. Nguyễn Quý Thành) đã dành thời gian để hỗ trợ tác giảnghiên cứu về mặt ngôn ngữ học, kiểm tra, đánh giá các kết quả dịch tự động và sosánh chất lượng dịch các hệ thống. Sự giúp đỡ của các nhà ngôn ngữ học đã giúpích rất nhiều trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành báo cáo luận án này. Tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành tới các anh chị NCS của Khoa Côngnghệ Thông tin Trường Đại học Bách khoa - Đại học Đà Nẵng, những người thânvà bạn bè luôn bên cạnh động viên, hỗ trợ về mặt tinh thần để tác giả vượt qua khókhăn và hoàn thành tốt luận án. MỤC LỤCDANH MỤC HÌNH VẼ ................................................................................................... ivDANH MỤC BẢNG ................................................................................................... viiMỞ ĐẦU ....................................................................................................................... 1Chương 1. TỔNG QUAN VỀ DỊCH MÁY VÀ NGÔN NGỮ UNL ........................ 7 1.1. Một số khái niệm sử dụng trong luận án ............................................................. 7 1.2. Một số hướng tiếp cận trong dịch tự động .......................................................... 9 1.2.1. Dịch máy dựa trên luật .............................................................................. 10 1.2.2. Dịch máy dựa trên ngữ liệu ....................................................................... 12 1.2.3. Phương pháp dịch kết hợp ......................................................................... 14 1.2.4. Đánh giá .................................................................................................... 15 1.3. Dịch đa ngữ ....................................................................................................... 16 1.4. Vấn đề dịch tự động cho tiếng Việt................................................................... 20 1.5. Tổng quan về UNL ............................................................................................ 22 1.5.1. Giới thiệu ................................................................................................... 22 1.5.2. Ngôn ngữ UNL ........................................................................................... 22 1.5.3. Hệ thống UNL ............................................................................................ 29 1.5.4. Một số kết quả nghiên cứu liên quan ......................................................... 31 1.5.5. Ứng dụng UNL làm ngôn ngữ trục trong hệ thống dịch đa ngữ ............... 33 1.6. Tiểu kết chương................................................................................................. 35Chương 2. ĐỀ XUẤT MÔ HÌNH DỊCH TIẾNG VIỆT - UNL ............................. 37 2.1. Đặt vấn đề.......................................................................................................... 37 2.2. Ngữ pháp ...