Luận án Tiến sĩ Lịch sử: Cơ cấu tổ chức và cơ chế hoạt động của các cơ quan giám sát triều Nguyễn giai đoạn 1802 - 1885

Luận án Tiến sĩ Lịch sử: Cơ cấu tổ chức và cơ chế hoạt động của các cơ quan giám sát triều Nguyễn giai đoạn 1802 - 1885 đưa ra những bài học kinh nghiệm cho việc xây dựng, hoàn thiện và vận hành hệ thống thanh tra, giám sát hiện nay của Việt Nam. Luận án cũng sẽ có những kiến nghị để các nhà chức trách, chính quyền địa phương quan tâm đầu tư nghiên cứu về cơ quan giám sát cũng như việc bảo tồn, trùng tu, phục dựng các công trình liên quan đến cơ quan giám sát của triều Nguyễn giai đoạn 1802 – 1885.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận án Tiến sĩ Lịch sử: Cơ cấu tổ chức và cơ chế hoạt động của các cơ quan giám sát triều Nguyễn giai đoạn 1802 - 1885 MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cám ơn Danh mục các chữ viết tắt Mục lục MỞ ÐẦU .............................................................................................................................. 1 Chương 1. CƠ QUAN GIÁM SÁT CỦA TRIỀU NGUYỄN GIAI ĐOẠN 1802 – 1885 .................................................................................................................................... 16 1.1. TIỀN ĐỀ LỊCH SỬ VÀ YÊU CẦU THỰC TIỄN TRONG VIỆC GIÁM SÁT BỘ MÁY HÀNH CHÍNH, HỆ THỐNG QUAN LẠI CỦA TRIỀU NGUYỄN GIAI ĐOẠN 1802 – 1885 ......................................................................................................................... 16 1.1.1. Tiền đề từ lịch sử ........................................................................................... 16 1.1.1.1. Tổ chức giám sát dưới các triều đại quân chủ Việt Nam trước triều Nguyễn ................................................................................................................................. 16 1.1.1.2. Cơ quan giám sát của triều Thanh, Trung Quốc ...................................... 24 1.1.2. Yêu cầu thực tiễn đặt ra cho triều Nguyễn thành lập cơ quan giám sát .. 26 1.1.2.1. Yêu cầu trong việc giám sát hoạt động của chính quyền trung ương ...... 26 1.1.2.2. Yêu cầu trong việc giám sát hoạt động của chính quyền địa phương ..... 36 1.1.2.3. Yêu cầu trong việc giám sát hoạt động của hệ thống quan lại từ trung ương đến địa phương .......................................................................................................... 42 1.2. CƠ QUAN GIÁM SÁT CỦA TRIỀU NGUYỄN GIAI ĐOẠN 1802 – 1885 ............ 44 1.2.1. Quá trình ra đời và kiện toàn cơ quan giám sát của triều Nguyễn giai đoạn 1802 – 1885 ............................................................................................................... 44 1.2.2. Cơ cấu tổ chức và chức năng, nhiệm vụ ...................................................... 50 1.2.3. Chế độ thăng bổ và thuyên chuyển của triều Nguyễn đối với cơ quan giám sát .............................................................................................................................. 58 1.2.4. Chế độ đãi ngộ, khen thưởng và kỷ luật ...................................................... 60 1.2.4.1. Chế độ đãi ngộ ......................................................................................... 60 1.2.4.2. Chế độ khen thưởng và kỷ luật ................................................................ 63 Chương 2. CƠ CHẾ HOẠT ĐỘNG CỦA CƠ QUAN GIÁM SÁT TRIỀU NGUYỄN GIAI ĐOẠN 1802 – 1885 ............................................................................... 68 ML.1 2.1. CƠ CHẾ HOẠT ĐỘNG ĐỘC LẬP ............................................................................ 68 2.1.1. Độc lập trong việc can gián vua và hoàng thân quốc thích ....................... 68 2.1.2. Độc lập trong các hoạt động hội triều và nghe chính sự ............................ 73 2.1.2.1. Trách nhiệm của Đô sát viện ................................................................... 73 2.1.2.2. Trách nhiệm của các Cấp sự trung và Giám sát ngự sử .......................... 75 2.1.3. Độc lập trong giám sát hoạt động của các bộ, nha ..................................... 78 2.1.3.1. Đối với hoạt động của các bộ .................................................................. 78 2.1.3.2. Giám sát hoạt động của các nha ............................................................... 81 2.1.4. Độc lập trong giám sát hoạt động của hệ thống quan lại và các đạo ........ 83 2.1.4.1. Đối với hoạt động của hệ thống quan lại ................................................. 83 2.1.4.2. Đối với hoạt động của các đạo ................................................................ 86 2.1.5. Độc lập trong một số hoạt động khác .......................................................... 90 2.2. CƠ CHẾ HOẠT ĐỘNG PHỐI HỢP ........................................................................... 92 2.2.1. Phối hợp trong nội bộ cơ quan giám sát ...................................................... 92 2.2.1.1. Phối hợp giữa Cấp sự trung các khoa ...................................................... 93 2.2.1.2. Phối hợp giữa Cấp sự trung với Giám sát ngự sử ................................... 94 2.2.1.3. Phối hợp giữa các Giám sát ngự sử ......................................................... 95 2.2.2. Tam Pháp ty: Thiết chế phối hợp giữa Đô sát viện, bộ Hình và Đại lý tự .... 97 2.2.2.1. Triều Nguyễn với việc thành lập và vận hành Tam Pháp ty ................... 97 2.2.2.2. Vai trò của Đô sát viện trong Tam Pháp ty ........................................... 101 2.2.2.3. Đóng góp của Tam Pháp ty ................................................................... 103 2.2.3. Phối hợp trong hoạt động kinh lược sứ ..................................................... 107 2.2.3.1. Quy định của triều Nguyễn và vai trò của cơ quan giám sát trong hoạt động kinh lược .................................................................................................................. 107 2.2.3.2. Những đóng góp của hoạt động kinh lược ............................................ 109 2.2.4. Phối hợp thực hiện một số nhiệm vụ khác ................................................ 112 2.2.4.1. Hội đồng trong hoạt động thanh ...