Luận án tiến sĩ Luật học: Mối quan hệ giữa dân chủ và pháp luật trong điều kiện Việt Nam hiện nay

Luận án tập trung phân tích khái niệm dân chủ và pháp luật, sự cần thiết của mối quan hệ giữa chúng, những hình thức biểu hiện quan trọng nhất và sự tương tác qua lại giữa dân chủ và pháp luật và đối chiếu với việc thực hiện và những điều kiện để thực hiện trên thực tế mối quan hệ này ở Việt Nam. Từ đó đưa ra những giải pháp hoàn pháp lý căn bản nhằm hoàn thiện việc thực hiện mối quan hệ giữa dân chủ và pháp luật trên cơ sở các điều kiện kinh tế xã hội cụ thể của Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận án tiến sĩ Luật học: Mối quan hệ giữa dân chủ và pháp luật trong điều kiện Việt Nam hiện nay ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI KHOA LUẬT ĐỖ MINH KHÔIMỐI QUAN HỆ GIỮA DÂN CHỦ VÀ PHÁP LUẬT TRONG ĐIỀU KIỆN VIỆT NAM HIỆN NAY LUẬN ÁN TIẾN SĨ LUẬT HỌC HÀ NỘI – 2006 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI KHOA LUẬT ĐỖ MINH KHÔIMỐI QUAN HỆ GIỮA DÂN CHỦ VÀ PHÁP LUẬT TRONG ĐIỀU KIỆN VIỆT NAM HIỆN NAYChuyên ngành : LÍ LUẬN VÀ LỊCH SỬ NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT Mã số: 62.38.01.01 LUẬN ÁN TIẾN SĨ LUẬT HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: 1. PGS- TS NGUYỄN ĐĂNG DUNG 2. PGS – TS HOÀNG THỊ KIM QUẾ HÀ NỘI – 2006 MỤC LỤC TrangTrang phụ bìaLời cam đoanMục lụcPHẦN MỞ ĐẦU 1Chương 1: SỰ CẦN THIẾT, NỘI DUNG VÀ HÌNH THỨC MỐI QUAN HỆ GIỮADÂN CHỦ VÀ PHÁP LUẬT 91.1 Sự cần thiết khách quan của mối quan hệ giữa dân chủ và pháp luật 9 1.1.1 Khái niệm dân chủ và pháp luật 11 1.1.2 Tại sao dân chủ cần pháp luật? 24 1.1.3 Tại sao pháp luật cần dân chủ? 261.2 Hình thức biểu hiện của mối quan hệ giữa dân chủ và pháp luật. 34 1.2.1 Hiến pháp, hình thức biểu hiện trọng tâm của mối quan hệ giữa dân chủ và pháp luật 34 1.2.2 Các luật có nội dung quy định trực tiếp về quyền và cơ chế dân chủ 45 1.2.3 Dân chủ trong hoạt động xây dựng, thực hiện và bảo vệ pháp luật 511.3 Nội dung mối quan hệ giữa dân chủ và pháp luật 55 1.3.1 Dân chủ là sức sống của pháp luật 55 1.3.2 Pháp luật là phương tiện và đại lượng của dân chủ 621.4 Những yếu tố tác động đến mối quan hệ giữa dân chủ và pháp luật 71 1.4.1 Nền kinh tế thị trường phát triển tương thích với mối quan hệ giữa pháp luật và dân chủ 71 1.4.2 Kết cấu xã hội ảnh hưởng đến dân chủ và pháp luật 73 1.4.3 Truyền thống, văn hóa chính trị - pháp lý và nhận thức về mối quan hệ giữa dân chủ và pháp luật tác động đến dân chủ và pháp luật 74 1.4.4 Trào lưu dân chủ thế giới và pháp luật quốc tế ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa dân chủ và pháp luật của quốc gia 76Chương 2: THỰC TRẠNG MỐI QUAN HỆ GIỮA DÂN CHỦ VÀ PHÁP LUẬT ỞVIỆT NAM 782.1 Các giai đoạn phát triển của mối quan hệ giữa dân chủ và pháp luật ở ViệtNam từ 1945 đến nay 78 2.1.1 Mối quan hệ giữa dân chủ và pháp luật trong giai đoạn 1945 - 1959 78 2.1.2 Mối quan hệ giữa dân chủ và pháp luật trong giai đoạn 1959 - 1980 86 2.1.3 Mối quan hệ giữa dân chủ và pháp luật trong giai đoạn 1980 - 1992 91 2.1.4 Mối quan hệ giữa dân chủ và pháp luật từ thời kỳ đổi mới cho đến nay 952.2 Thực trạng và nguyên nhân của mối quan hệ giữa dân chủ và pháp luật ởViệt Nam 101 2.2.1 Thực trạng mối quan hệ giữa dân chủ và pháp luật ở Việt Nam 101 2.2.2 Nguyên nhân của những hạn chế trong mối quan hệ giữa dân chủ và pháp luật 117Chương 3: HOÀN THIỆN MỐI QUAN HỆ GIỮA DÂN CHỦ VÀ PHÁP LUẬT ỞVIỆT NAM 1263.1 Nhu cầu hoàn thiện mối quan hệ giữa dân chủ và pháp luật 126 3.1.1 Đổi mới kinh tế phải mở rộng dân chủ và hoàn thiện pháp luật 126 3.1.2 Nhu cầu hòan thiện mối quan hệ từ quá trình toàn cầu hóa 130 3.1.3 Nhu cầu hoàn thiện mối quan hệ từ sự thay đổi về mặt xã hội sau thời kỳ đổi mới 131 3.1.4 Nhu cầu xuất phát từ nhận thức về dân chủ và pháp luật 133 3.1.5 Nhu cầu xuất phát từ thực trạng mối quan hệ giữa dân chủ và pháp luật 1363.2 Nguyên tắc hoàn thiện mối quan hệ giữa dân chủ và pháp luật 138 3.2.1 Thực hiện mối quan hệ giữa dân chủ và pháp luật trước hết phải là công việc của nhân dân 138 3.2.2 Thực hiện mối quan hệ giữa dân chủ và pháp luật phải gắn với độc lập dân tộc, chủ quyền quốc gia 140 3.2.3 Thực hiện mối quan hệ giữa dân chủ và pháp luật phải gắn với thống nhất và ổn định xã hội 141 3.2.4 Thực hiện toàn diện và thống nhất giữa dân chủ và pháp luật 142 3.2.5 Thực hiện mối quan hệ trong điều kiện cụ thể và lộ trình thích hợp 1433.3 Giải pháp hoàn thiện mối quan hệ giữa dân chủ và pháp luật 144 3.3.1 Đổi mới nhận thức về mối quan hệ giữa dân chủ và pháp luật 144 3.3.2 Hoàn thiện nội dung dân chủ trong hiến pháp và pháp luật 147 ...