Luận án Tiến sĩ Môi trường: Nghiên cứu môi trường đất, nước và đa dạng cá của các mô hình sản xuất tại U Minh Hạ tỉnh Cà Mau

Luận án Tiến sĩ Môi trường "Nghiên cứu môi trường đất, nước và đa dạng cá của các mô hình sản xuất tại U Minh Hạ tỉnh Cà Mau" trình bày phân tích và đánh giá kỹ thuật lên liếp canh tác Tràm, Keo lai tại khu vực nghiên cứu; Đánh giá tính chất, sự biến động của môi trường đất và nước tại các mô hình khác nhau theo không gian (các mô hình và tầng phèn) và thời gian (theo mùa và cấp tuổi); Đề xuất giải pháp quản lý chất lượng môi trường đất, nước và đa dạng cá tại VQG U Minh Hạ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận án Tiến sĩ Môi trường: Nghiên cứu môi trường đất, nước và đa dạng cá của các mô hình sản xuất tại U Minh Hạ tỉnh Cà Mau BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ LÊ VĂN DŨNGHIÊN CỨU MÔI TRƯỜNG ĐẤT, NƯỚC VÀĐA DẠNG CÁ CỦA CÁC MÔ HÌNH SẢN XUẤT TẠI U MINH HẠ TỈNH CÀ MAU LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGÀNH MÔI TRƯỜNG ĐẤT VÀ NƯỚC MÃ SỐ: 62 44 03 03 NĂM 2022 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠNGHIÊN CỨU MÔI TRƯỜNG ĐẤT, NƯỚC VÀĐA DẠNG CÁ CỦA CÁC MÔ HÌNH SẢN XUẤT TẠI U MINH HẠ TỈNH CÀ MAU LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGÀNH MÔI TRƯỜNG ĐẤT VÀ NƯỚC MÃ SỐ: 62 44 03 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN PGS. TS. TRƯƠNG HOÀNG ĐAN NĂM 2022 CHẤP THUẬN CỦA HỘI ĐỒNG Luận án này với đề tựa là “Nghiên cứu đánh giá chất lượng đất, nước và đa dạngcá ở các mô hình sản xuất tại U Minh Hạ - tỉnh Cà Mau”, do nghiên cứu sinh Lê VănDũ thực hiện theo sự hướng dẫn của PGS.TS. Trương Hoàng Đan. Luận án đã báo cáovà được Hội đồng đánh giá luận án tiến sĩ thông qua ngày: …/…/2022. Luận án đã đượcchỉnh sửa theo góp ý và được Hội đồng đánh giá luận án xem lại. Thư ký Uỷ viên (ký tên) (ký tên) Uỷ viên Phản biện 3 (ký tên) (ký tên) Phản biện 2 Phản biện 1 (ký tên) (ký tên) Người hướng dẫn Chủ tịch Hội đồng (ký tên) (ký tên) I LỜI CẢM ƠN Xin chân thành gửi lời cảm ơn sâu sắc đến PGS.TS. Trương Hoàng Đan, đã tậntình hướng dẫn về chuyên môn và đóng góp những ý kiến quý báu trong suốt quá trìnhthực hiện luận án. Xin gửi lời cảm ơn chân thành đến các cán bộ Vườn quốc gia U Minh Hạ, tỉnh CàMau. Xin cám ơn gia đình anh Nguyễn Minh Truyền đã tận tình giúp đỡ trong suốt quátrình thực hiện luận án tại vùng nghiên cứu. Xin cảm ơn gia đình và đồng nghiệp đã hết lòng động viên, giúp đỡ tôi trong quátrình học tập và thực hiện luận án. Trong quá trình thực hiện luận án mặc dù đã cố gắng nhưng không tránh khỏi thiếusót. Vì vậy rất mong được sự đóng góp ý kiến cũng như bổ sung của quý Thầy Cô. Tôi xin chân thành cảm ơn! II TÓM TẮTNghiên cứu được thực hiện nhằm khảo sát kỹ thuật của các mô hình sản xuất Tràm tựnhiên, Tràm trồng (Melaleuca cajuputi), Keo lai (Acacia hybrid) và Lúa hai vụ tại VQGU Minh Hạ - Cà Mau; đồng thời, đánh giá tác động của các mô hình đến chất lượng môitrường đất, môi trường nước và sự đa dạng cá trong giai đoạn 2017 – 2020 và đề xuấtmột số giải pháp phù hợp hỗ trợ cho công tác quản lý tại đây. Nghiên cứu đã tiến hànhphỏng vấn về kỹ thuật canh tác và đánh giá sự biến động môi trường đất, nước và đadạng cá ở các cấp tuổi khác nhau trên hai tầng phèn (phèn nông và phèn sâu) vào mùamưa (8/2018) và mùa khô (4/2019) sử dụng 6 thông số chất lượng đất và 9 thông số chấtlượng nước. Các phân tích thống kê đa biến cũng đã được áp dụng nhằm đánh giá mốitương quan, sự biến đổi chất lượng nước và đất theo không gian và thời gian. Kết quảcho thấy chất lượng đất tại các mô hình Tràm tự nhiên ở mức nghèo và mức trung bìnhđối với Tràm trồng, Keo lai và Lúa 2 vụ. Chất lượng nước được xác định không phù hợpcho mục đích bảo tồn động thực vật thuỷ sinh. Chất lượng đất phèn nông có thành phầncác chất dinh dưỡng cao hơn đất phèn sâu; trong khi đó, chất lượng nước vào mùa mưacó xu hướng ô nhiễm hơn so với mùa khô, phèn nông ô nhiễm hơn phèn sâu. Phân tíchcụm và phân tích thành phần chính cho thấy sự biến động được xác định chủ yếu là cácquá trình lý-hoá trong tự nhiên, yếu tố thuỷ văn và sự tác động của con người. Phân tíchbiệt số chỉ ra rằng sự biến động theo mùa và theo tầng được phân biệt bởi các thông sốchính bao gồm pH, tỷ trọng, chất hữu cơ và TP (theo tầng), tỷ trọng và ẩm độ (theo mùa)đối với môi trường đất. Đối với môi trường nước, pH, EC, BOD, COD, N-NH₄⁺, N-NO₃ˉ va Fe³⁺ được xác định để phân biệt mùa và pH, EC, DO, COD và N-NH₄⁺ giữa haitầng với mức độ chính xác 76,76 - 100% cho các trường hợp phân biệt. Đa dạng thànhphần loài cá tại các mô hình được phát hiện giảm, thuỷ vực thuộc phèn nông đa dạngkém hơn so với phèn sâu và mô hình Tràm tự nhiên có cấu trúc thành phần loài thấp hơnKeo lai, Tràm trồng và Lúa hai vụ. Thông số pH, EC, BOD, N-NO₃ˉ, N-NH₄⁺, Fe³⁺ vàAl³⁺ được xác định có ý nghĩa giải thích sự biến động cá thông qua phân tích BIO-ENV.Từ kết quả ...