Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu độc tính, tác dụng an thần trên thực nghiệm và điều trị mất ngủ không thực tổn trên lâm sàng của cao lỏng Dưỡng tâm an thần

Luận văn trình bày xác định độc tính cấp và bán trường diễn của cao lỏng "Dưỡng tâm an thần" trên thực nghiệm; Đánh giá tác dụng an thần của cao lỏng "Dưỡng tâm an thần" trên mô hình động vật thực nghiệm; Đánh giá tác dụng của cao lỏng "Dưỡng tâm an thần" trên bệnh nhân mất ngủ không thực tổn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu độc tính, tác dụng an thần trên thực nghiệm và điều trị mất ngủ không thực tổn trên lâm sàng của cao lỏng Dưỡng tâm an thần 1 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ HỌC VIỆN Y DƯỢC HỌC CỔ TRUYỀN VIỆT NAM NGUYỄN VĂN TÂM NGHIÊN CỨU ĐỘC TÍNH, TÁC DỤNG AN THẦN TRÊNTHỰC NGHIỆM VÀ ĐIỀU TRỊ MẤT NGỦ KHÔNG THỰCTỔN TRÊN LÂM SÀNG CỦA CAO LỎNG DƯỠNG TÂM AN THẦN Chuyên ngành: Y HỌC CỔ TRUYỀN Mã số: 62720201 LUẬN ÁN TIẾN SĨ Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS: ĐỖ THỊ PHƯƠNG PGS.TS: NGUYỄN TRẦN THỊ GIÁNG HƯƠNG HÀ NỘI - 2019 2 ĐẶT VẤN ĐỀ Ngủ là một phần tất yếu quan trọng của cuộc sống. Giấc ngủ là hoạt độngđảm bảo sự sống của cơ thể và phục hồi sức khỏe sau một ngày thức để làmviệc. Giấc ngủ còn góp phần giúp cơ thể bài tiết ra hormon tăng trưởng giúpcho trẻ em phát triển và lớn lên. Chúng ta không thể sống mà không ngủ. Nếumất ngủ trong thời gian dài cơ thể sẽ bị rối loạn [17]. Mất ngủ kéo dài có thểảnh hưởng tới trí nhớ, sự tập trung, sự tỉnh táo, làm giảm khả năng học tập, hiệuquả làm việc thấp, gây ra mệt mỏi, chán ăn, giảm thân nhiệt, có thể dẫn đến rốiloạn hành vi, ảo giác và hoang tưởng và thậm chí có thể dẫn đến tai nạn nghiêmtrọng. Nếu không được điều trị, mất ngủ sẽ làm giảm chất lượng cuộc sống, làmtăng tỷ lệ mắc bệnh và có thể tử vong [17],[51],[95]. Theo một số tác giả, rối loạn giấc ngủ là một sản phẩm không thể tránhkhỏi của nền văn minh và là một căn bệnh mang tính toàn cầu. Mất ngủ mạntính hay còn gọi là mất ngủ không thực tổn là bệnh gặp nhiều ở những ngườilao động trí óc hơn lao động chân tay, thành thị nhiều hơn nông thôn [18].Những nghiên cứu dịch tễ học gần đây cho thấy tỷ lệ mất ngủ trong cộngđồng dao động từ 20-30% và tỷ lệ này tăng hơn ở người cao tuổi, mất ngủtăng lên theo thời gian vì những căng thẳng trong cuộc sống ngày càng giatăng: Ở Mỹ số người mất ngủ chiếm khoảng 27% dân số, Pháp có 31%, Italiacó 35%, Anh 34%, Đan mạch 31%, Bỉ 27%, Đức 23%...[18],[57]. Hiện nay, phương pháp điều trị mất ngủ thường là phối hợp tâm lý trị liệuvà sử dụng thuốc giải lo âu có nguồn gốc hóa dược, chủ yếu là nhómbenzodiazepin và nhóm thuốc an thần kinh mới [2]. Những thuốc này có hiệuquả tốt, tuy nhiên thời gian sử dụng hạn chế và còn nhiều tác dụng khôngmong muốn đặc biệt là gây tăng dung nạp, dẫn đến lạm dụng chất gây nghiện,phụ thuộc thuốc [2],[87]. Y học cổ truyền (YHCT) có những vị thuốc và bài thuốc điều trị mất ngủcó hiệu quả, đưa bệnh nhân đến giấc ngủ tự nhiên, ít tác dụng không mong 3muốn và giảm tình trạng quen thuốc. Những ưu điểm này có thể giúp khắcphục những bất cập mà y học hiện đại (YHHĐ) đang gặp phải trong điều trịmất ngủ bằng các loại thuốc hóa dược hiện nay [8],[26]. Do vậy hướng tìmkiếm và nghiên cứu điều trị mất ngủ bằng thuốc y học cổ truyền hiện đangđược các nhà khoa học quan tâm. Bài thuốc Dưỡng tâm an thần của bệnh viện Y dược cổ truyền Thanh Hóacó xuất xứ từ bài Thiên vương bổ tâm đan, nhưng đã được gia giảm dựa trênkinh nghiệm điều trị thực tiễn tại bệnh viện. Bài thuốc được nghiên cứu thămdò trên bệnh nhân suy nhược thần kinh có kèm mất ngủ. Kết quả bước đầuthu được rất khả quan đối với các triệu chứng mất ngủ, đau đầu, chóng mặt vàmệt mỏi [37]. Để có thể ứng dụng rộng rãi trên lâm sàng, bài thuốc cần đánhgiá một cách khoa học và toàn diện theo quy định của Bộ y tế. Do đó, chúngtôi tiến hành đề tài “Nghiên cứu độc tính, tác dụng an thần trên thực nghiệmvà điều trị mất ngủ không thực tổn trên lâm sàng của cao lỏng Dưỡng tâm anthần” với các mục tiêu sau: 1. Xác định độc tính cấp và bán trường diễn của cao lỏng Dưỡng tâm anthần trên thực nghiệm. 2. Đánh giá tác dụng an thần của cao lỏng Dưỡng tâm an thần trên môhình động vật thực nghiệm. 3. Đánh giá tác dụng của cao lỏng Dưỡng tâm an thần trên bệnh nhânmất ngủ không thực tổn. 4 `CHƯƠNG I TỔNG QUAN TÀI LIỆU1.1. SINH LÝ GIẤC NGỦ.1.1.1. Khái niệm về giấc ngủ Giấc ngủ là trạng thái sinh lý bình thường của con người. Giấc ngủ - đó làtrạng thái ức chế, kéo dài của cơ thể, được gây ra do sự tổ chức lại hoạt độngcủa phức hợp các yếu tố nội sinh và ngoại sinh đặc trưng cho những dao độngngày - đêm và đảm bảo sự phục hồi chức năng hoạt động của não bộ trongtrạng thái thức tỉnh. Giấc ngủ được điều hoà tương đối định hình và lặp đi lặplại [2],[18],[52].1.1.2. Các giai đoạn bình thường của giấc ngủ Giấc ngủ được chia làm hai giai đoạn: Ngủ không vận động nhãn cầu nhanh (No Rapid Eye Movement: NREM),còn gọi là pha ngủ chậm, hay giấc ngủ NREM. Ngủ có vận động nhãn cầu nhanh (Rapi ...