Luận án Tiến sĩ Ngữ văn: Ẩn dụ ý niệm cảm xúc trong thành ngữ tiếng Việt (so sánh với thành ngữ tiếng Anh)

Luận án Tiến sĩ Ngữ văn "Ẩn dụ ý niệm cảm xúc trong thành ngữ tiếng Việt (so sánh với thành ngữ tiếng Anh)" với mục tiêu chính như: Phân tích và đánh giá hệ thống ẩn dụ ý niệm cảm xúc thông qua việc sử dụng thành ngữ biểu thị cảm xúc trong ngôn bản, công tác dịch thuật thành ngữ từ tiếng Anh sang tiếng Việt, tiến tới xây dựng giáo trình và từ điển thành ngữ song ngữ Anh-Việt,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận án Tiến sĩ Ngữ văn: Ẩn dụ ý niệm cảm xúc trong thành ngữ tiếng Việt (so sánh với thành ngữ tiếng Anh) ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN --------------- TRẦN THẾ PHI ẨN DỤ Ý NIỆM CẢM XÚC TRONG THÀNH NGỮ TIẾNG VIỆT (SO SÁNH VỚI THÀNH NGỮ TIẾNG ANH) LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGỮ VĂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH - 2016 ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN --------------TRẦN THẾ PHI ẨN DỤ Ý NIỆM CẢM XÚC TRONG THÀNH NGỮ TIẾNG VIỆT (SO SÁNH VỚI THÀNH NGỮ TIẾNG ANH) Chuyên ngành: Ngôn ngữ học So sánh-Đối chiếu Mã số: 62.22.01.10 LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGỮ VĂN Cán bộ hướng dẫn khoa học: 1. PGS. TS. Nguyễn Văn Huệ 2. PGS. TS. Nguyễn Thị Hai Phản biện độc lập: 1. PGS. TS. Trịnh Sâm 2. PGS. TS. Nguyễn Thị Phương Trang Phản biện: 1. PGS. TS. Trịnh Sâm 2. PGS. TS. Nguyễn Thị Phương Trang 3. PGS. TS. Phạm Văn Tình THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH - 2016 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận án tiến sĩ với tiêu đề “Ẩn dụ ý niệm cảm xúc trong thành ngữ tiếng Việt (so sánh với thành ngữ tiếng Anh)” là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận án là trung thực và chưa được ai công bố trong bất cứ công trình nào khác. Tác giả luận án Trần Thế Phi MỘT SỐ QUY ƯỚC TRÌNH BÀY 1. Các ví dụ ngữ liệu minh họa in bằng chữ in nghiêng và được đánh số thứ tự trong ngoặc đơn không theo đề mục mà theo thứ tự liên tục từ nhỏ đến lớn trong toàn bộ luận án. 2. Trong khi trình bày phần ngữ liệu thành ngữ tiếng Anh biểu thị cảm xúc của chương 2, các thành ngữ tiếng Anh được dịch sang tiếng Việt với nghĩa nguyên văn và nghĩa thành ngữ, trong đó phần dịch nghĩa nguyên văn là phần dịch sát ý, được sử dụng cho mục đích đối chiếu, chứ không phải là phần dịch đúng nghĩa. i MỤC LỤC Trang DẪN NHẬP 1 0.1. Lý do chọn đề tài 1 0.2. Lịch sử vấn đề 2 0.2.1. Lịch sử nghiên cứu thành ngữ trong tiếng Việt và tiếng Anh 2 0.2.2. Từ ngữ biểu thị cảm xúc trong tiếng Việt và tiếng Anh 8 0.2.2.1. Tình hình nghiên cứu từ ngữ biểu thị cảm xúc trong tiếng Việt 8 0.2.2.2 Tình hình nghiên cứu từ ngữ biểu thị cảm xúc trong tiếng Anh 12 0.3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận án 14 0.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 15 0.5. Phương pháp nghiên cứu 17 0.6. Điểm mới của luận án 19 0.7. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn 19 0.8. Cấu trúc của luận án 20 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN 22 1.1. Một số vấn đề về ngữ nghĩa học tri nhận 22 1.1.1. Bốn nguyên lý chủ đạo của ngữ nghĩa học tri nhận 23 1.1.2. Các thành phần cấu tạo nên ẩn dụ tri nhận 27 1.1.3. Nền tảng cơ bản của lý thuyết ẩn dụ ý niệm 29 1.2. Những vấn đề liên quan đến cảm xúc 34 1.2.1. Phân loại cảm xúc 34 1.2.2. Các đường hướng nghiên cứu về cảm xúc 38 1.2.3. Tính phổ niệm của cảm xúc trong các nền văn hóa 41 1.2.4. Mối quan hệ giữa cảm xúc với ngôn ngữ 42 1.3. Ẩn dụ ý niệm cảm xúc 43 1.3.1. Phân loại ẩn dụ ý niệm cảm xúc 44 1.3.2. Hệ thống ẩn dụ ý niệm cảm xúc và các mô hình ẩn dụ ý niệm hữu quan 48