Luận án Tiến sĩ Ngữ văn: Nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật trong tiểu thuyết tự lực văn đoàn

Luận án "Nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật trong tiểu thuyết tự lực văn đoàn" trình bày về các nội dung: nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật trong tiểu thuyết trước Tự lực văn đoàn, tâm lý nhân vật tiểu thuyết luận đề, tâm lý nhân vật trong tiểu thuyết tâm lý. Để biết rõ hơn về nội dung chi tiết, mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận án Tiến sĩ Ngữ văn: Nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật trong tiểu thuyết tự lực văn đoànBỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠOTRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘIDƢƠNG THỊ HƢƠNGNGHỆ THUẬT MIÊU TẢ TÂM LÝNHÂN VẬT TRONG TIỂU THUYẾTTỰ LỰC VĂN ĐOÀNChuyên ngành: Văn học Việt NamMã số: 5. 04. 33LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGỮ VĂNNgười hướng dẫn khoa học:PGS. TS. TRẦN ĐĂNG XUYỀNHà Nội - 2001LỜI CAM ĐOANTôi xin cam đoan là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu kết quả nêu trongLuận án là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác.Tác giả luận ánDương Thị HươngMỤC LỤCPHẦN MỞ ĐẦU ....................................................................................................................... 1CHƢƠNG 1: NGHỆ THUẬT MIÊU TẢ TÂM LÝ NHÂN VẬT TRONG TIỂU THUYẾTTRƢỚC TỰ LỰC VĂN ĐOÀN .............................................................................................. 161.1. Nghệ thuật miêu tả tâm lý trong văn học truyền thống Việt Nam ................................ 161.2. Nghệ thuật miêu tả tâm lý trong văn chương quốc ngữ buổi giao thời ........................ 25CHƢƠNG 2: TÂM LÝ NHÂN VẬT TRONG TIỂU THUYẾT LUẬN ĐỀ .......................... 422.1. Tự lực văn đoàn và cuộc cách tân văn học ................................................................... 422.2. Những thành tựu miêu tả tâm lý trong tiểu thuyết luận đề ........................................... 46CHƢƠNG 3: TÂM LÝ NHÂN VẬT TRONG TIỂU THUYẾT TÂM LÝ ............................ 963.1. Quan niệm về tiểu thuyết tâm lý ................................................................................... 963.2. Cuộc hành trình từ những vấn đề xã hội đến thế giới nội tâm .................................... 1003.3. Khám phá con người bên trong con người .............................................................. 1033.4. Những hạn chế ............................................................................................................ 147KẾT LUẬN ........................................................................................................................... 151TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................................... 1541PHẦN MỞ ĐẦU1.1. Lý do chọn đề tài1.1. Tự lực văn đoàn có vị trí quan trọng trong nền văn họcViệt Nam hiện đại, có ảnhhưởng sâu rộng, đã từng làm mưa làm gió trên văn đàn, làm thay đổi thị hiếu văn họcnhững năm 30. Vì vậy khi nghiên cứu văn học Việt Nam, không thể bỏ qua hiện tượng vănhọc này. Có thể nói, Tự lực văn đoàn được coi là một tổ chức sáng tác đi tiên phong trongtrào lưu hiện đại hóa văn học đầu thế kỷ XX. Vị trí tiên phong đó không chỉ được thể hiện ởtôn chỉ mục đích của văn đoàn mà còn được thể hiện chủ yếu qua những cách nghệ thuật.Trong đó, một trong những đóng góp đáng ghi nhận nhất là nghệ thuật miêu tả tâm lý nhânvật. Đây cũng chính là một tiêu chí quan trọng để đánh giá những yếu tố tiến bộ cũng nhưhạn chế về tư tưởng và nghệ thuật của văn đoàn này.1.2. Tuy vậy, từ trước tới nay, những nhận xét đánh giá về Tự lực văn đoàn còn cónhiều điểm chưa thật thỏa đáng, chưa thống nhất, thậm chí đối lập nhau. Nếu như trong thờicực thịnh của nó, nhiều nhà văn lấy việc được in sách ở nhà xuất bản Đời nay, được viết chobáo Phong hóa và báo Ngày nay là niềm tự hào, thì một thời gian dài mấy chục năm sau, kểtừ cách mạng tháng Tám năm 1945, thái độ đánh giá về văn chương Tự lực văn đoàn cónhiều thay đổi. Nhất là đến thời điểm sau năm 1954, khi đất nước bị chia cắt trong khi ở miềnNam sách của văn đoàn này vẫn được tái bản, các cây bút phê bình vẫn tiếp tục thái độ trântrọng, thì ở miền Bắc, người ta ngại nhắc đến Tự lực văn đoàn (nếu có nhắc đến thì thườngdành cho nó những lời lẽ phê bình rất gay gắt, thậm chí rất thiếu thiện chí, một phần lớn tácphẩm của nó bị xếp vào loại sách cấm). Hơn một thập kỷ trở lại đây, trong trào lưu đổi mớicủa thời mở cửa, vấn đề xem xét đánh giá lại một số hiện tượng văn học quá khứ đã được đặtra trong giới nghiên cứu. Tự lực văn đoàn là một hiện tượng nổi bật trong số đó. Vì vậy, cáctác phẩm của nó đã được nhìn nhận với2một thái độ khách quan hơn. Vị trí của các nhà tiểu thuyết Tự lực văn đoàn cũng được đánhgiá một cách thỏa đáng hơn.1.3. Một văn đoàn có tính chất phức tạp và đa dạng, gây nhiều tranh cãi trong giớinghiên cứu phê bình như vậy quả là một đối tượng thú vị hấp dẫn người nghiên cứu. Đến vớitiểu thuyết Tự lực văn đoàn, chúng tôi muốn góp thêm một tiếng nói khẳng định vai trò củacác tác giả trong lĩnh vực đổi mới nghệ thuật tiểu thuyết. Đặc biệt, khi coi nghệ thuật miêu tảtâm lý nhân vật trong tiểu thuyết Tự lực văn đoàn là đối tượng nghiên cứu chính, chúng tôimuốn nhấn mạnh rằng nó chính là một trong những yếu tố quan trọng trong việc hình thànhvà phát triển nền văn học hiện đại Việt Nam.2. Lịch sử vấn đềNhư phần trên đã đề cập, những ý kiến đánh giá Tự lực văn đoàn nói chung, về ...