Luận án Tiến sĩ Nhân học: Nghi lễ chu kỳ đời người của người Nùng Cháo ở huyện Văn Quan, tỉnh Lạng Sơn hiện nay

Luận án tìm hiểu đầy đủ và sâu sắc về văn hóa của người Nùng Cháo hiện nay thông qua nghi lễ trong chu kỳ đời người. Luận án bước đầu làm rõ những yếu tố biến đổi trong chu kỳ đời người, tìm ra các giá trị văn hóa của người Nùng Cháo thông qua nghi lễ. Từ đó đề xuất quan điểm, giải pháp cho việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa của người Nùng Cháo trong bối cảnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập đất nước hiện nay.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận án Tiến sĩ Nhân học: Nghi lễ chu kỳ đời người của người Nùng Cháo ở huyện Văn Quan, tỉnh Lạng Sơn hiện nay VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI HOÀNG THÙY DƢƠNG NGHI LỄ TRONG CHU KỲ ĐỜI NGƢỜICỦA NGƢỜI NÙNG CHÁO Ở HUYỆN VĂN QUAN, TỈNH LẠNG SƠN HIỆN NAY LUẬN ÁN TIỄN SĨ NHÂN HỌC Hà Nội, 2019 VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI HOÀNG THÙY DƢƠNG NGHI LỄ TRONG CHU KỲ ĐỜI NGƢỜICỦA NGƢỜI NÙNG CHÁO Ở HUYỆN VĂN QUAN, TỈNH LẠNG SƠN HIỆN NAY Ngành: Nhân học Mã số: 9.31.03.02 LUẬN ÁN TIỄN SĨ NHÂN HỌC Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS. TS. NGUYỄN THỊ SONG HÀ 2. TS. TRỊNH THỊ THỦY Hà Nội, 2019 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi. Cácsố liệu điều tra, kết quả trong luận án là trung thực, chưa từng được ai công bố trongbất kỳ một công trình nào khác. Đối với những quan điểm mà luận án kế thừa của cáctác giả đi trước, đều được trích yếu ghi rõ xuất xứ và tên tác giả đã đưa ra luận điểm đó. Hà Nội, tháng 03 năm 2019 Nghiên cứu sinh Hoàng Thùy Dương LỜI CẢM ƠN Tôi xin cảm ơn Ban giám đốc Học viện Khoa học xã hội, Phòng Quảnlý đào tạo, Khoa Dân tộc học và Nhân học cùng các quý thầy cô của Học việnKhoa học xã hội đã giúp đỡ, tạo điều kiện để tôi hoàn thành chương trình họctập, nghiên cứu và hoàn thành luận án. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS. Nguyễn ThịSong Hà và TS. Trịnh Thị Thủy đã hết lòng dìu dắt, tận tình chỉ bảo, hướngdẫn để tôi có thể hoàn thành luận án này. Tôi xin cảm ơn Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, nơi tôi công tác đãtạo điều kiện thuận lợi để tôi học tập và nghiên cứu. Xin cảm ơn UBND huyện Văn Quan, tỉnh Lạng Sơn và các cộng tácviên, đồng bào người Nùng Cháo ở các xã trong huyện Văn Quan đã tạo điềukiện giúp đỡ tôi trong suốt thời gian điền dã và nghiên cứu. Cuối cùng, xin cảm ơn gia đình, bạn bè, đồng nghiệp và người tri kỷ đãkhích lệ, động viên tôi trong suốt quá trình học tập. Hà Nội, ngày tháng năm 2019 Nghiên cứu sinh Hoàng Thùy Dương MỤC LỤCMỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1Chương 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝTHUYẾT, VÀ KHÁI QUÁT VỀ ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU ................................ 8 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu các vấn đề có liên quan đến đề tài luận án ...... 8 1.2. Cơ sở lý thuyết ............................................................................................. 20 1.3. Khái quát về địa bàn nghiên cứu ................................................................. 25Chương 2: NGHI LỄ TRONG SINH ĐẺ VÀ NUÔI DẠY CON CÁI ............... 33 2.1. Quan niệm về sinh đẻ và nuôi dạy con cái .................................................. 34 2.2. Nghi lễ, tập quán chăm sóc phụ nữ và bảo vệ thai nhi ................................ 35 2.3. Nghi lễ, tập quán trong sinh đẻ .................................................................... 39 2.4. Nghi lễ, tập quán trong chăm sóc và nuôi dạy con cái ................................ 48Chương 3: NGHI LỄ HÔN NHÂN........................................................................ 62 3.1. Quan niệm về hôn nhân ............................................................................... 62 3.2. Tiêu chuẩn chọn vợ, chọn chồng và tuổi kết hôn ........................................ 65 3.3. Tập quán, Nghi lễ trong hôn nhân ............................................................... 68Chương 4: NGHI LỄ SINH NHẬT CHO NGƯỜI GIÀ VÀ NGHI LỄTANG MA ............................................................................................................... 87 4.1. Nghi lễ sinh nhật cho người già (kin khoăn) ............................................... 87 4.2. Nghi lễ, tập quán trong tang ma .................................................................. 92 4.3. Các hình thức nghi lễ tang ma .................................................................... 94Chương 5: CÁC GIÁ TRỊ VĂN HÓA TỘC NGƢỜI THÔNG QUA NGHILỄ VÀ CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN BIẾN ĐỔI NGHI LỄ CHU KỲĐỜI NGƢỜI CỦA NGƢỜI NÙNG CHÁO .............................................. ...