Luận án Tiến sĩ Phát triển nông thôn: Nghiên cứu tái cơ cấu ngành nông nghiệp tại tỉnh Bến Tre - Thực tiễn và bài học kinh nghiệm

Đề tài nghiên cứu nhằm mục tiêu tái cơ cấu nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững tỉnh Bến Tre, góp phần thúc đẩy tiến trình phát triển nông thôn và nâng cao thu nhập cho người dân. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận án Tiến sĩ Phát triển nông thôn: Nghiên cứu tái cơ cấu ngành nông nghiệp tại tỉnh Bến Tre - Thực tiễn và bài học kinh nghiệm LỜI CẢM TẠ Xin chân thành biết ơn sâu sắc đến GS. TS. Hà Thanh Toàn là thầy hướng dẫn chính đã tận tình hướng dẫn,dành nhiều thời gian góp ý và hướng dẫn tôi hoàn thành luận án. PGS. TS. Nguyễn Duy Cần đã nhiệt tình hướng dẫn tạo mọi điều kiệnthuận lợi nhất để tôi triển khai các công việc liên quan đề tài. Thầy đã nhiệttình giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện luận án. Chân thành biết ơn: Anh Phạm Ngọc Nhàn đã hỗ trợ tôi trong xử lý, thống kê số liệu và gópý cũng như giúp hoàn thành luận án. Các em Liêm, Nhã, Phúc, Thảo, Nhi,Phước, Lộc đã nhiệt tình giúp đỡ tôi trong việc thu thập số liệu, điều tra thựctế. Cám ơn tất cả quý thầy cô và các đồng nghiệp đã giúp đỡ động viên tôitrong suốt thời gian qua. Biết ơn sâu sắc đến gia đình tôi đã ủng hộ và tạo mọi điều kiện thuận lợinhất cho tôi thực hiện đề tài. Luận án của tôi sẽ không hoàn thành nếu như không có sự giúp đỡ và hỗtrợ của quý cơ quan, cụ thể Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Bến Tre;Sở Khoa học và Công nghệ Bến Tre; Ủy ban nhân dân huyện Thạnh Phú,Giồng Trôm và Mỏ Cày Bắc, tỉnh Bến Tre; Viện Nghiên cứu Phát triển Đồngbằng sông Cửu Long - Trường Đại học Cần Thơ; đã tạo điều cho tôi thực hiệncông trình nghiên cứu này. Cần Thơ, ngày 06 tháng 7 năm 2021 Nghiên cứu sinh Lâm Văn Lĩnh i TÓM TẮT Bến Tre là tỉnh chịu tác động trực tiếp của biến đổi khí hậu, hạn mặn,làm ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và thu nhập của người dân. Do vậy,chủ trương về thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp được tỉnh đặc biệt quantâm, tập trung thực hiện nhằm mục tiêu nâng cao giá trị gia tăng và phát triểnbền vững để giảm thiểu các tác động của biến đổi khí hậu, gắn với nhu cầu thịtrường. Nghiên cứu này nhằm đánh giá thực tiễn triển khai thực hiện tái cơ cấunông nghiệp tỉnh Bến Tre từ số liệu thu thập về thực tiễn tái cơ cấu nôngnghiệp của tỉnh, phân tích, đánh giá về bối cảnh, tình hình nông nghiệp trước vàsau tái cơ cấu của tỉnh theo từng lĩnh vực, các yếu tố ảnh hưởng. Nghiên cứu dựavào phỏng vấn trực tiếp 540 hộ nông dân có sản xuất trồng trọt, chăn nuôi, thủysản tại 03 huyện: Mỏ Cày Bắc, Giồng Trôm, Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre; Cácphương pháp sử dụng là phân tích thống kê mô tả, phân tích hồi quy nhị phânBinary Logistic để xác định các yếu tố ảnh hưởng đến TCCNN tại các vùngsinh thái, phân tích SWOT để đánh giá thực trạng về mặt mạnh, mặt yếu, cơhội và thách thức tác động đến tái cơ cấu ngành nông nghiệp tại các vùngnghiên cứu và đề xuất giải pháp thực hiện tái cơ cấu nông nghiệp cho tỉnh. Qua các kết quả từ nghiên cứu cho thấy thực trạng hiện nay của các nônghộ về chuyển đổi cơ cấu nông nghiệp không đồng đều. Tỷ lệ hộ có chuyển đổiở huyện Mỏ Cày Bắc chiếm tỷ lệ cao nhất, thấp nhất ở huyện Thạnh Phú. Kếtquả phân tích mô hình hồi quy Binary Logistic đối với vùng sinh thái ngọt(huyện Mỏ Cày Bắc) cho thấy các yếu tố như giới tính, trình độ học vấn, diệntích đất, chính sách khuyến khích tiêu thụ sản phẩm, giá cả thị trường, ảnhhưởng thiên tai dịch bệnh và hiểu biết về BĐKH có tác động đến việc chuyểnđổi cơ cấu nông nghiệp trong nghiên cứu. Vùng sinh thái ngọt-lợ (huyệnGiồng Trôm) có các yếu tố giới tính, diện tích đất, chính sách cho vay lãi suấtthấp, giá cả thị trường và hiểu biết về BĐKH có tác động đến việc chuyển đổicơ cấu nông nghiệp trong nghiên cứu. Vùng sinh thái mặn-lợ (huyện ThạnhPhú), các yếu tố trình độ học vấn, chính sách đất đai, giá cả thị trường, ảnhhưởng của thiên tai dịch bệnh có tác động đến việc chuyển đổi cơ cấu nôngnghiệp trong nghiên cứu và các biến số còn lại không có tác động đến việcchuyển đổi cơ cấu nông nghiệp trong phân tích này. Từ những cơ sở lý thuyết và những công trình nghiên cứu liên quan đềtài, kết quả phân tích SWOT, kết quả phân tích mô hình hồi quy BinaryLogistic. Luận án đã đề xuất các giải pháp hiệu quả tái cơ cấu nông nghiệp tại03 vùng sinh thái: ngọt, ngọt-lợ, mặn-lợ. Trong đó, tái cơ cấu nông nghiệp cầnquan tâm các yếu tố ảnh hưởng theo phân tích, theo từng vùng sinh thái để iichọn cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp. Trong đó, vùng sinh thái ngọt pháttriển dừa, chôm chôm, sầu riêng, măng cụt; vùng sinh thái ngọt-lợ phát triểncây dừa, nhóm cây có múi (bưởi da xanh, chanh); vùng sinh thái mặn pháttriển nuôi thủy sản và mô hình tôm-lúa. Đồng thời phát triển các hợp tác xã,các mô hình đặc trưng có hiệu quả cao nhằm nâng cao thu nhập cho ngườidân. Từ khóa: Tái cơ cấu, nông nghiệp, nông dân, biến đổi khí hậu iii ...