Luận án Tiến sĩ Quản lý Tài nguyên và Môi trường: Giám sát thay đổi sử dụng đất trong bối cảnh biến đổi khí hậu tại tỉnh Bến Tre

Luận án "Giám sát thay đổi sử dụng đất trong bối cảnh biến đổi khí hậu tại tỉnh Bến Tre" được hoàn thành với mục tiêu nhằm đánh giá thay đổi sử dụng đất thông qua chu chuyển đất đai và các yếu tố tác động trong bối cảnh biến đổi khí hậu nhằm cung cấp thông tin thay đổi sử dụng đất trong quá khứ; Mô phỏng thay đổi sử dụng đất dựa trên biến động và các yếu tố tác động trong bối cảnh biến đổi khí hậu nhằm cung cấp thông tin thay đổi sử dụng đất trong tương lai; Đề xuất các giải pháp giám sát thay đổi sử dụng đất trong bối cảnh biến đổi khí hậu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận án Tiến sĩ Quản lý Tài nguyên và Môi trường: Giám sát thay đổi sử dụng đất trong bối cảnh biến đổi khí hậu tại tỉnh Bến Tre BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM TP. HỒ CHÍ MINH LÊ NGỌC LÃM GIÁM SÁT THAY ĐỔI SỬ DỤNG ĐẤTTRONG BỐI CẢNH BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU TỈNH BẾN TRE Chuyên ngành: Quản lý Tài nguyên và Môi trường Mã số: 9.85.01.01 LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGÀNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG Tp. Hồ Chí Minh, năm 2024 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM TP. HỒ CHÍ MINH ------------------------ LÊ NGỌC LÃM GIÁM SÁT THAY ĐỔI SỬ DỤNG ĐẤTTRONG BỐI CẢNH BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU TỈNH BẾN TRE Chuyên ngành: Quản lý Tài nguyên và Môi trường Mã số: 9.85.01.01 LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGÀNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG Cán bộ hướng dẫn: PGS.TS Lê Văn Trung Tp. Hồ Chí Minh, năm 2024 i LỜI CAM ĐOANTác giả xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của bản thân tác giả dưới sự hướng dẫncủa PGS.TS. Lê Văn Trung.Các kết quả nghiên cứu và các kết luận trong luận án này là trung thực và không sao chép từbất kỳ một nguồn nào và dưới bất kỳ hình thức nào.Việc tham khảo các nguồn tài liệu (nếu có) đã được thực hiện trích dẫn và ghi nguồn tài liệutham khảo đúng quy định. Tp. Hồ Chí Minh, ngày…tháng…năm 2024 Tác giả luận án LÊ NGỌC LÃM ii LỜI CẢM ƠN Tác giả xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, Phòng đào tạo Sau đại học của trườngĐại học Nông Lâm TP. Hồ Chí Minh, đã tạo điều kiện thuận lợi để NCS học tập, nghiên cứuvà thực hiện Luận án. Lời tri ân của tác giả xin gửi tới quý thầy, Khoa Môi trường và Tài nguyên, Khoa Quảnlý đất đai và Bất động sản đã hỗ trợ và chia sẻ kinh nghiệm quý báu trong suốt thời gian thamgia học tập và thực hiện các chuyên đề của Luận án. Đặc biệt, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS. Lê Văn Trung đã độngviên và hướng dẫn tận tình trong suốt thời gian học tập và thực hiện luận án. Tác giả cũng xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường BếnTre đã tạo điều kiện và cho phép tiếp cận và sử dụng các số liệu trong quá trình thực hiện cácchuyên đề. Bên cạnh đó, tác giả gửi lời cảm ơn tới tất cả các bạn đồng nghiệp đã có nhữngchia sẻ và hỗ trợ nhiệt tình trong quá trình học tập, nghiên cứu khoa học và thực hiện các dựán liên quan đến kết quả thực hiện Luận án. Cuối cùng, tác giả bày tỏ lời cảm ơn gia đình đã tạo những điều kiện tốt nhất, hỗ trợdưới nhiều hình thức để tác giả hoàn thành nhiệm vụ học tập, phát triển các ý tưởng nghiêncứu và triển khai các công bố khoa học. Xin chân thành cảm ơn! Nghiên cứu sinh Lê Ngọc Lãm iii TÓM TẮT Đất đai là một trong những nguồn tài nguyên quan trọng, đóng vai trò nền tảng trongcác hoạt động phát triển kinh tế và xã hội (KT-XH). Đã có nhiều nghiên cứu về mô phỏngbiến động đất đai và phân tích xu thế thay đổi sử dụng đất nhằm tìm ra các quy luật thay đổidựa trên cơ sở điều kiện tự nhiên, tác động của thiên tai và hoạt động nhân sinh,... để tạo racác giải pháp phù hợp hỗ trợ trong công tác quy hoạch và thực thi chiến lược phát triển bềnvững. Bến Tre là một trong các tỉnh thuộc đồng bằng sông Cửu Long chịu ảnh hưởng nặngnề nhất của biến đổi khí hậu (BĐKH) và mực nước biển dâng. Các tác động tiêu cực củaBĐKH bao gồm: hạn hán, xâm nhập mặn, ngập lụt, xói mòn bờ sông,... đã ảnh hưởng đến cáchoạt động dân sinh và phát triển KT-XH của địa phương. Để góp phần giám sát đầy đủ và kịp thời về thay đổi sử dụng đất hỗ trợ công tác quảnlý và phát triển đất đai bền vững đáp ứng các kịch bản phát triển kinh tế và biến đổi đổi khíhậu của Tỉnh Bến Tre, Luận án đã phân tích được xu thế biến động và các yếu tố tác độngđến thay đổi sử dụng đất cho thấy được tiềm năng chuyển đổi giữa các loại đất qua đó đề xuấtgiải pháp giám sát thay đổi sử dụng đất dựa trên công nghệ tích hợp GIS (GeographicInformation Systems) với Viễn thám RS (Remote Sensing) và dự báo thay đổi sử dụng đấttrong bối cảnh biến đổi khí hậu theo mô hình toán: LCM (Land Change Modeler) vàMOLUSCE (Modules for Land Use Change Evaluation). Luận án đã đánh giá hiện trạng sử dụng đất, phân tích xu thế thay đổi sử dụng đất vàcác yếu tốt tác động giai đoạn 2009 – 2019 cho các huyện ven biển thuộc tỉnh Bến Tre. Ảnhvệ tinh Landsat được áp dụng trong việc xây dựng bản đồ xâm nhập mặn, hạn hán và đánhgiá thay đổi sử dụng đất. Bản đồ địa hình, địa chính, bản đồ chuyên đề, số liệu kinh tế xã hội,dữ liệu điều tra thực địa... được xử lý hình thành cơ sở dữ liệu GIS trên nền tảng mã nguồnmở QGIS để tích hợp với mô hình thay đổi sử dụng đất (LCM) và MOLUSCE trong trongphân tích không gian và lượng hóa mức độ ảnh hưởng từng yếu tố đến thay đổi sử dụng đất.Kết quả đạt được của nghiên cứu đã góp phần hỗ trợ tích cực cho nhà quản lý trong việc phântích và mô phỏng thay đổi sử dụng đất phục vụ giám sát đất đai dựa vào lịch sử thay đổi vàcác yếu tố tác động là biểu hiện của BĐKH đến các huyện ven biển tại tỉnh Bến Tre. Từ kết quả đạt được, Luận Án đã đề xuất các giải pháp giám sát thay đổi sử dụng đấttrong bối cả ...