Luận án Tiến sĩ Quy hoạch vùng và đô thị: Quy hoạch đô thị thích ứng ngập nước tại Khu vực Nam Thành phố Hồ Chí Minh

Mục tiêu của đề tài nghiên cứu nhằm xác định mức độ rủi ro ngập nước của một khu vực trong tổng thể chung của một lưu vực thoát nước đô thị; áp dụng mô hình đó để xác định rủi ro ngập nước các khu vực có quy hoạch phân khu đã được cơ quan chức năng phê duyệt và ban hành áp dụng; xây dựng bản đồ đánh giá rủi ro ngập nước cho một vài khu điển hình thuộc khu Nam Thành phố Hồ Chí Minh; đề xuất các giải pháp cho quản lý quy hoạch xây dựng, đầu tư xây dựng và vận hành hệ thống thoát nước.

Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận án Tiến sĩ Quy hoạch vùng và đô thị: Quy hoạch đô thị thích ứng ngập nước tại Khu vực Nam Thành phố Hồ Chí MinhBỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ XÂY DỰNG TRƯỜNĐẠI HỌC KIẾN TRÚC TP.HCM HOÀNG TÙNG QUY HOẠCH ĐÔ THỊ THÍCH ỨNG NGẬP NƯỚC TẠI KHU VỰC NAM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Chuyên ngành: Quy hoạch vùng và đô thị Mã số: 9580105TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUY HOẠCH VÙNG VÀ ĐÔ THỊ TP.HỒ CHÍ MINH - NĂM 2020Công trình được hoàn thành tại:TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC TP. HỒ CHÍ MINHNgười hướng dẫn khoa học:1. TS.KTS. NGUYỄN THANH NHÃ2. TS.KTS. PHAN SỸ CHÂUPhản biện 1:Phản biện 2:Phản biện 3:Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp trường họp tạiTRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC TP. HỒ CHÍ MINHVào hồi giờ ngày tháng nămCó thể tìm hiểu luận án tại thư viện:TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC TP. HỒ CHÍ MINHTHƯ VIỆN KHOA HỌC TỔNG HỢP TP. HỒ CHÍ MINH DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮTBĐKH Biến đổi khí hậuĐBSCL Đồng bằng sông Cửu LongEFA Phân tích nhân tố khám pháFFS Chỉ số đánh giá rủi ro ngập nướcGI Hệ thống hạ tầng xanhHTKT Hạ tầng kỹ thuậtIPCC Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậuJICA Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật BảnKNTP.HCM Khu Nam thành phố Hồ Chí MinhLID Nguyên lý “Phát triển tác động thấp”NN&PTNT Nông nghiệp và Phát triển nông thônODA Hỗ trợ phát triển chính thứcQHĐT Quy hoạch đô thịQLRRNN Quản lý rủi ro ngập nướcS-P-R Nguồn – Lộ trình – Khu vực ngập Chỉ số đánh giá Nguồn – Lộ trình – KhuS-P-R-I vực ngậpSUDS Thoát nước đô thị bền vữngTKĐT Thiết kế đô thịTP.HCM Thành Phố Hồ Chí Minh 1 PHẦN MỞ ĐẦU1. Lý do chọn đề tài Thành phố Sài Gòn xưa và Thành phố Hồ Chí Minh ngàynay được xây dựng trên vùng đất thấp có nhiều sông rạch. Địahình và cao độ nền đất khu vực được thay đổi theo nhu cầu caođộ xây dựng công trình và độ dốc thoát nước bề mặt cần có củatừng lưu vực thoát nước. Quá trình san lấp tạo mặt đất xây dựngđã thay đổi quy luật dòng chảy bề mặt tự nhiên của toàn bộ lãnhthổ thành phố. Mặc dù trong từng giai đoạn xây dựng đều cóquy hoạch thoát nước cho toàn bộ hoặc từng khu vực có dự ánxây dựng của thành phố, nhưng thực tế không bảo đảm đượckhả năng thoát nước đô thị. Hậu quả của quá trình phát triểnnày là phát sinh ngập nước cục bộ hoặc toàn phần trong từngkhu vực. Nó gây nhiều tác động tiêu cực đến môi trường đô thị.Những thiệt hại về kinh tế, văn hóa, chất lượng cuộc sống đô thịdo ngập nước là vô cùng lớn và rất khó có cơ sở để định lượngrõ ràng. Từ quy luật dòng chảy bề mặt của nguồn nước cần thoát,điều kiện thoát nước của thành phố và các công trình nghiêncứu về ngập nước như Quy hoạch tổng thể hệ thống thoát nướcTP.HCM đến năm 2020 do JICA (Nhật Bản) thực hiện đã đượcThủ tướng Chính phủ phê duyệt năm 2001 theo Quyết định số752/QĐ-TTg; Quy hoạch thủy lợi chống ngập úng khu vựcTP.HCM (còn được gọi Quy hoạch 1547) đã được Thủ tướngphê duyệt năm 2008; dự án chống ngập khu vực TP.HCM củaHaskoning Netherland (2013),… Các nghiên cứu đã chỉ ra đượccác nguyên nhân gây ngập cũng như các vấn đề cấp thiết cầnnghiên cứu và để xây dựng thành phố Hồ Chí Minh thích ứng 2với rủi ro ngập nước cần phải có một phương pháp tiếp cận mớinhằm kiểm soát nguy cơ ngập, cân bằng giữa các giải pháp khácnhau để kiểm soát rủi ro ngập nước đô thị. Kết nối các điều kiệntrong quản lý rủi ro ngập nước (QLRRNN) với quy hoạch đô thị(QHĐT) và tạo điều kiện tiếp cận giải quyết các vấn đề phátsinh. Cách thức này đang được coi là chiến lược hiệu quả, baogồm sự linh hoạt và phát huy tác dụng ngay cả trước những bấttrắc có thể xảy ra trong tương lai. Việc kết hợp nhiều biện phápkhác nhau có thể mang lại lợi ích lâu dài và giúp giảm thiểu chiphí chống ngập nước. Tiếp cận “mềm” cần được khuyến khíchsử dụng để bổ sung năng lực thoát nước cho đô thị và giải phápnày chỉ mang tính chất bổ sung chứ không phải là giải phápthay thế cho giải pháp công trình với hệ thống thoát nước hoànchỉnh. Tiếp cận mềm với các giải pháp kiểm soát dòng chảytràn tại chỗ giúp kiểm soát ngập nước tốt hơn. Giải pháp nàygiúp giải quyết triệt để vấn đề ngập nước chứ không phải mangrủi ro từ vị trí này sang vị trí khác. Từ thực tế phát triển đô thị bền vững trong công tác quảnlý quy hoạch xây dựng và đặc biệt yêu cầu cấp bách giải quyếtngập nước ngày càng trầm trọng trên địa bàn thành phố, đề tài“Quy hoạch đô thị thích ứng ngập nước tại khu Nam Thànhphố Hồ Chí Minh” được chọn làm nghiên cứu theo hướng tiếpcận mới, tạo điều kiện hình thành giải pháp phù hợp hiệu quảcho quá trình lập, thẩm định, phê duyệt và quản lý quy hoạch tạiTP.HCM theo góc độ thoát nước đô thị trong thời gia ...