Luận án tiến sĩ Sinh học: Nghiên cứu đột biến gen β globin và chẩn đoán trước sinh bệnh β thalassemia tại bệnh viện Nhi Trung ương

Mục tiêu của luận án là phát hiện đặc điểm đột biến gen β globin trên bệnh nhân β thalassemia và người mang đột biến dị hợp tử bằng các kỹ thuật Multiplex ARMS-PCR, ARMSPCR và giải trình tự gen Sanger;...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận án tiến sĩ Sinh học: Nghiên cứu đột biến gen β globin và chẩn đoán trước sinh bệnh β thalassemia tại bệnh viện Nhi Trung ương i VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ VIỆT NAM VIỆN CÔNG NGHỆ SINH HỌC LÝ THỊ THANH HÀ LÝ THỊ THANH HÀNGHIÊN CỨU ĐỘT BIẾN GEN  GLOBIN VÀ CHẨN ĐOÁN TRƯỚC SINH BỆNH  THALASSEMIA TẠI BỆNH VIỆN NHI TRUNG ƯƠNG LUẬN ÁN TIẾN SĨ SINH HỌC Hà Nội - 2018 ii VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ VIỆT NAM VIỆN CÔNG NGHỆ SINH HỌC L LÝ THỊ THANH HÀ THANH HÀNGHIÊN CỨU ĐỘT BIẾN GEN  GLOBIN VÀ CHẨN ĐOÁNTRƯỚC SINH BỆNH  THALASSEMIA TẠI BỆNH VIỆN NHI TRUNG ƯƠNG Chuyên ngành: Di truyền học Mã số: 9 42 01 21 LUẬN ÁN TIẾN SĨ SINH HỌC Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS.TS. Trần Vân Khánh Trường Đại học Y Hà Nội 2. GS.TS. Trương Nam Hải Viện Công nghệ sinh học Hà Nội - 2018 i LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận án này tôi đã nhận được sự hỗ trợ, tạo điều kiện của rấtnhiều người đã thông cảm, sẻ chia, động viên và giúp đỡ tôi. Tôi xin được trântrọng cảm ơn và luôn luôn ghi nhớ! Tôi vô cùng biết ơn PGS. TS. Trần Vân Khánh, Phó giám đốc Trung tâm genvà protein, Trường đại học Y Hà Nội đã giúp đỡ và góp ý tận tình cho tôi trong quátrình thực hiện luận án. Tôi xin trân trọng cảm ơn GS.TS. Trương Nam Hải, Viện Công nghệ sinhhọc-Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã hướng dẫn, chỉ bảo cho tôitrong thời gian qua. Tôi xin được cảm ơn các vị lãnh đạo Bệnh viện Nhi Trung Ương và Khoa Ditruyền và Sinh học phân tử, đã tạo điều kiện giúp đỡ trong quá trình thực hiệnnghiên cứu. Tôi xin chân thành cảm ơn tập thể Phòng công nghệ gen Viện nghiên cứu tếbào gốc và công nghệ gen Vinmec đã giúp đỡ trong những chặng đường đã qua. Tôithực sự xúc động và tự hào bởi sự hỗ trợ nhiệt tình, sự động viên, chia sẻ của cáccác đồng nghiệp tại nơi đây tôi đang công tác, đã giúp tôi hoàn thành nhiệm vụ vànghiên cứu này! Bố, mẹ là những người đã mang tôi đến với cuộc sống;chồng và các con củatôi đã luôn động viên và yêu thương vô bờ bến! Tôi xin được chia sẻ thành quả nàyvới bố, mẹ và gia đình tôi. Họ là động lực để tôi luôn luôn cố gắng không ngừng. Hà Nội, ngày 1 tháng 2 năm 2018 Tác giả Lý Thị Thanh Hà ii sLỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan: Đây là công trình nghiên cứu của tôi và một số kết quả cùng cộng tác với cáccộng sự khác. Các số liệu và kết quả trình bày trong luận án là trung thực, một phần đã đượccông bố trên các tạp chí khoa học chuyên ngành với sự đồng ý và cho phép của cácđồng tác giả. Phần còn lại chưa được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Hà Nội, ngày 1 tháng 2 năm 2018 Tác giả Lý T Lý Thị Thanh Hà hị Thanh Hà iii MỤC LỤCĐẶT VẤN ĐỀ ........................................................................................................ 1CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU .............................................................. 41.1. Cấu trúc và các dạng phân tử Hemoglobin ................................................ 41.1.1. Cấu trúc phân tử Hb ở người bình thường ..................................................... 41.1.2. Các dạng phân tử hemoglobin ....................................................................... 51.2. Bệnh  thalassemia ...................................................................................... 61.2.1. Khái niệm ............................................................................................. 61.2.2. Dịch tễ học bệnh  thalassemia............................................................. 61.2.3. Cơ chế bệnh sinh .................................................................................. 61.2.4. Đặc điểm lâm sàng bệnh β thalassemia ................................................. 91.2.5. Đặc điểm cận lâm sàng bệnh  thalassemia ........................................ 101.2.6. Chẩn đoán bệnh  thalassemia ............................................................ 101.3. Đột biến gen  globin................................................................................. 111.3.1. Cấu trúc gen  globin.......................................................................... 111.3.2. Các dạng đột biến trên gen  globin và một vài cơ chế đột biến trong tổng hợp chuỗi  globin ............................................................. 131.3.3. Tương quan giữa kiểu gen và kiểu hình .............................................. 151.3.4. Các kỹ thuật sinh học phân tử xác định các đột biến gen β globin ...... 161.3.5. Phát hiện người lành mang gen bệnh .................................................. 221.4. Chẩn đoán trước sinh bệnh  thalassemia ............................................... 231.4.1. Dịch nước ối (Amniotic fluid sampling) ............................................. 241.4.2. Mẫu gai rau (Chorionic villus sampling - CVS) ........................................... 241.4.3. Chẩn đoán tiền phôi (Pre-implantation genetic diagnosis ...