Luận án Tiến sĩ Triết học: Quan điểm Mác-xít về nhân cách và ý nghĩa của nó trong nghiên cứu nhân cách con người Việt Nam

Luận án này nghiên cứu và hệ thống hóa quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về nhân cách, luận giải những nội dung lý luận và phương pháp luận cơ bản về nhân cách theo lập trường Mác-xít, trên cơ sở đó vận dụng và phân tích ý nghĩa của quan điểm đó trong nghiên cứu nhân cách con người Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận án Tiến sĩ Triết học: Quan điểm Mác-xít về nhân cách và ý nghĩa của nó trong nghiên cứu nhân cách con người Việt Nam ́ ĐẠI HỌC QUÔC GIA HÀ NỘI ̀ TRƢƠNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN PHẠM THU TRANG QUAN ĐIỂM MÁC-XÍT VỀ NHÂN CÁCH VÀ Ý NGHĨA CỦA NÓ TRONG NGHIÊN CỨU NHÂN CÁCH CON NGƢỜI VIỆT NAM ́ ́ ́ LUẬN AN TIÊN SĨ TRIÊT HỌC Hà Nội - 2017 ́ ĐẠI HỌC QUÔC GIA HÀ NỘI ̀ TRƢƠNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN PHẠM THU TRANG QUAN ĐIỂM MÁC-XÍT VỀ NHÂN CÁCH VÀ Ý NGHĨA CỦA NÓ TRONG NGHIÊN CỨU NHÂN CÁCH CON NGƢỜI VIỆT NAM Chuyên ngành Mã số : CNDVBC & CNDVLS : 62 22 80 05 ́ ́ ́ LUẬN AN TIÊN SĨ TRIÊT HỌC Xác nhận của chủ tịch Hội đồng GS. TS. Hoàng Chí Bảo TM. Giáo viên hƣớng dẫn GS. TS. Hồ Sĩ Quý ̀ ́ NGƢƠI HƢƠNG DẪN KHOA HỌC 1. GS. TS. HỒ SĨ QUÝ 2. PGS.TS. ĐẶNG THỊ LAN Hà Nội - 2017 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi. Những kết quả và nội dung của luận án là trung thực, chưa được công bố ở những công trình nghiên cứu khác. Tác giả Phạm Thu Trang MỤC LỤC MỞ ĐẦU ................................................................................................................................. 1 CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI ........................................................................................................................................... 7 1.1. Nghiên cứu ngoài Mác-xít về nhân cách .................................................................... 8 1.2. Nghiên cứu Mác-xít về nhân cách ............................................................................. 13 1.3. Nghiên cứu nhân cách con ngƣời Việt Nam ............................................................ 18 1.3.1. Nghiên cứu dưới góc độ tâm lý học ........................................................................... 18 1.3.2. Nghiên cứu dưới góc độ đạo đức học ........................................................................ 21 1.3.3. Nghiên cứu từ góc độ văn học và văn hóa học ......................................................... 23 1.3.4. Nghiên cứu từ góc độ liên ngành khoa học xã hội.................................................... 25 1.3.5. Nghiên cứu dưới góc độ triết học............................................................................... 29 1.3.6. Những nghiên cứu về ý nghĩa quan điểm Mác-xit về nhân cách đối với nghiên cứu con người Việt Nam......................................................................................... . ...30 1.4. Những vấn đề luận án cần tiếp tục nghiên cứu ....................................................... 31 CHƢƠNG 2. QUAN ĐIỂM MÁC – LÊNIN VỀ CON NGƢỜI - NỀN TẢNG LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP LUẬN CHO NGHIÊN CỨU NHÂN CÁCH ............. 34 2.1. Quan điểm Mác - Lênin về con ngƣời – nền tảng lý luận cho nghiên cứu nhân cách ........................................................................................................................................ 34 2.1.1. Nguồn gốc, bản chất của con người theo quan điểm Mác - Lênin .......................... 35 2.1.2. Quan điểm Mác - Lênin về giải phóng con người, phát huy tính chủ động của con người, xây dựng con người phát triển hài hòa, toàn diện ........................................... 43 2.2. Những định hƣớng phƣơng pháp luận trong nghiên cứu nhân cách từ quan điểm Mác - Lênin về con ngƣời ......................................................................................... 48 2.2.1. Nguyên tắc hoạt động theo quan điểm Mác - Lênin - cơ sở phương pháp luận quan trọng đối với nghiên cứu nhân cách ........................................................................... 48 2.2.2. Những định hướng phương pháp luận khác trong nghiên cứu nhân cách từ quan điểm Mác - Lênin về con người ............................................................................................ 54 KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 ................................................................................................... 61 CHƢƠNG 3. MỘT SỐ NỘI DUNG LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ NHÂN CÁCH THEO QUAN ĐIỂM MÁC-XÍT ...................................................................................... 63 3.1. Khái niệm nhân cách ................................................................................................... 63 3.1.1. Phân biệt nhân cách với các khái niệm liên quan khác............................................ 63 3.1.2. Khái niệm nhân cách theo cách tiếp cận của triết học Mác-xít ............................... 67 3.2. Đặc trƣng và cấu trúc của nhân cách ....................................................................... 76 3.2.1. Đặc trưng của nhân cách ........................................................................................... 76 3.2.2. Cấu trúc của nhân cách .............................................................................................. 83 3.3. Những yếu tố tác động đến sự hình thành và phát triển nhân cách ...................... 87 3.3.1. Yếu tố sinh học - điều kiện, tiền đề cho sự hình thành và phát triển nhân cách........... 88 3.3.2. Tính quyết định của yếu tố xã hội đối với sự hình thành và phát triển nhân cách.......... 95 KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 .................................................................................................102 CHƢƠNG 4. Ý NGHĨA CỦA QUAN ĐIỂM MÁC-XÍT VỀ NHÂN CÁCH ĐỐI VỚI NGHIÊN CỨU NHÂN CÁCH CON NGƢỜI VIỆT NAM ..............................104 4.1. Những yêu cầu thực tiễn đặt ra đối với nghiên cứu nhân cách con ngƣời Việt Nam hiện nay .....................................................................................................................104 4.1.1. Những yêu cầu đặt ra từ thực tiễn đời sống xã hội .................................................104 4.1.2. Những yêu cầu đặt ra từ thực tế nghiên cứu nhân cách .........................................107 4.2. Vận dụng các nguyên tắc phƣơng pháp luận Mác-xit về nhân cách trong nghiên cứu nhân cách con ...