Luận án Tiến sĩ Vật lý: Nghiên cứu ảnh hưởng của Mặt trời lên trạng thái của lớp F2 tầng điện ly xích đạo từ

Luận án Tiến sĩ Vật lý: Nghiên cứu ảnh hưởng của Mặt trời lên trạng thái của lớp F2 tầng điện ly xích đạo từ trình bày về tổng quan nghiên cứu, Mặt trời - nguồn phát năng lượng và bức xạ - hoạt động Mặt trời, lớp F2 tầng điện ly Trái đất dưới tác động của Mặt trời.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận án Tiến sĩ Vật lý: Nghiên cứu ảnh hưởng của Mặt trời lên trạng thái của lớp F2 tầng điện ly xích đạo từ ĐẠI HỌC QUỐC GIA TP. HỒ CHÍ MINH ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN ___________ TRẦN QUỐC HÀNGHIÊN CỨU ẢNH HƯỞNG CỦA MẶT TRỜI LÊN TRẠNG THÁI CỦA LỚP F2 TẦNG ĐIỆN LY XÍCH ĐẠO TỪ LUẬN ÁN TIẾN SĨ VẬT LÝ TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2010 ĐẠI HỌC QUỐC GIA TP. HỒ CHÍ MINH ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN __________ TRẦN QUỐC HÀ NGHIÊN CỨU ẢNH HƯỞNG CỦA MẶT TRỜI LÊN TRẠNG THÁI CỦA LỚP F2 TẦNG ĐIỆN LY XÍCH ĐẠO TỪChuyên ngành: Địa vật lýMã số: 1.02.24 LUẬN ÁN TIẾN SĨ VẬT LÝ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: 1. PGS. TS. HOÀNG THÁI LAN 2. PGS. TS. TRẦN VĂN NHẠC TP. Hồ Chí Minh – Năm 2010 ii LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam ñoan ñây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kết quảnêu trong luận án là do tôi tìm ra, chưa từng ñược ai công bố trong bất cứ công trìnhnào khác. Ký tên Trần Quốc Hà iii LỜI CẢM TẠ Để hoàn thành ñược luận án này tác giả nhận ñược sự giúp ñỡ của nhiềungười. Tác giả tỏ lòng biết ơn sâu sắc ñối với PGS.TS. Hoàng Thái Lan, PGS.TS.Trần Văn Nhạc ñã dành nhiều công sức, trí tuệ, thời gian trực tiếp hướng dẫn tác giảtrong nghiên cứu và hoàn thành luận án, GS.TSKH. Lê Minh Triết ñã ân cần chỉbảo cho tác giả hoàn chỉnh luận án. Tác giả xin cám ơn PGS.TS. Nguyễn ThànhVấn, Trưởng Bộ môn Vật lý Trái Đất, khoa Vật lý, trường Đại học Khoa học Tựnhiên TP. Hồ Chí Minh ñã dành nhiều công sức, thời gian hướng dẫn tác giả hoànthành các chuyên ñề và giúp tác giả hoàn tất các thủ tục trong quá trình học tập,nghiên cứu. Đồng thời, tác giả cũng xin cám ơn Khoa Vật lý, Phòng Sau Đại học,Ban giám hiệu trường Đại học Khoa học Tự nhiên TP. Hồ Chí Minh, Khoa Vật lý,Ban giám hiệu trường Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh ñã tạo ñiều kiện cho tácgiả làm nghiên cứu sinh. Tác giả cám ơn tập thể Cán bộ, Nhân viên, Kỹ thuật viêncủa Đài quan trắc khí quyển Hóc Môn, Phòng Vật lý khí quyển và Vũ trụ, Viện Vậtlý TP. Hồ Chí Minh ñã hỗ trợ tác giả trong việc thu thập, xử lý số liệu ñiện ly, phụcvụ nghiên cứu. Tác giả cám ơn các thầy cô, các ñồng nghiệp, các sinh viên trong tổBộ môn Vật lý Trái Đất, khoa Vật lý, trường Đại học Khoa học Tự nhiên TP. HồChí Minh và Khoa Vật lý, trường Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh cùng bè bạnxa gần ñã quan tâm ñộng viên, giúp ñỡ tác giả trong suốt quá trình học tập, nghiêncứu. Tác giả mang ơn chồng con, gia ñình, người thân, những người ñã là chỗ dựavững chắc ñể tác giả an tâm hoàn thành luận án. Cuối cùng, xin kính dâng Mẹ hiềncông trình mà con ñã nỗ lực thực hiện ñể hoàn thành lời hứa với Người. viiDANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮTBNMT Bùng nổ Mặt trờiHĐMT Hoạt ñộng Mặt trờiLF2 TĐL XĐT Lớp F2 tầng ñiện ly xích ñạo từ.MT Mặt trờiTĐ Trái ñấtTP. HCM Thành phố Hồ Chí MinhVĐMT Vết ñen Mặt trờiXĐT Xích ñạo từe- ElectronNeF2 Nồng ñộ ñiện tử của lớp F2foF2 Tần số tới hạn của lớp F2h’F2 Độ cao biểu kiến của lớp F2R Số vết ñen Mặt trời.foF2 Tần số tới hạn của F2 lúc giữa trưa (12 LT), lấy trung bình cả nămR Số vết ñen Mặt trời lấy trung bình cả nămCME Coronal Mass Ejection (sự phóng vật chất Nhật hoa)E. E Equatorial Electrojet ( dòng ñiện xích ñạo)LT Local Time (giờ ñịa phương)p-p proton-proton (chu trình p-p)SC Sudden Commencement (dấu hiệu bão từ bất ngờ)SSN Smoothed Sunspot Number (số vết ñen làm trơn)UT Universal Time (giờ quốc tế)UV, EUV Ultraviolet, Extreme Ultraviolet (bức xạ tử ngoại và cực tử ngoại)PPEF Prompt Penetration Magnetospheric Electric Fields (sự thâm nhập tức thời của ñiện trường Từ quyển)TEC Total Electron Content [tổng nồng ñộ (dung lượng) ñiện ly]GPS Global Position System (hệ thống ñịnh vị toàn cầu) 1 MỞ ĐẦU Tính cấp thiết của ñề tài luận án Gần ñây việc nghiên cứu mối quan hệ Mặt trời (MT) - Trái ñất (TĐ) và thờitiết vũ trụ ñang là ñiểm nóng, ñược nhiều người quan tâm. Đó là do ñời sống conngười hiện nay ñược nâng cao và phụ thuộc nhiều vào công nghệ vũ trụ. Vì vậy,việc nghiên cứu tác ñộng của MT lên TĐ, nhằm nắm vững quy luật tự nhiê ...