LUẬN VĂN: Chuyển giao công nghệ là con dao hai lưỡi

Xu hướng chung của thế giới hiện nay là tiến tới một "ngôi nhà chung" sẽ được thiết lập cho nền kinh tế thế giới mà các quốc gia trong đó dù mạnh hay yếu đều đóng một vai trò nhất định vào sự phát triển của ngôi nhà chung đó. Điều này đem lại lợi ích cho mỗi quốc gia nhưng đồng thời cũng nó cũng đặt môix quốc gia trước những thách thức lớn. Thật vậy, với sự phát triển như vũ bão của khoa học công nghệ ngày nay thì các nước phát triển sẽ càng phát...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
LUẬN VĂN: Chuyển giao công nghệ là con dao hai lưỡi LUẬN VĂN:Chuyển giao công nghệ là con dao hai lưỡi Lời nói đầu Xu hướng chung của thế giới hiện nay là tiến tới một ngôi nhà chung sẽđược thiết lập cho nền kinh tế thế giới mà các quốc gia trong đó dù mạnh hay yếuđều đóng một vai trò nhất định vào sự phát triển của ngôi nhà chung đó. Điều nàyđem lại lợi ích cho mỗi quốc gia nhưng đồng thời cũng nó cũng đặt môix quốc giatrước những thách thức lớn. Thật vậy, với sự phát triển như vũ bão của khoa họccông nghệ ngày nay thì các nước phát triển sẽ càng phát triển nhanh hơn đồng thờicũng ngày càng bỏ xa các nước đang phát triển. Chính vì thế ,các nước đang pháttriển nói chung và nước ta nói riêng phải có những chính sách hợp lý để có thể bắtkịp hay ít nhất là giữ được khoảng cách hiện nay với các nước phát triển. Để làmđược điều này không còn cách nào khác ngoài việc phải dùng nội lực của chínhmình để nghiên cứu và phát triển nền khoa học công nghệ trong nước. Tuy nhiên,trong giai đoạn đầu của sự phát triển chúng ta không nhất thiết phải đi lần lượttừng bước. Là những nước đi sau chúng ta có lợi thế là có thể đi tắt, đón đầu đốivới những công nghệ mới trên thế giới mà không phải tốn chi phí nghiên cứu banđầu. Đó là một thuận lợi lớn cho những nước đi sau như chúng ta .Song cũng nhưmọi hiện tượng kinh tế xã hội khác chuyển giao công nghệ cũng có mặt trái củamình. Điều này thể hiện ở cả bên chuyển giao công nghệ và bên tiếp nhận chuyểngiao công nghệ .Chính vì thế có nhận xét cho rằng Chuyển giao công nghệ là condao hai lưỡi. Vậy chúng ta cùng xem xét nhận định này đã thoả đáng hay chưatrong phần tiếp theo. Đây là một vấn đề khá quan trọng nhất là trong điều kiện nước ta cũng đangtừng bước đi vào hội nhập với nền kinh tế cũng như khoa học công nghệ trong khuvực và thế giới. Phần nội dung I. Lý luận chung về chuyển giao công nghệ Để hiểu được những vấn đề liên quan đến chuyển giao công nghệ trước hếtchúng ta phải tìm hiểu thế nào là công nghệ . Từ trước đến nay đã có rất nhiều kháiniệm khác nhau về công nghệ . Trước đây trong nền kinh tế giản đơn công nghệđược hiểu là nghệ thuật làm việc để chuyển hoá biến đổi đối tượng lao động sao chođạt được hiệu quả kinh tế xã hội cao nhất . Tuy nhiên ,định nghĩa đã không nêuđược bản chất của công nghệ ,chưa nêu được mối quan hệ giữa công nghệ với cácyếu tố liên quan .Chính vì vậy ,chúng ta có định nghĩa mới khá hoàn chỉnh về côngnghệ của Uỷ ban kinh tế và Xã hội Châu á - Thái Bình Dương ( ESCAP ) : Côngnghệ bao gồm những kĩ năng ,kiến thức thiết bị và được sử dụng trong sản xuấttrong chế tạo hay trong dịch vụ sản xuất và dịch vụ quản lí . Có thể thấy công nghệ chính là sản phẩm của lao động ,của tinh hoa trí tuệ conngười tạo ra xã hội . Nó là công cụ và phương tiện chủ yếu để con người đạt đượcnhững lợi ích cần thiết. Sự phát triển của nhiều nước cho thấy công nghệ là nhân tốquyết định khả năng của một nước đạt được các mục tiêu phát triển kinh tế xã hộivới tốc độ cao .Chính vì vậy ,người ta nói công nghệ là chìa khoá cho sự phát triển.Điều này có thể thấy rõ trong cuộc cách mạng khoa học công nghệ hiện đại : đượcbắt đầu khoảng từ sau đại chiến thế giới lần thứ 2, nó đã tạo ra những lực lượng sảnxuất to lớn và mới về chất, góp phần quyết định thúc đẩy những quá trình hiện đạicủa loài người như: cấu trúc lại các nền kinh tế, thay đổi và chuyển hướng cơ sở hạtầng của sản xuất; tăng cường các xu thế toàn cầu hoá nhiều lĩnh vực hoạt động giữacác quốc gia trong đó có chuyển giao công nghệ . Vậy chuyển giao công nghệ là gì và hoạt động chuyển giao công nghệ đượctiến hành như thế nào ? Theo khái niệm của UNIDO ( Tổ chức phát triển công nghiệp Liên hiệp Quốc )thì chuyển giao công nghệ được hiểu là quá trình truyền bá công nghệ từ nước nàysang nước khác ngoài nước sản sinh ra nó hay nói cách khác đó là quá trình chuyểnvà nhận công nghệ qua biên giới .Quá trình này bao gồm những công việc sau đây : + Chuyển giao những phương pháp nguyên tắc ,nguyên lý của côngnghệ đó . + Chuyển giao những bí quyết và thông tin liên quan . + Chuyển giao máy móc trang thiết bị + Chuyển giao những hiểu biết thông qua đào tạo đội ngũ công nhânlành nghề nắm vững về công nghệ mới được chuyển giao . + Truyền bá về kinh nghiệm nhất là kinh nghiệm tổ chức khai thác vàđiều hành quản lí công nghệ đó . + Truyền bá về thị trường nhất là thị trường xuất khẩu .Còn việc chuyển và nhận công nghệ giữa các đơn vị các khu vực kinh tế và địa lýtrong một quốc gia thì chỉ được gọi là hỗ trợ công nghệ ,giúp đỡ công nghệ hay pháttriển công nghệ sở tại . Như vậy với định nghĩa này chúng ta có sự phân biệt rõ ràng giữa một số vấnđề phát triển công nghệ sở tại với chuyển giao công nghệ sở tại và chuyển giaocông nghệ vĩ mô. Ranh giới để phân biệt là đường biên giới và nền kinh tế quốcgia. Chính vì vậy bất cứ sự truyền bá kiến thức nào qua đường biên giới quốc giađề được coi là chuyển giao công nghệ và bất cứ dòng công nghệ nào từ một nguồn(bên giao) đi tới bên nhận nằm trong 1 nước thì được coi là phát triển công nghệ nộitại. Như vậy, sự phát triển công nghệ sở tại có thể đạt được thông qua việc chuyểngiao và sử dụng các kết qủa nghiên cứu triển khai hữu ích của ngoài hoặc thôngqua việc truyền bá và chuyển giao các kiến thức kĩ thuật từ nơi này tới nơi kháctrong 1 nước. Quá trình này được xem như là sự truyền bá và thâm nhập côngnghệ. Còn riêng đối với Việt Nam thì theo pháp lệnh chuyển giao công nghệ năm1998 thì chuyển giao công nghệ được hiểu là quá trình thương mại và pháp lí để bêntiếp nhận công nghệ có được trình độ của bên chuyển giao công nghệ .Hoạt động chuyển giao công nghệ bao gồm: + Chuyển giao quyền sở hữu hay sử dụng sáng chế, giải pháp hữu ích hoặccác đối tượng sở hữu công nghệ khác. + Chuyể ...