Luận văn đề tài : Kinh tế Nhà nước trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam

Qua 15 năm thực hiện công cuộc đổi mới, Việt Nam đã đạt được những thành tựu quan trọng trong mọi lĩnh vực kinh tế – xã hội. Có thể nói, nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa (XHCN) đã được xác lập và phát huy hiệu quả. Trong những thành công này có đóng góp một phần không nhỏ của bộ phận kinh tế Nhà nước (KTNN) với vai trò chủ đạo trong nền kinh tế, là công cụ hữu hiệu để Nhà nước điều tiết nền kinh tế. Không còn nghi ngờ gì...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn đề tài : Kinh tế Nhà nước trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam LUẬN VĂN:Kinh tế Nhà nước trong nềnkinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam Đặt vấn đề. Qua 15 năm thực hiện công cuộc đổi mới, Việt Nam đã đạt được nhữngthành tựu quan trọng trong mọi lĩnh vực kinh tế – xã hội. Có thể nói, nền kinh tế thịtrường định hướng xã hội chủ nghĩa (XHCN) đã được xác lập và phát huy hiệu quả.Trong những thành công này có đóng góp một phần không nhỏ của bộ phận kinh tếNhà nước (KTNN) với vai trò chủ đạo trong nền kinh tế, là công cụ hữu hiệu đểNhà nước điều tiết nền kinh tế. Không còn nghi ngờ gì nữa KTNN là lực lượng đảmbảo cho mục tiêu XHCN ở nước ta. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, sự phát triển của KTNN có những biểuhiện suy giảm. Trong khi các thành phần kinh tế khác có những biểu hiện phát triểnvượt bậc, đặc biệt là kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài. Tốc độ cải cách tiến hànhchậm, nhiều cơ chế chính sách còn vướng mắc chưa được tháo bỏ triệt để, tàn dưcủa chế độ quan liêu bao cấp vẫn còn nặng nề, vấn đề nợ đọng, lao động dôi dưchưa được giải quyết thoả đáng, còn những tranh cãi về mặt lí luận, nhiều ý kiếnkhác nhau chưa được tổng kết thực tiễn kết luận. Phát triển KTNN là đòi hỏi sống còn với nền kinh tế và định hướng XHCN ởViệt Nam. Đại hội Đảng cộng sản Việt Nam lần thứ IX đã nhấn mạnh sự cần thiết “tiếp tục đổi mới và phát triển kinh tế nhà nước để thực hiện tốt vai trò chủ đạo trongnền kinh tế quốc dân” ( Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ IX. Nhà xuấtbản chính trị quốc gia 2001, Tr 189); Nghị quyết Hội nghị lần thức 3, Ban chấphành Trung ương Đảng khoá IX (gọi tắt là Nghị quyết Trung ương 3) đã đề ra cácgiải pháp cơ bản về vấn đề này theo hướng tiếp tục đẩy mạnh sắp xếp, đổi mới, pháttriển và nâng cao hiệu quả của doanh nghiệp Nhà nước. Để có thể thành công cònrất nhiều những khó khăn cần giải quyết. Đây là một vấn đề nghiên cứu rộng và thuhút sự quan tâm của nhiều nhà kinh tế trong và ngoài nước. Xuất phát từ những thực tiễn trên, tác giả của đề án đã chọn đề tài “Kinh tếNhà nước trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam” làm nộidung nghiên cứu với hy vọng tìm hiểu sâu hơn về KTNN và đưa ra các kiến giải củanhiều nhà kinh tế giúp chúng ta có một cái nhìn tổng quát về vấn đề này, đồng thờitrong khả năng có thể đưa một vài tham luận của cá nhân đóng góp vào các giảipháp phát triển KTNN hiện nay. Đề án tập trung giải quyết những vấn đề sau : - Làm rõ khái niệm KTNN, cơ sở lý luận, sự cần thiết của vai trò chủ đạo củaKTNN. - Mô tả thực trạng của KTNN, thực trạng sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp Nhànước, những vấn đề còn tồn tại, nguyên nhân. - Đưa ra và phân tích các giải pháp, đóng góp ý kiến nhằm phát triển KTNN. Phần thứ nhất: Kinh tế nhà nước và vai trò của nó trong nền kinh tế thịtrường định hướng XHCN. I. Khái quát lí luận về thời kì quá độ, Sự tồn tại khách quan nền kinh tếnhiều thành phần trong thời kì quá độ. Thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội là thời kỳ cải biến cách mạng sâu sắctrong toàn bộ các lĩnh vực của đời sống xã hội, tạo ra những tiền đề vật chất và tinhthần cần thiết để hình thành một xã hội mà trong đó, những nguyên tắc cơ bản củaxã hội XHCN được thực hiện. Quá độ lên chủ nghĩa xã hội là một tất yếu lịch sử bởi vì CNXH – giai đoạnđầu của hình thái kinh tế - xã hội cộng sản chủ nghĩa không thể tự phát ra đời tronglòng xã hội cũ. Hơn nữa, sự phát triển của phương thức sản xuất cộng sản chủ nghĩađòi hỏi một thời kỳ lâu dài. Khái niệm quá độ lên chủ nghĩa xã hội được vận dụng trong mọi lĩnh vựccủa đời sống chính trị, kinh tế, văn hoá, tư tưởng, tập quán trong xã hội. Trong đó,về kinh tế trong thời kỳ quá độ, theo Lê-nin, là nền kinh tế nhiều thành phần, bêncạnh các thành phần kinh tế XHCN, còn có những thành phần kinh tế khác như tưbản nhà nước, tư bản tư nhân, cá thể v.v; về chính trị, đó là sự lãnh đạo của Nhànước chuyên chính vô sản. - Việc tồn tại nền kinh tế nhiều thành phần trong thời kì quá độ là một tất yếukhách quan. V.I . Lê-nin chỉ ra: danh từ quá độ có nghĩa là gì? Vận dụng vào kinhtế, có phải nó có nghĩa là trong chế độ hiện nay, có những thành phần, những bộphận, những mảng của chủ nghĩa tư bản, chủ nghĩa xã hội hay không? Bất cứ aicũng thừa nhận là có. Thực vậy, đối với mỗi hình thái kinh tế xã hội có nhiềuphương thức sản xuất biểu hiện thành các thành phần kinh tế. Trong thời kì quá độ,chưa có thành phần kinh tế nào giữ vai trò thống trị, chi phối các thành phần kinh tếkhác, mà chúng chỉ là những mảnh, những bộ phận hợp thành kết cấu kinh tế xã hộitrong một thể thống nhất biện chứng. Mỗi thành phần có kiểu tổ chức sản xuất kinhdoanh của nó hợp thành nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần. Điều này phản ánhđúng yêu cầu của quy luật quan hệ sản xuất phải phù hợp v ...