Luận văn đề tài: Văn hóa ứng xử của người Hà Nội trong thời kỳ đổi mới hiện nay

Qua 5 năm triển khai thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” trên địa bàn Hà Nội (2000 - 2005), việc xây dựng văn hóa ứng xử của người Hà Nội trong điều kiện kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế, đã được các ban, ngành, đoàn thể tham gia hưởng ứng. Phong trào xây dựng các gia đình, làng, khu phố, tổ dân phố văn hóa đã góp phần tích cực vào việc hình thành văn hóa ứng xử của người Hà Nội từ cơ sở. Từ năm 2001,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn đề tài: Văn hóa ứng xử của người Hà Nội trong thời kỳ đổi mới hiện nay LUẬN VĂN:Văn hóa ứng xử của người Hà Nội trong thời kỳ đổi mới hiện nay Mở đầu 1. Tính cấp thiết của đề tài Qua 5 năm triển khai thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đờisống văn hóa” trên địa bàn Hà Nội (2000 - 2005), việc xây dựng văn hóa ứng xử của ngườiHà Nội trong điều kiện kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế, đã được các ban, ngành, đoànthể tham gia hưởng ứng. Phong trào xây dựng các gia đình, làng, khu phố, tổ dân phố vănhóa đã góp phần tích cực vào việc hình thành văn hóa ứng xử của người Hà Nội từ cơ sở. Từ năm 2001, tiêu chí xây dựng “Người Hà Nội: Văn minh - Thanh lịch - Hiện đại”được triển khai tới từng ban, ngành, đoàn thể, xã, phường, thị trấn. Bước đầu đã có một sốban, ngành, đoàn thể cụ thể hóa các tiêu chí này. Thí dụ: Thành đoàn Hà Nội đã xây dựngtiêu chí: “Tuổi trẻ Thủ đô: sức khỏe, trí tuệ, đoàn kết, sáng tạo, thanh lịch, tình nguyện”hay Hội Nông dân tổ chức thảo luận tiêu chí: “Người nông dân Thủ đô: Văn minh - Thanhlịch - Hiện đại”...Hầu hết các đoàn thể Thành phố (Phụ nữ, Liên đoàn lao động, Cựu chiếnbinh) trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của mình đã triển khai thảo luận xây dựng tiêu chí:“Văn minh - Thanh lịch - Hiện đại” phù hợp đối tượng, đoàn viên thuộc tổ chức mình quảnlý . Đây là một cách làm hay để xây dựng văn hóa ứng xử người Hà Nội một cách cụ thể,thiết thực gắn với đặc điểm lứa tuổi, giới tính, nghề nghiệp, địa bàn cư trú, lao động vàcông tác. Nhưng hiện nay, về mặt nhận thức, vẫn chưa khắc phục được cách nghĩ có phần chủquan thể hiện ở chỗ: chưa thu hút sự tham gia rộng rãi của người dân vào việc cụ thể hóacác tiêu chí xây dựng “Người Hà Nội: Văn minh - Thanh lịch - Hiện đại” phù hợp với môitrường văn hóa của mỗi cộng đồng hay mỗi tế bào xã hội; trong xây dựng nếp sống vănhóa người Hà Nội chưa tập trung vào mắt xích chủ yếu để làm chuyển động toàn bộ chuỗixích theo sự chỉ dẫn của V.I Lênin; đó là tập trung vào cách thức ứng xử, giao tiếp gắn vớimôi trường văn hóa Thủ đô. Việc triển khai thực hiện đồng bộ chương trình xây dựng nếpsống văn hóa người Hà Nội cũng còn hạn chế do chưa hoàn thiện được tiêu chí chung thểhiện đầy đủ những phẩm chất tiêu biểu của người Hà Nội và do chưa cụ thể hóa tiêu chuẩncác chuẩn mực văn hóa cho các đối tượng cụ thể (thanh niên, phụ nữ, cán bộ, côngnhân...). Về mặt thực tiễn, khâu chỉ đạo xây dựng (hay cách làm) vẫn mang tính áp đặt xuốngcơ sở; nhiều phong trào chưa xác định rõ trách nhiệm chủ trì, trách nhiệm tham gia phốihợp của các ban ngành, đoàn thể. Vì thế không ít phong trào văn hóa còn nghiêng nhiều vềbề nổi, nặng về hình thức, chưa đạt đến chiều sâu và chất lượng cần thiết. Thực tế hiện nay ở Hà Nội tồn tại nhiều hành vi ứng xử, lời nói xô bồ, thiếu văn hóa,nhất là ở giới trẻ. Một bộ phận người dân Hà Nội không tôn trọng những giá trị đạo đứctruyền thống và cách mạng. Cách thức ứng xử với môi trường thiên nhiên, với môi trườngxã hội và với bản thân ở một bộ phận người dân Thủ đô chưa hòa quyện thành một thểthống nhất, mà đây lại là một trong những tiêu chí cơ bản của văn hóa ứng xử. Công cuộc đổi mới theo định hướng XHCN trên địa bàn Thủ đô đang đặt ra nhữngyêu cầu mới cao hơn đối với việc phát triển văn hóa, xây dựng “Người Hà Nội: Văn minh -Thanh lịch - Hiện đại”, để người Hà nội vừa là người tham gia thực hiện, vừa là ngườihưởng thụ các thành tựu của công cuộc đổi mới. Hướng tới Đại hội lần thứ XIV của Đảngbộ thành phố Hà Nội và Đại hội toàn quốc lần thứ X của Đảng, những yêu cầu mới, caohơn đối với việc xây dựng văn hóa ứng xử của người Hà Nội, càng được đặt ra một cáchcấp bách hơn, rõ ràng hơn, nhất là từ cơ sở. Xuất phát từ thực tế trên đây, tôi chọn đề tài “Văn hóa ứng xử của người Hà Nộitrong thời kỳ đổi mới hiện nay” làm luận văn thạc sĩ, chuyên ngành Văn hóa học. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Trước thời kỳ đổi mới đã có một số công trình nghiên cứu liên quan đến văn hóaứng xử của người Hà Nội, thí dụ: - Sở Văn hoá - Thông tin Hà Nội (1974), Người Hà Nội thanh lịch, Nxb Hà Nội. Côngtrình tập trung phân tích đánh giá những giá trị văn hóa và biểu hiện chất thanh lịch ở người HàNội trong lịch sử và trong cuộc sống hàng ngày lúc đó. Các tác giả đặc biệt nhấn mạnh nét đẹpthanh lịch trong cuộc sống tập thể. Trong thời kỳ đổi mới có nhiều công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài của luậnvăn, cụ thể: - Nhiều tác giả (1993), Nhân cách văn hóa trong bảng giá trị Việt Nam, Nxb Khoahọc Xã hội, Hà Nội. Các tác giả tập trung làm rõ nhân cách văn hóa biểu đạt cho những giátrị cơ bản trong bảng giá trị Việt Nam và cũng góp phần tích cực vào việc hình thành b ảnggiá trị Việt Nam. Trong nhân cách văn hóa, tính cách, hành động văn hóa, môi trường vănhóa có mối quan hệ thống nhất biện chứng. - Vũ Khiêu, ...