LUẬN VĂN: Làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn của việc hoàn thiện các quy định của pháp luật về phiên tòa sơ thẩm dân sự

Trong điều kiện nền kinh tế - xã hội nước ta hiện nay, hoàn thiện hệ thống pháp luật nói chung và pháp luật tố tụng dân sự (TTDS) nói riêng là một nhu cầu khách quan nhằm đáp ứng yêu cầu trong quá trình giải quyết các vụ việc dân sự đang ngày càng gia tăng cả về số lượng cũng như tính chất phức tạp của từng loại vụ việc. Quá trình xây dựng và hoàn thiện pháp luật TTDS nhằm nâng cao chất lượng xét xử của Tòa án, đảm bảo cho việc giải quyết các...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
LUẬN VĂN: Làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn của việc hoàn thiện các quy định của pháp luật về phiên tòa sơ thẩm dân sự LUẬN VĂN:Làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn của việchoàn thiện các quy định của pháp luật về phiên tòa sơ thẩm dân sự mở đầu 1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài Trong điều kiện nền kinh tế - xã hội nước ta hiện nay, hoàn thiện hệ thống phápluật nói chung và pháp luật tố tụng dân sự (TTDS) nói riêng là một nhu cầu khách quannhằm đáp ứng yêu cầu trong quá trình giải quyết các vụ việc dân sự đang ngày càng giatăng cả về số lượng cũng như tính chất phức tạp của từng loại vụ việc. Quá trình xây dựngvà hoàn thiện pháp luật TTDS nhằm nâng cao chất lượng xét xử của Tòa án, đảm bảo choviệc giải quyết các vụ việc dân sự được nhanh chóng, chính xác, công minh và đúng phápluật. Bộ luật tố tụng dân sự (BLTTDS) 2004 ra đời thay thế các Pháp lệnh thủ tục giảiquyết các vụ án dân sự (PLTTGQCVADS) 1989, Pháp lệnh thủ tục giải quyết các vụ ánkinh tế (PLTTGQCVAKT) 1994, Pháp lệnh thủ tục giải quyết các tranh chấp lao động(PLTTGQCTCLĐ) 1996 là bước phát triển có tính bước ngoặt đối với ngành luật TTDSViệt Nam. Bộ luật này quy định khá đầy đủ và toàn diện các nguyên tắc cơ bản trongTTDS; trình tự thủ tục khởi kiện các vụ án dân sự; trình tự thủ tục giải quyết các vụ việcdân sự tại Tòa án, thi hành án dân sự; nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của các cơ quanvà người tiến hành tố tụng cũng như quyền và nghĩa vụ của các chủ thể tham gia tố tụng.Chương XIV BLTTDS quy định về trình tự thủ tục giải quyết vụ án dân sự tại phiên tòa sơthẩm. Đây là chế định có vai trò, vị trí rất quan trọng, quy định khá cụ thể và toàn diện cácvấn đề như: Các quy định chung tại phiên tòa, thủ tục bắt đầu phiên tòa, tranh luận tạiphiên tòa, nghị án và tuyên án. Mặc dù là Bộ luật mới ra đời, có sự kế thừa các quy định trước đó và được Quốchội dày công soạn thảo, song một số quy định về phiên tòa sơ thẩm dân sự trong thực tiễnáp dụng còn gặp nhiều vướng mắc, bất cập và chưa hợp lý, làm cho quá trình xét xử sơthẩm gặp nhiều khó khăn, ảnh hưởng đến chất lượng giải quyết vụ án cũng như kéo dàithời gian giải quyết, chưa đáp ứng được tiến trình cải cách tư pháp theo tinh thần Nghịquyết 08-NQ/TƯ ngày 2/1/2002 về một số nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp trong thờigian tới (sau đây gọi tắt là Nghị quyết 08) và Nghị quyết 49-NQ/TƯ ngày 2/6/2005 của BộChính trị về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020 (sau đây gọi tắt là Nghị quyết 49). Chính vì vậy, chúng tôi thấy việc đi sâu nghiên cứu các quy định này này nhằmphân tích, đánh giá đúng các điều luật, tạo điều kiện cho việc nhận thức và áp dụng trênthực tế một cách thống nhất, đồng bộ và đạt hiệu quả cao. Đồng thời, tìm ra những tồn tại,bất cập của các quy định trên, đưa ra những giải pháp hữu hiệu đóng góp vào quá trình xâydựng pháp luật cũng như áp dụng pháp luật là hết sức cần thiết. 2. Tình hình nghiên cứu đề tài Từ trước đến nay, chưa có một công trình khoa học pháp lý nào nghiên cứu mộtcách đầy đủ các quy định về phiên tòa sơ thẩm dân sự. Hơn nữa BLTTDS 2004 bắt đầu cóhiệu lực kể từ 1/1/2005, nên chưa có một hội nghị tổng kết hay hội thảo khoa học nhằmnêu ra những tồn tại, vướng mắc trong quá trình áp dụng. Một số công trình nghiên cứucủa một số tác giả nhưng đề cập đến các vấn đề khác như: Luận văn thạc sĩ Thẩm quyềnxét xử sơ thẩm theo pháp luật tố tụng dân sự Việt Nam của Lê Hoài Nam; Luận văn thạcsĩ Các cấp xét xử trong tố tụng dân sự Việt Nam của Lê Thị Hà; Luận văn thạc sĩ Thủtục tranh luận tại phiên tòa sơ thẩm dân sự - Cơ sở lý luận và thực tiễn của Nguyễn ThịThu Hà... 3. Phạm vi nghiên cứu của đề tài Trong khuôn khổ của một luận văn thạc sĩ, đề tài chỉ đi sâu nghiên cứu các quyđịnh về phiên tòa sơ thẩm dân sự theo quy định của BLTTDS mà không nghiên cứu vấn đềnày đối với việc dân sự. Ngoài ra, đề tài còn nghiên cứu một số quan điểm trong các Nghịquyết 08 và Nghị quyết 49 về cải cách tư pháp với mục đích làm sáng tỏ trọng tâm nghiêncứu của đề tài. 4. Phương pháp nghiên cứu đề tài Đề tài nghiên cứu dựa trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tưtưởng Hồ Chí Minh về Nhà nước và pháp luật. Quá trình nghiên cứu, đề tài sử dụng nhiềuphương pháp nghiên cứu như: Phương pháp phân tích tổng hợp, phương pháp so sánh,phương pháp lịch sử, phương pháp điều tra xã hội học, phương pháp thống kê. 5. Mục đích, nhiệm vụ của việc nghiên cứu đề tài Mục đích của việc nghiên cứu đề tài là làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn của việchoàn thiện các quy định của pháp luật về phiên tòa sơ thẩm dân sự theo tinh thần cải cáchtư pháp. Từ đó nhiệm vụ của đề tài là giải quyết về mặt lý luận các khái niệm thuộc phạmvi nghiên cứu của đề tài cũng như các vấn đề có liên quan. Trên cơ sở phân tích, đánh giácác quy định của pháp ...