Luận văn: Một số biện pháp nâng cao năng lực tự học môn sinh học 10 cho học sinh trường Phổ thông dân tộc nội trú

Căn cứ vào các nghị quyết của Đảng, các văn bản pháp quy của Nhà nước và của Bộ giáo dục - đào tạo Nghị quyết kỳ họp lần 2, BCH Trung ương Đảng khóa VIII trong phần IV "Những giải pháp chủ yếu" nêu ra: "Đổi mới mạnh mẽ phương pháp giáo dụcđào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện thành nếp tư duy sáng tạo của người học, từng bước áp dụng các phương pháp tiên tiến và phương tiện hiện đại vào quá trình dạy học, bảo đảm điều kiện và thời gian tự...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn: Một số biện pháp nâng cao năng lực tự học môn sinh học 10 cho học sinh trường Phổ thông dân tộc nội trú Luận văn Một số biện pháp nâng caonăng lực tự học môn sinh học 10 cho học sinh trường PT DTNT PHẦN 1: MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài 1.1 Căn cứ vào các nghị quyết của Đảng, các văn bản pháp quy của Nhànước và của Bộ giáo dục - đào tạo Nghị quyết kỳ họp lần 2, BCH Trung ương Đảng khóa VIII trong phần IVNhững giải pháp chủ yếu nêu ra: Đổi mới mạnh mẽ phương pháp giáo dục-đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện thành nếp tư duy sángtạo của người học, từng bước áp dụng các phương pháp tiên tiến và phươngtiện hiện đại vào quá trình dạy học, bảo đảm điều kiện và thời gian tự học, tựnghiên cứu cho học sinh, nhất là sinh viên đại học...” [1, tr.41]. Luật giáo dục 2005 quy định: “ Phương pháp giáo d phải phát huy tính ụctích cực tự giác, chủ động , tư duy sáng ạo của người học, bồi dưỡng cho tngười học năng lực tự học, khả năng thực hành, lòng say mê học tập và ý chívươn lên…” (Khoản 2 Điều 5)[29]. Với môn sinh học Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định mục tiêu về kỹ năng:Phát triển kĩ năng học tập, đặc biệt là tự học: Biết thu thập và xử lí thông tin;lập bảng biểu, sơ đồ, đồ thị... làm việc cá nhân và làm vi theo nhóm; làm ệcbáo cáo nhỏ, trình bày trước tổ, lớp... [8, tr.6] . Với đối tượng HS DT, trung tâm nghiên cứu giáo dục dân tộc chỉ rõ “Đẩymạnh đổi mới phương pháp dạy học, giúp HS biết cách tự học và hợp tác trongtự học, tích cực chủ động, sáng tạo trong phát hiện và giải quyết vấn đề, tựchiếm lĩnh tri thức mới, giúp HS tự đánh giá năng lực của bản thân” [44, tr.25] 1.2. Xuất phát từ đòi hỏi của thực tiễn giáo dục:Trong điều kiện của xã hội hiện đại, khi mà khoa học và công nghệ ph át triểnrất mạnh mẽ, sự bùng nổ của cách mạng thông tin đã tác động, ảnh hưởng sâu 1 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vnsắc đến giáo dục nói chung và quá trình dạy học nói riêng, trong hoàn cảnh nhưvậy, giáo dục ý thức tự học, tự học một cách thường xuyên có kế hoạch vàphương pháp đúng đắn, khoa học cho HS phổ thông nói chung và HS dân tộcnói riêng là một nhiệm vụ bắt buộc và trách nhiệm nặng nề của ng ười thầy. Chỉcó dạy cách học và học cách tự học, tự học sáng tạo mới đáp ứng được yêu cầucao của sự phát triển xã hội. Xuất phát từ những lý do trên chúng tôi chn đề tài : “ Một số biện pháp ọnâng cao năng lực tự học môn sinh học 10 cho học sinh trường PT DTNT” 2. M ục tiêu nghiên cứu. - Tìm hiểu tình hình khó khăn của học sinh dân tộc, liên qua trực tiếp đếnnăng lực tự học trong quá trình học tập SGK Sinh học 10 mới. - Xây dựng cơ sở lí luận và thực tiễn của giải pháp nâng cao năng lực tựhọc thực chất là hình thành và sử dụng tốt các kĩ năng tự học cho học sinh dântộc trong quá trình học tập sinh học 10 hiện hành, vận dụng đối với học sinhdân tộc nội trú cấp phổ thông trung học. 3. Khách thể nghiên cứu . Quá trình dạy học sinh học. 4. Đối tượng nghiên cứu. Năng lực tự học của học sinh trường PT dân tộc nội trú trong quá trình dạyhọc sinh học. 5. Giả thuyết khoa học Nếu bồi dưỡng để HS trường PT DTNT có được các năng lực tự học trongkhâu sử dụng SGK, các hoạt động trong lớp và ngoài lớp, thì sẽ tạo cho các emlòng ham thích, sự tự tin, tính tích c chủ động trong học tập và đặc biệt sẽ ựcnâng cao được chất lượng học tập bộ môn đáp ứng yêu cầu học tập bộ môn SHđổi mới. 6. Những điểm mới của đề tài. 2 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn * Phát hiện tình hình thực tiễn khả năng tự học của học sinh dân tộc đối vớibộ môn sinh học qua các số liệu điều tra. * Xác l p cơ sở lí luận và thực tiễn cùng các giải pháp đối với việc nâng ậcao năng lực tự học cho học sinh nói chung và HS trường PT DTNT nói riêng . 7. Giới hạn nghiên cứu. * Đối tượng nghiên c đại diện: HS ở trường PT Dân tộc nội trú Điện ứubiên và trường PT Vùng cao Việt Bắc. * Bồi dưỡng năng lực tự học cho học sinh với hình thứ c làm việc với SGK,bài giảng trên lớp và hoạt động học tập ngoài lớp. * Thông qua ví dụ phần II: Sinh học tế bào. 8. Nhiệm vụ nghiên cứu. - Phát hiện những khó khăn đặc thù của học sinh trường PT Dân tộc nội trútrong quá trình học tập bộ môn sinh học. - Bồi dưỡng năng lực tự học, và cách thức bồi dưỡng năng lực tự học chohọc sinh nói chung và học sinh trường PT Dân tộc nội trú nói riêng. - Thực nghiệm sư phạm để kiểm tra, đánh giá tính khả thi của giả thuyết đề ra. 9. Phương pháp nghiên cứu. 9.1 Phương pháp nghiên cứu lí thuyết : Nghiên cứu các văn kiện của Đảng, các văn bản pháp quy của Nhà nước,Bộ GD-ĐT, các tài li chuyên môn, SGK và các tài liệu khác để phân tích ệutổng hợp hệ thống những thông tin có liên quan đến đề tài. 9.2 C¸c ph¬ng ph¸p nghiªn cøu thùc tiÔn gi¸o dôc: - §èi tho¹i víi gi¸o viªn sinh häc vµ häc sinh - Sö dông phiÕu ®iÒu tra 9.3 Ph¬ng ph¸p thùc nghiÖm s ph¹m: - §Þa ®iÓm TN s ph¹m: Gi¶ng d¹y TN mét sè giê ë trêng PT VïngCao ViÖt B¾c vµ trêng PT DTNT §iÖn Biªn theo ph¬ng ph¸p ®· ®Ò ra. 3 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn - Thêi gian lµm TN: Tõ 17. 9. 2007 ®Õn 12.1.2008. - Ph©n tÝch kÕt qña thùc nghiÖm. 9.4. Ph¬ng ph¸p thèng kª to¸n häc ®Ó xö lÝ sè liÖu c¸c kÕt qu¶ thùcnghiÖm.* Ph©n tÝch - ®¸nh gi¸ ®Þ ...