Luận văn Thạc sĩ Khoa học lâm nghiệp: Bước đầu đánh giá tác động về mặt kinh tế, xã hội và môi trường của dự án trồng rừng phòng hộ JBIC tại huyện Hương Thủy- tỉnh Thừa Thiên Huế

Trên cơ sở đánh giá tình hình thực hiện và làm rõ tác động của dự án trồng rừng phòng hộ đầu nguồn tại huyện Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế về mặt kinh tế, xã hội và môi trường, đề tài góp phần hoàn thiện về lý luận cũng như thực tiễn đối với quản lý thực hiện, đánh giá các dự án đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực lâm nghiệp, làm cơ sở cho những đánh giá dự án JBIC hoàn thành trên những tiểu vùng dự án khác của vùng dự án, đồng thời đề xuất các giải pháp phát huy ảnh hưởng tích cực và duy trì tính bền vững của dự án.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn Thạc sĩ Khoa học lâm nghiệp: Bước đầu đánh giá tác động về mặt kinh tế, xã hội và môi trường của dự án trồng rừng phòng hộ JBIC tại huyện Hương Thủy- tỉnh Thừa Thiên Huế 1 ĐẶT VẤN ĐỀ Rừng không chỉ tạo ra lâm sản là sản phẩm thương mại, đóng góp chokinh tế quốc dân, mà còn giữ vai trò quan trọng trong bảo vệ môi trường, bảovệ đầu nguồn, bảo tồn nguồn nước và đất, điều tiết khí hậu, góp phần bảo vệan ninh quốc gia các vùng biên giới và hải đảo, tham gia tích cực vào việc cảithiện sinh kế, giảm đói nghèo cho cư dân sống ở nông thôn và trên các vùngnúi cao. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan, rừng ViệtNam đang dần bị suy giảm cả về diện tích và chất lượng. Vào giữa thế kỷ XXdiện tích rừng khoảng 14 triệu ha chiếm 43% diện tích đất tự nhiên. Sau 30năm chiến tranh, diện tích rừng bị thu hẹp khá nhanh, năm 1976 chỉ còn 11,17triệu ha (33,8%). Thêm vào đó là sự khó khăn, thiếu thốn về điều kiện vật chất,cơ sở hạ tầng, phát triển kinh tế, trình độ dân trí của người dân vùng rừng núichưa được quan tâm kịp thời...cũng góp phần làm cho rừng bị suy kiệt do phárừng bừa bãi, đốt nương làm rẫy. Đầu thập kỷ 90 đã giảm đến mức thấp nhất là9,1 triệu ha chiếm 27,8% diện tích cả nước. Hậu quả là làm mất cân bằng sinhthái, đất bị xói mòn, bạc màu, hạn hán, lũ lụt, úng ngập lan tràn nhiều nơi. Miền Trung Việt Nam là vùng có nhiều tài nguyên, đặc biệt là lâmnghiệp, tuy nhiên đây cũng là khu vực rừng rất xung yếu, thường xuyên xảyra lũ lụt, hạn hán ảnh hưởng nghiêm trọng đến mùa màng, tài sản, tính mạngvà đời sống của nhiều cộng đồng dân cư trong vùng. Nguyên nhân chủ yếu làdo nhiều diện tích rừng tự nhiên nằm ở thượng nguồn các dòng sông cho đếnnay đã bị tàn phá gần như trọc trụi, cùng với thời tiết khắc nghiệt, khí hậu bấtthường do sự nóng lên của trái đất...Nhiệm vụ cấp bách là phải nhanh chóngtái thiết độ che phủ của rừng trên các vùng đồi núi đầu nguồn với chức năngchính là điều tiết nguồn nước cho các dòng chảy, các hồ chứa nước để hạnchế lũ lụt, giảm xói mòn, bảo vệ đất, hạn chế bồi lấp lòng sông, lòng hồ. Chỉcó nâng cao độ che phủ mới phát huy được chức năng phòng hộ, cải thiện môi 2trường, hạn chế thiên tai cho vùng hạ lưu, cung cấp nước cho sản xuất nôngnghiệp, đóng góp vào công cuộc xoá đói giảm nghèo cho những người dânsống trên vùng đầu nguồn, vùng sâu, vùng xa. Nhận biết được điều đó, nhằm nâng cao vai trò của rừng trong đời sốngnhân dân, góp phần thực hiện mục tiêu nâng cao độ che phủ rừng toàn quốc,đặc biệt là khu vực Trung bộ, trong chính sách và chủ trương, Đảng và Nhànước không ngừng kêu gọi tập trung đầu tư trong và ngoài nước vào trồngrừng miền Trung. Gần đây, cùng với việc Quốc hội đưa ra các chính sách vàchương trình hỗ trợ về lâm nghiệp như Luật Bảo vệ và phát triển rừng, Chươngtrình trồng 5 triệu ha rừng… Chính phủ cũng không ngừng tranh thủ sự hỗ trợcủa các quốc gia và các tổ chức quốc tế, trong đó có sự hợp tác giữa Chính phủnước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Ngân hàng hợp tác quốc tế NhậtBản (JBIC) thực hiện dự án trồng rừng để phủ xanh đất trống đồi núi trọc, tăngdiện tích rừng phòng hộ ở khu vực các tỉnh miền Trung. Thừa Thiên Huế là một trong 5 tỉnh được dự án lựa chọn để thực hiệntrồng rừng, được tiến hành trên địa bàn 3 huyện là huyện Hương Thủy, HươngTrà và A Lưới. Bên cạnh hạng mục trồng rừng phòng hộ, dự án còn được hỗtrợ thêm hợp phần cải thiện sinh kế của người dân trong vùng dự án, nâng caomức sống và nhận thức của người dân. Cho đến nay, dự án trồng rừng phònghộ 5 tỉnh miền Trung và Phú Yên do JBIC tài trợ đã có những kết quả khả quanvà đáng khen ngợi. Đề tài “Bước đầu đánh giá tác động về mặt kinh tế, xã hội và môitrường của dự án trồng rừng phòng hộ JBIC tại huyện Hương Thủy- tỉnhThừa Thiên Huế” đã lựa chọn 1 tiểu vùng dự án để làm rõ những hiệu quả, tácđộng của dự án đối với tiểu vùng dự án này, góp phần làm tiền đề cho việcđánh giá các tiểu vùng khác của dự án, cũng như của các dự án khác. Đây cũnglà cơ sở quan trọng để thu hút và sử dụng hiệu quả các nguồn vốn đầu tư nướcngoài cho các hoạt động sản xuất lâm nghiệp tại Việt Nam. 3 CHƯƠNG I TỔNG QUAN VỀ DỰ ÁN VÀ ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG DỰ ÁN1.1.Dự án1.1.1. Khái niệm chung về dự án Nói đến dự án là nói đến một vấn đề nào đó mà con người quan tâm giảiquyết, nói cách khác không có vấn đề thì không có dự án. Trong lý thuyếtcũng như trong quản lý kinh tế hiện nay còn tồn tại nhiều quan điểm khácnhau về dự án. Tuỳ mục đích nghiên cứu, mỗi quan điểm về dự án xuất pháttừ cách tiếp cận khác nhau. Theo đại từ điển Bách khoa toàn thư, “dự án – project là điều người ta cóý định muốn làm” và được sắp đặt theo kế hoạch để chuyển động ý đồ hay ýtưởng thành quá trình hành động. Khái niệm ...