Luận văn Thạc sĩ Khoa học Lâm nghiệp: Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn quy hoạch 3 loại rừng tại huyện Mang Yang - Tỉnh Gia Lai

Mục đích nghiên cứu của đề tài là tạo cơ sở khoa học cho việc quản lý, sử dụng rừng bền vững, phù hợp với đặc thù tự nhiên, kinh tế - xã hội, văn hoá của một địa bàn cụ thể thông qua việc phân cấp, phân chia, quy hoạch 3 loại rừng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn Thạc sĩ Khoa học Lâm nghiệp: Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn quy hoạch 3 loại rừng tại huyện Mang Yang - Tỉnh Gia LaiBé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o bé n«ng nghiÖp vµ ptnt Trêng ®¹i häc l©m nghiÖp ®ç v¨n nh©n nghiªn cøu c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn quy ho¹ch 3 lo¹i rõng t¹i huyÖn mang yang - tØnh gia lai chuyªn ngµnh: l©m häc m· sè: 60.62.60. luËn v¨n th¹c sü khoa häc l©m nghiÖp Hµ t©y - 2007Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o bé n«ng nghiÖp vµ ptnt Trêng ®¹i häc l©m nghiÖp ®ç v¨n nh©n nghiªn cøu c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn quy ho¹ch 3 lo¹i rõng t¹i huyÖn mang yang - tØnh gia lai chuyªn ngµnh: l©m häc m· sè: 60.62.60. luËn v¨n th¹c sü khoa häc l©m nghiÖp Ngêi híng dÉn: Ts. Lª Sü ViÖt Hµ t©y – 2007 1 Më ®Çu Rõng vµ ®Êt rõng ViÖt Nam chiÕm trªn 1/2 tæng diÖn tÝch tù nhiªn toµn quèc,nã cã ý nhÜa v« cïng quan träng trong viÖc b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i, kinh tÕ, x·héi vµ an ninh quèc phßng. Rõng ph©n bè trªn nh÷ng ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ kinh tÕ -x· héi rÊt kh¸c nhau nh: VÒ mÆt tù nhiªn, rõng ViÖt Nam ph©n bè trªn nhiÒu d¹ng ®Þa h×nh kh¸c nhau,cã nh÷ng vïng lµ ®åi thÊp trªn ®é cao kho¶ng 50 m, song cã nh÷ng vïng ë ®é caotrªn 3.000 m. §é dèc biÕn ®æi rÊt lín, cã n¬i tíi 50 - 60 ®é. T¬ng tù nh vËy,lîng ma còng kh«ng ®ång nhÊt, cã n¬i trung b×nh chØ 600 mm, song còng cãnh÷ng n¬i lªn trªn 3.500 mm. V× ph©n bè trªn nh÷ng ®iÒu kiÖn tù nhiªn nh vËy mµvai trß b¶o vÖ xãi mßn ®Êt, vai trß sinh thuû vµ ®iÒu chØnh dßng ch¶y cña rõng lµ v«cïng to lín. Rõng ViÖt Nam cßn lµ n¬i kÕt hîp cña c¸c luång ®éng thùc vËt di c vµ b¶n®Þa t¹o cho níc ta lµ níc cã møc ®é ®a d¹ng sinh häc hµng thø 16 trªn thÕ giíi [6]víi nhiÒu loµi ®Æc h÷u, quý, hiÕm vµ kinh tÕ cao. Do vËy rõng ViÖt Nam cßn cã gi¸trÞ b¶o tån ®a d¹ng sinh häc rÊt cao. §©y lµ c¸i n«ic høa ®ùng nguån gen quý chohiÖn t¹i vµ c¸c thÕ hÖ mai sau. §©y còng lµ n¬i tËp trung nhiÒu d©n téc thiÓu sè víi kho¶ng 25 triÖu d©n [24]víi c¸c phong tôc tËp qu¸n ®Æc s¾c mµ hµng ngµy cuéc sèng cña hä phô thuéc vµorõng. Do vËy, chøc n¨ng x· héi cña rõng cã mét ý nghÜa s©u s¾c, gi¸n tiÕp ¶nhhëng ®Õn an ninh, quèc phßng quèc gia. Bªn c¹nh ®ã, hµng ho¸ l©m s¶n tõ rõng còng lµ mét nguån lùc to lín ®Ó ®¸pøng cho yªu cÇu cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc còng nh chonhu cÇu sinh sèng cña ngêi d©n. Do sù ph©n bè cña rõng trªn c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn, kinh tÕ, x· héi kh¸c nhaunªn vai trß b¶o vÖ m«i trêng, b¶o tån ®a d¹ng sinh häc vµ vai trß kinh tÕ x· héi cñarõng còng kh«ng ®ång nhÊt ë mäi n¬i. Nh÷ng n¬i rõng ë ®é cao, dèc, lîng ma, 2®Êt ®ai cã kÕt cÊu thÊp, tÇng máng th× yªu cÇu phßng hé cÇn ®îc u tiªn hµng ®Çu.Ngîc l¹i, rõng b»ng ph¼ng, ph©n bè trªn ®é cao, ®é dèc thÊp Ýt ¶nh hëng ®Õn chøcn¨ng phßng hé b¶o vÖ m«i trêng th× vai trß s¶n xuÊt cÇn ®îc u tiªn. Quy ho¹chlîi dông tµi nguyªn rõng mét c¸ch hîp lý, dùa trªn nh÷ng c¬ së khoa häc vµ phïhîp víi ®iÒu kiÖn thùc tiÔn lµ nÒn t¶ng cña viÖc qu¶n lý vµ ph¸t triÓn rõng bÒn v÷ng T©y Nguyªn lµ mét trong nh÷ng vïng tËp trung nhiÒu ®Êt l©m nghiÖp nhÊttrªn c¶ níc, chiÕm 22,2%. Tµi nguyªn thùc ®éng vËt rõng kh¸ phong phó, tr÷ lîngrõng kh¸ cao, ®Æc biÖt T©y Nguyªn cßn ®îc coi lµ m¸i nhµ cña ba níc §«ngD¬ng nªn cã vai trß v« cïng quan träng trong viÖc phßng hé ®Çu nguån. Tuynhiªn, hiÖn t¹i n¬i ®©y tµi nguyªn rõng ®ang bÞ suy tho¸i m¹nh mÏ tríc søc Ðp tõnhiÒu phÝa, diÖn tÝch rõng tù nhiªn hµng n¨m gi¶m trªn 45.000 ha trong giai ®o¹n1992-2004, diÖn tÝch rõng trång t¨ng kh«ng ®¸ng kÓ [30]. NhiÒu diÖn tÝch rõng tùnhiªn cã chÊt lîng kÐm, hiÖu qu¶ kinh tÕ còng nh m«i trêng thÊp vÉn cha cãgi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao gi¸ trÞ sö dông ®Êt, t¹o viÖc lµm cho gÇn 2 triÖu ngêi d©n vµs¶n phÈm cho x· héi. §Æc biÖt lµ tríc tr×nh ®é qu¶n lý, sö dông, ph¸t triÓn rõng yÕukÐm còng nh yªu cÇu m¹nh mÏ cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êtníc. Tríc t×nh h×nh ®ã mµ viÖc ph¸t triÓn, sö dông tµi nguyªn rõng mét c¸ch cãc¬ së khoa häc, hîp lý, bÒn v÷ng phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tiÔn ®Þa ph¬ng nh»mph¸t huy mét c¸ch tèi ®a chøc n¨ng cña tõng lo¹i rõng lµ ®ßi hái cÊp b¸ch cña c«ngt¸c quy ho¹ch, cô thÓ lµ c«ng t¸c quy ho¹ch ph©n chia, ph©n cÊp 3 lo¹i rõng ph¶idùa trªn c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn còng nh viÖc tæ chøc qu¶n lý, sö dông vµ ph¸ttriÓn 3 lo¹i rõng. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng yªu cÇu nªu trªn, ®Ò tµi “ Nghiªn cøu c¬ së lý luËn vµthùc tiÔn quy ho¹ch 3 lo¹i rõng t¹i huyÖn Mang Yang, tØnh Gia Lai” sÏ gãp phÇnhoµn thiÖn c¸c nguyªn t¾c, quan ®iÓm, tr×nh tù, ph¬ng ph¸p vµ c¸c tiªu chÝ, chØ tiªuph©n chia, quy ho¹ch 3 lo¹i rõng ë T©y Nguyªn nãi riªng vµ c¶ níc nãi chung. 3 Ch¬ng 1 Tæng quan vÊn ®Ò nghiªn cøu1.1. Trªn thÕ giíi1.1.1. VÒ ph©n chia, ph©n lo¹i rõng ®Æc dông - ViÖc giµnh c¸c khu rõng tù nhiªn ®Ó thµnh lËp c¸c khu vùc b¶o vÖ thiªnnhiªn víi c¸c møc ®é kh¸c nhau ®· ®îc con ngêi quan t©m tõ l©u ®êi. §Çu tiªn lµviÖc thµnh lËp VQG Yellowstone ë Mü (n¨m 1872), VQG ë Singapor (n¨m 1883),Australia (n¨m 1887), Nam Phi (n¨m 1897). Cho ®Õn n¨m 1967 toµn thÕ giíi ®· cã1204 VQG vµ khu dù tr÷ thiªn nhiªn, n¨m 1990 sè lîng c¸c khu b¶o vÖ thiªn nhiªnlµ 4545 (IUCN, 1990). - VÒ ph¬ng ph¸p tiÕp cËn trong ph©n lo¹i, ph©n chia lµm c¬ së cho viÖc x©ydùng c¸c khu rõng b¶o vÖ còng ®îc quan t©m nhiÒu, n¨m 1994, IUCN x©y dùng bétiªu chuÈn ph©n h¹ng c¸c khu b¶o tån, gåm: + Vên quèc gia (National Park) (VQG ...