Luận văn Thạc sĩ Khoa học lâm nghiệp: Nghiên cứu giải pháp quản lý rừng bền vững thuộc Ban quản lý rừng phòng hộ Hướng Hóa - Đakrông tỉnh Quảng Trị

Mục tiêu của đề tài là nghiên cứu điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội trên địa bàn ảnh hưởng đến công tác QLBVR của BQL rừng phòng hộ Hướng Hoá- Đakrông; nghiên cứu thực trạng QLBVR ở BQL rừng phòng hộ Hướng Hóa - Đakrông; nghiên cứu những thuận lợi, khó khăn, cơ hội và thách thức trong công tác QLBVR tại BQL rừng phòng hộ Hướng Hóa - Đakrông.... Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn Thạc sĩ Khoa học lâm nghiệp: Nghiên cứu giải pháp quản lý rừng bền vững thuộc Ban quản lý rừng phòng hộ Hướng Hóa - Đakrông tỉnh Quảng TrịBỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP ------------------------------------------------------ LÊ THIÊN VINHNGHIÊN CỨU GIẢI PHÁP QUẢN LÝ RỪNG BỀNVỮNG THUỘC BAN QUẢN LÝ RỪNG PHÒNG HỘ HƯỚNG HOÁ-ĐAKRÔNG TỈNH QUẢNG TRỊ Chuyên ngành : Lâm học Mã số : 60.62.60 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC LÂM NGHIỆP NGƯỜI HƯỚNG DẪN: PGS.TS. TRẦN HỮU VIÊN HÀ TÂY – 2007 1 §Æt vÊn ®Ò Rõng cã vai trß rÊt quan träng trong ®êi sèng con ngêi và s¶n xuÊt x·héi, rõng b¶o vÖ m«i trêng, ®iÒu hoµ khÝ hËu, b¶o vÖ nguån níc, b¶o vÖ ®Êt,chèng xãi mßn röa tr«i vv... lµ ®èi tîng ®Ó con ngêi lîi dông phôc vô cuécsèng. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÕ giíi ph¸t triÓn “nãng” nh hiÖn nay th×rõng cµng gi÷ vai trß quan träng h¬n bao giê hÕt trong viÖc b¶o vÖ m«i trêngsinh th¸i, ®¶m b¶o cho sù ph¸t triÓn mét nÒn kinh tÕ bÒn v÷ng. Tuy nhiªn, rõng ë Qu¶ng TrÞ nãi riªng vµ ë ViÖt Nam còng nh trªn thÕgiíi nãi chung ®ang gi¶m nhanh vÒ sè lîng vµ chÊt lîng, nguyªn nh©n chñyÕu lµ do con ngêi sö dông, qu¶n lý vµ b¶o vÖ tµi nguyªn rõng cha thùc sùhîp lý dÉn ®Õn nh÷ng hËu qu¶ xÊu vÒ kinh tÕ, x· héi, tÝnh ®a d¹ng sinh häccòng nh m«i trêng sinh th¸i. V× vËy, cÇn thiÕt ph¶i quy ho¹ch, qu¶n lý rõngmét c¸ch bÒn v÷ng ®Ó võa ph¸t huy hÕt vai trß chøc n¨ng cña rõng võa lîidông ®îc rõng mét c¸ch l©u dµi, liªn tôc. Rõng phßng hé Híng Hãa - §akr«ng n»m trªn ®Þa bµn hai huyÖn HíngHãa và §akr«ng tØnh Qu¶ng TrÞ, cã khu hÖ ®éng thùc vËt phong phó và cã vaitrß quan träng trong viÖc b¶o vÖ nguån níc cho c¸c dßng s«ng chÝnh lµ s«ngRµo Qu¸n vµ s«ng §akr«ng - thîng nguån cña s«ng Th¹ch H·n, s«ng TrÞnhHinh - thîng nguån cña s«ng HiÕu, ngoµi ra khu rõng nµy cßn cã vai trßquan träng trong viÖc b¶o vÖ vµ ®iÒu tiÕt nguån níc cho c«ng tr×nh thuû lîi,thuû ®iÖn Rµo Qu¸n (cã c«ng suÊt thiÕt kÕ 64 MW). Tuy nhiªn, còng nh c¸ckhu rõng kh¸c trªn ®Þa bµn, rõng phßng hé Híng Hãa - §akr«ng ®ang ®èimÆt víi nh÷ng tÖ n¹n s¨n b¾t, khai th¸c ®éng thùc vËt tr¸i phÐp vµ thËm chÝ lµx©m lÊn diÖn tÝch. Ng¨n chÆn nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc, ph¸t huy tiÒm n¨ng vµph¸t triÓn vèn rõng cña rõng phßng hé Híng Hãa - §akr«ng lµ nh÷ng tr¨ntrë cña nhiÒu ngµnh, nhiÒu cÊp chÝnh quyÒn vµ ngêi d©n ®Þa ph¬ng. §Ó gi¶i 2quyÕt vÊn ®Ò trªn, trong khu«n khæ cña luËn v¨n cao häc chóng t«i thùc hiÖn®Ò tµi: “Nghiªn cøu gi¶i ph¸p qu¶n lý rõng bÒn v÷ng thuéc Ban qu¶n lýrõng phßng hé Híng Hãa - §akr«ng tØnh Qu¶ng TrÞ“ 3 Ch¬ng 1 Tæng quan vÒ vÊn ®Ò nghiªn cøu 1.1. Nh÷ng nhËn thøc chung vÒ QLRBV Rõng lµ tµi nguyªn v« cïng quý b¸u cña mçi mét quèc gia nãi riªng vµtoµn thÓ nh©n lo¹i nãi chung. Rõng kh«ng nh÷ng lµ mét bé phËn quan trängcña m«i trêng sinh th¸i mµ cßn cã gi¸ trÞ to lín vÒ mÆt kinh tÕ, x· héi. DovËy, tµi nguyªn rõng cÇn ®îc qu¶n lý bÒn v÷ng vµ ®©y còng lµ xu thÕ ph¸ttriÓn l©m nghiÖp cña thÕ giíi hiÖn nay. Tõ l©u, vÊn ®Ò QLRBV ®· ®îc c¸cnhµ l©m häc, c¸c quèc gia, vïng l·nh thæ vµ c¸c tæ chøc trªn thÕ giíi xem lµvÊn ®Ò c¬ b¶n, quan träng cÇn ph¶i quan t©m. Ngµy nay, ®i cïng víi sù ph¸ttriÓn m¹nh mÏ cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi lµ sù « nhiÔm m«i trêng, sù thay ®æikhÝ hËu toµn cÇu, bªn c¹nh ®ã nhu cÇu cña con ngêi vÒ c¸c s¶n phÈm cñangµnh l©m nghiÖp còng nh nhu cÇu vÒ ®Êt canh t¸c, ®Êt x©y dùng c¬ së h¹tÇng vv... ngµy cµng t¨ng cao, t¹o ¸p lùc ngµy cµng lín vµo tµi nguyªn rõng th×vÊn ®Ò QLRBV cµng trë nªn quan träng h¬n, cÊp thiÕt h¬n vµ ®· trë thµnh métnguyªn t¾c ®èi víi qu¶n lý kinh doanh rõng, ®ång thêi còng lµ mét tiªu chuÈnmµ qu¶n lý kinh doanh rõng cÇn ph¶i ®¹t tíi. Tuy nhiªn, ¸p dông QLRBVkh«ng ph¶i lµ mét sù “gi¸o ®iÒu” bÊt di bÊt dÞch mµ tuú thuéc vµo t×nh h×nhthùc tÕ cña tõng khu vùc, tõng quèc gia, tõng vïng l·nh thæ mµ ®îc thùc hiÖntheo nh÷ng c¸ch kh¸c nhau ë c¸c møc ®é kh¸c nhau, ®¶m b¶o tÝnh linh ho¹tkhi ¸p dông c¸c biÖn ph¸p QLBVR cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ n¬i ®ã vµ®îc quèc tÕ chÊp nhËn. Cho dï c¸ch tæ chøc vµ møc ®é thùc hiÖn cã kh¸cnhau nhng QLRBV còng ®Òu v¬n tíi mét môc tiªu chung lµ: Ng¨n chÆn®îc t×nh tr¹ng mÊt rõng, trong ®ã viÖc khai th¸c lîi dông rõng kh«ng m©uthuÉn víi viÖc ®¶m b¶o diÖn tÝch vµ chÊt lîng cña rõng, ®ång thêi duy tr× vµph¸t huy chøc n¨ng b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i l©u bÒn. QLRBV nh»m ph¸thuy vµ ®ång thêi ®¹t ®îc nh÷ng gi¸ trÞ bÒn v÷ng vÒ kinh tÕ, bÒn v÷ng vÒ x· 4héi vµ bÒn v÷ng vÒ m«i trêng cña rõng [8]. Trong ®ã sù bÒn v÷ng vÒ c¸c mÆt cã thÓ ®îc hiÓu : - BÒn v÷ng vÒ kinh tÕ : Lµ b¶o ®¶m kinh doanh rõng l©u dµi liªn tôc víin¨ng suÊt, hiÖu qu¶ ngµy cµng cao, lîi Ých mang l¹i lín h¬n chi phÝ ®Çu t vµ®îc truyÒn l¹i tõ thÕ hÖ nµy sang thÕ hÖ kh¸c (kh«ng khai th¸c l¹m vµo vènrõng; duy tr× vµ ph¸t triÓn diÖn tÝch, tr÷ lîng rõng; ¸p dông c¸c biÖn ph¸p küthuËt lµm t¨ng n¨ng suÊt rõng). - BÒn v÷ng vÒ mÆt x· héi : B¶o ®¶m kinh doanh rõng ph¶i tu©n thñ c¸cluËt ph¸p, thùc hiÖn tèt c¸c nghÜa vô ®ãng gãp víi x· héi, b¶o ®¶m quyÒn h¹nvµ quyÒn lîi còng nh mèi quan hÖ tèt víi nh©n d©n, víi céng ®ång ®Þaph¬ng. - BÒn v÷ng vÒ m«i trêng : B¶o ®¶m kinh doanh rõng duy tr× ®îc kh¶n¨ng phßng hé m«i trêng vµ duy tr× ®îc tÝnh ®a d¹ng sinh häc cña rõng,®¶m b¶o hÖ sinh th¸i æn ®Þnh, gi÷ g×n vµ b¶o toµn s¶n phÈm cña rõng, ®¸p øngkh¶ n¨ng phôc håi cña rõng trong qu¸ tr×nh tù nhiªn, ®ång thêi kh«ng g©y t¸ch¹i ®èi víi c¸c hÖ sinh th¸i kh¸c. C¸c môc tiªu c¬ b¶n cña QLRBV cã quan hÖ h÷u c¬ víi nhau. NÕu ®øngtrªn quan ®iÓm kinh tÕ sinh th¸i th× hiÖu qu¶ vÒ mÆt m«i trêng cã t ...