Luận văn Thạc sĩ Khoa học lâm nghiệp: Nghiên cứu kích thích ra hoa, tạo tán và bảo quản hạt phấn Thông nhựa (pinus merkusii jungh et devriese) ở vườn giống

Mục tiêu của đề tài là xác định được thời điểm và liều lượng gibberellin GA4/7 thích hợp để nâng cao sản lượng hoa (nón đực và nón cái) Thông nhựa; xác định cường độ và phương thức cắt cành tạo tán tối ưu cho các cây ghép Thông nhựa trong vườn giống; tìm được phương pháp bảo quản thích hợp cho hạt phấn Thông nhựa theo thời gian cất trữ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn Thạc sĩ Khoa học lâm nghiệp: Nghiên cứu kích thích ra hoa, tạo tán và bảo quản hạt phấn Thông nhựa (pinus merkusii jungh et devriese) ở vườn giống Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o bé n«ng nghiÖp vµ PTNT Trêng ®¹i häc l©m nghiÖp ----------------------------------- NguyÔn TuÊn HngNghiªn cøu kÝch thÝch ra hoa, t¹o t¸n vµ b¶o qu¶n h¹t phÊn Th«ng nhùa (Pinusmerkusii Jungh et Devriese) ë vên gièng Chuyªn ngµnh: L©m häc M· sè: 60.62.60 luËn v¨n th¹c sÜ khoa häc l©m nghiÖp Ngêi híng dÉn khoa häc TS. Hµ Huy ThÞnh hµ t©y, n¨m 2007 1 Më ®Çu Gièng cã vai trß rÊt quan träng trong trång rõng s¶n xuÊt, sử dụng giống®îc c¶i thiÖn kÕt hîp víi c¸c biÖn ph¸p l©m sinh thÝch hîp sÏ gãp phÇn lµmt¨ng s¶n lîng còng nh chÊt lîng rõng trång mét c¸ch ®¸ng kÓ. C«ng t¸cc¶i thiÖn gièng c©y rõng ®· tõng bíc ®¹t nh÷ng bíc tiÕn râ rÖt trong nh÷ngn¨m qua vµ ®· gãp phÇn n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt lîng vµ c¸c s¶n phÈmmong muèn kh¸c cña rõng trång. ChÝnh v× vËy, trong quan ®iÓm vµ ®Þnhhíng ph¸t triÓn gièng c©y l©m nghiÖp, Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ngth«n ®· kh¼ng ®Þnh “gièng ph¶i ®îc coi lµ biÖn ph¸p quan träng nhÊt lµmt¨ng n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ cña rõng trång, ph¸t triÓn gièng c©y l©m nghiÖpph¶i phï hîp víi chiÕn lîc ph¸t triÓn l©m nghiÖp quèc gia 2006 - 2020”. §Ó cã thÓ ®a nhanh c¸c gièng ®îc c¶i thiÖn vµo s¶n xuÊt, c¸c nghiªncøu vÒ nh©n gièng còng cÇn ph¶i ®îc quan t©m ®óng møc. Bªn c¹nh viÖc södông c«ng nghÖ m« - hom ®Ó nh©n nhanh hµng lo¹t c¸c gièng míi lµ c¸c dßngv« tÝnh hoÆc c¸c c©y ®Çu dßng, viÖc nh©n gièng tõ h¹t vÉn lµ ph¬ng thøctruyÒn thèng vµ chñ yÕu ë níc ta hiÖn nay, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c loµi Th«ngvµ mét sè loµi c©y b¶n ®Þa vµ c©y l©m s¶n ngoµi gç. Trong s¶n xuÊt l©m nghiÖp, rõng gièng vµ vên gièng cã vai trß hÕt søcquan träng. Ngoµi chøc n¨ng lµ cung cÊp h¹t gièng ®îc c¶i thiÖn cho trångrõng, c¸c rõng gièng vµ vên gièng, ®Æc biÖt lµ c¸c vên gièng tõ h¹t còng lµtËp ®oµn gièng c©y c«ng t¸c cho c¸c bíc c¶i thiÖn gièng tiÕp theo. KÕt qu¶nghiªn cøu cña Shelbourne (1991)[56] vÒ t¨ng thu di truyÒn tõ c¸c vên gièngc©y cña mét sè loµi B¹ch ®µn cã thÓ ®¹t møc tõ 15% ®Õn 20%. Barnes (1987)[25] còng cho r»ng x©y dùng c¸c vên gièng c©y h¹t choc¸c loµi B¹ch ®µn lµ biÖn ph¸p ®¬n gi¶n vµ h÷u hiÖu nh»m n©ng cao n¨ng suÊtrõng trång víi gi¸ thµnh h¹ vµ ®¹t ®îc t¨ng thu di truyÒn tháa ®¸ng. ViÖc x©ydùng c¸c vên gièng c©y h¹t nh»m cung cÊp h¹t gièng trong c¸c ch¬ng tr×nh 2c¶i thiÖn gièng ®· thu ®îc nh÷ng thµnh c«ng rÊt ®¸ng kÓ nh ch¬ng tr×nhc¶i thiÖn gièng b¹ch ®µn E. grandis t¹i Nam Florida (Hoa Kú) vµ Nam Phi(Meskimen, 1983)[49]. Trong ch¬ng tr×nh trång míi 5 triÖu ha rõng ë nícta hiÖn nay, cã ®Õn 3 triÖu ha lµ rõng trång s¶n xuÊt bao gåm 1 triÖu ha c©yc«ng nghiÖp dµi ngµy vµ 2 triÖu ha lµ c©y l©m nghiÖp, nªn nhu cÇu vÒ gièng,®Æc biÖt lµ gièng cã n¨ng suÊt vµ chÊt lîng cao lµ rÊt lín. Song do c©y rõng cã ®êi sèng dµi ngµy, l©u ra hoa kÕt qu¶. MÆt kh¸c, kh¶n¨ng ra hoa cña c¸c loµi vµ thËm chÝ ngay trong cïng mét loµi, mét xuÊt xøcòng rÊt kh¸c nhau vµ lµ mét ®Æc ®iÓm cã tÝnh chu kú. V× vËy, nghiªn cøunh»m kÝch thÝch cho c©y rõng ra hoa kÕt h¹t sím vµ ®ång ®Òu, nh»m n©ng caos¶n lîng gièng trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch lµ hÕt søc cÇn thiÕt. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng lý do trªn, t«i tiÕn hµnh nghiªn cøu ®Ò tµi “Nghiªncøu kÝch thÝch ra hoa, t¹o t¸n vµ b¶o qu¶n h¹t phÊn Th«ng nhùa (Pinusmerkusii Jungh et De Vriese)” ®· ®îc lùa chän vµ lµ mét phÇn trong c¸cnéi dung nghiªn cøu cña Dù ¸n SIDA-SAREC vÒ c¶i thiÖn gièng c©y rõng doTrung t©m nghiªn cøu gièng c©y rõng vµ ViÖn l©m nghiÖp Skog Fork phèi hîpvµ tiÕn hµnh ®èi víi c¸c loµi Th«ng nhùa (Pinus merkusii), Th«ng caribª(Pinus caribaea), Th«ng ba l¸ (Pinus kesyia) vµ Th«ng ®u«i ngùa (Pinusmassoniana) ë ViÖt Nam, giai ®o¹n tõ n¨m 1999 ®Õn n¨m 2007. Víi t c¸chlµ mét céng t¸c viªn, t¸c gi¶ cña luËn ¸n lµ ngêi trùc tiÕp triÓn khai c¸c néidung nghiªn cøu ®èi víi ®èi tîng lµ c¸c dßng c©y Th«ng nhùa (Pinusmerkusii Jungh et De Vriese) ghÐp trong vên gièng v« tÝnh t¹i CÈm Quú, BaV×, Hµ T©y. 3 Ch¬ng 1 Tæng quan vÊn ®Ò nghiªn cøu1.1. Quan ®iÓm chung vÒ vÊn ®Ò nghiªn cøu1.1.1. Sinh häc ra hoa vµ c¸c nh©n tè t¸c ®éng Nghiªn cøu t×m hiÓu sinh häc ra hoa cña c¸c loµi c©y trång rõng cã vaitrß hÕt søc quan träng trong viÖc ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p xóc tiÕn ra hoa cã c¨ncø khoa häc, nh»m môc ®Ých mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. Kh¸c víi c©yn«ng nghiÖp, c©y l©m nghiÖp cã thêi gian tõ khi trång ®Õn khi ra hoa rÊt dµi,vµ ®Æc ®iÓm chung cña c©y rõng lµ võa sinh trëng võa ph¸t triÓn. Theo Visser (1976)[65] ra hoa lµ mét qu¸ tr×nh hÕt søc phøc t¹p, mÆc dïcã mét vµi gen chÝnh ®iÒu khiÓn qu¸ tr×nh nµy, song vÒ c¬ b¶n ra hoa ë c©yrõng lµ mét tÝnh tr¹ng ®a gen vµ cã kh¶ n¨ng di truyÒn. Do vËy, ta cã thÓ chänläc theo tÝnh tr¹ng nµy. Tuy nhiªn, cho ®Õn nay cã rÊt Ýt c«ng tr×nh nghiªn cøuvÒ c¸c gen ®iÒu khiÓn qu¸ tr×nh ra hoa. Mét sè c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ kh¶ n¨ng di truyÒn vµ kh¶ n¨ng ra hoa®èi víi mét sè loµi Th«ng cho thÊy hÖ sè di truyÒn theo nghÜa réng cña tÝnhtr¹ng ra hoa sím ë loµi Th«ng Pinus taeda chØ ë møc H2=0,13, trong khi hÖ sèdi truyÒn vÒ kh¶ n¨ng ra hoa b×nh thêng cña loµi Th«ng nµy lµ H2=0,64(Schmidtling, 1981)[55]. §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng di truyÒn vÒ ra hoa th«ng qua s¶nlîng nãn t¹i c¸c vên gièng Th«ng Pinus taeda ë c¸c cÊp tuæi kh¸c nhau cñaByram, Lowe (1986)[28] ®· thÊy hÖ sè di truyÒn theo nghÜa nghia réng vÒ s¶nlîng nãn trong c¸c vên gièng ë giai ®o¹n tuæi non chØ ë møc H2=0,35 vµ ®¹tgi¸ trÞ H2=0,56 ë giai ®o¹n thµnh thôc. Song víi c¸c loµi B¹ch ®µn th× n ...