Luận văn Thạc sĩ Khoa học lâm nghiệp: Nghiên cứu kiến thức bản địa trong quản lý, sử dụng và phát triển rừng của cộng đồng người Hmông xã Tả Phìn, huyện Sapa, tỉnh Lào Cai

Mục tiêu của đề tài là đề xuất một số giải pháp bảo tồn, phát triển và bổ sung kiến thức bản địa trong quản lý, sử dụng và phát triển rừng của đồng bào người Hmông xã Tả Phìn, huyện SaPa, tỉnh Lào Cai. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn Thạc sĩ Khoa học lâm nghiệp: Nghiên cứu kiến thức bản địa trong quản lý, sử dụng và phát triển rừng của cộng đồng người Hmông xã Tả Phìn, huyện Sapa, tỉnh Lào CaiBé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o Bé n«ng nghiÖp vµ PTNT Trêng ®¹i häc l©m nghiÖp viÖt nam ph¹m th¹ch Nghiªn cøu kiÕn thøc b¶n ®Þatrong qu¶n lý, sö dông vµ ph¸t triÓn rõng cña céng ®ång ngêi hm«ng x· t¶ ph×n - huyÖn sapa - tØnh lµo cai Chuyªn ngµnh l©m häc M· sè: 60.52.14 LuËn v¨n th¹c sü khoa häc l©m nghiÖp §Ò tµi th¹c süTªn ®Ò tµi: Ngêi híng dÉn khoa häc Nghiªn cøu chÕ ®é sÊy Thanh hao hoa vµng TS. ®Æng tïng hoa dïng lµm nguyªn liÖu chiÕt xuÊt Artemisinin. Lêi c¶m ¬n Hµ T©y - 2007 1 ®Æt vÊn ®Ò Trong thËp niªn cuèi cïng cña thÕ kû XX, nh©n lo¹i ®ang ®øng trícth¶m ho¹ suy tho¸i m«i trêng trªn toµn cÇu, c¸c níc trong ®ã cã ViÖt Nam®· ®Ò ra nhiÒu gi¶i ph¸p b¶o vÖ vµ phôc håi m«i trêng, trong ®ã gi¶i ph¸pqu¶n lý rõng bÒn v÷ng cã mét ý nghÜa to lín trong viÖc duy tr× vµ b¶o vÖ m«itrêng sinh th¸i. Muèn qu¶n lý rõng bÒn v÷ng th× viÖc nghiªn cøu c¸c gi¶iph¸p ®Ó qu¶n lý vµ sö dông hîp lý rõng lµ v« cïng cÇn thiÕt. Tr¶i qua nhiÒu thÕ hÖ, nh©n d©n c¸c d©n téc Ýt ngêi ë miÒn nói nãichung vµ céng ®ång ngêi Hm«ng ë SaPa nãi riªng cã ®êi sèng g¾n bãvíi rõng vµ cuéc sèng cña hä chñ yÕu dùa vµo rõng. ChÝnh v× thÕ hä cãmét hÖ thèng kiÕn thøc b¶n ®Þa rÊt phong phó liªn quan ®Õn viÖc b¶o vÖ,ph¸t triÓn vµ sö dông hîp lý tµi nguyªn rõng. Sù hiÓu biÕt vÒ hÖ thèngkiÕn thøc b¶n ®Þa cña ngêi Hm«ng sÏ gióp cho c¸c nhµ qu¶n lý, c¸c nhµho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch còng nh c¸c c¸n bé khuyÕn n«ng khuyÕn l©m ®Òra ®îc c¸c gi¶i ph¸p phï hîp víi nhËn thøc, ®iÒu kiÖn tù nhiªn, kinh tÕx· héi cña céng ®ång, qua ®ã lµm t¨ng hiÖu qu¶ vµ tÝnh bÒn v÷ng cho c¸cdù ¸n hay ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn n«ng th«n còng nh trong qu¸ tr×nhqu¶n lý, b¶o vÖ rõng cña chÝnh céng ®ång. Tuy nhiªn, cïng víi xu thÕ héi nhËp vµ giao lu v¨n ho¸, sù t¸c ®éngcña nÒn kinh tÕ thÞ trêng, sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña khoa häc kü thuËt vµ sùgia t¨ng d©n sè mét c¸ch nhanh chãng th× nh÷ng kiÕn thøc v¨n hãa truyÒnthèng cña ngêi Hm«ng ®· vµ ®ang bÞ mai mét dÇn theo thêi gian. §©y lµ mét®iÒu ®¸ng tiÕc bëi v× rÊt nhiÒu kü thuËt truyÒn thèng ®· mang l¹i hiÖu qu¶ cao,®îc thö th¸ch qua hµng thÕ kû, cã s½n ë ®Þa ph¬ng, rÎ tiÒn, phï hîp víi v¨nhãa, x· héi vµ phong tôc tËp qu¸n mµ kh«ng dÔ g× c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt ë c¸cníc ph¸t triÓn cã ®îc. Do ®ã c¸c kiÕn thøc b¶n ®Þa cña ®ång bµo Hm«ngcÇn ph¶i ®îc nghiªn cøu, phôc håi vµ lu truyÒn. 2 H¬n n÷a, ngµy nay vai trß cña céng ®ång trong viÖc qu¶n lý vµ b¶o vÖrõng ®· ®îc thõa nhËn, céng ®ång ®· trë thµnh mét chñ thÓ cã ®ñ t c¸chph¸p nh©n ®Ó qu¶n lý rõng, ®ång thêi rõng còng ®îc xem nh lµ mét trongnh÷ng c¬ së h¹ tÇng quan träng nhÊt ®èi víi sù æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn cña céng®ång vïng cao. V× vËy viÖc nghiªn cøu kiÕn thøc b¶n ®Þa cña céng ®ångngêi Hm«ng, sau ®ã su tËp vµ lu truyÒn l¹i phôc vô cho chÝnh céng ®ång– nh÷ng chñ thÓ qu¶n lý rõng l¹i cµng cÇn thiÕt h¬n. XuÊt ph¸t tõ tÝnh cÊp thiÕt cña vÊn ®Ò ®· nªu, chóng t«i chän vµ thùc hiÖn®Ò tµi Nghiªn cøu kiÕn thøc b¶n ®Þa trong qu¶n lý, sö dông vµ ph¸t triÓnrõng cña céng ®ång ngêi Hm«ng x· T¶ Ph×n, huyÖn Sapa, tØnh Lµo Cai. 3 Ch¬ng 1 tæng quan vÊn ®Ò nghiªn cøu1.1. Tæng quan vÒ nghiªn cøu kiÕn thøc b¶n ®Þa trªn thÕ giíi1.1.1. Kh¸i niÖm vÒ kiÕn thøc b¶n ®Þa KiÕn thøc b¶n ®Þa lµ hÖ thèng kiÕn thøc cña c¸c d©n téc b¶n ®Þa, hoÆccña mét céng ®ång t¹i mét khu vùc cô thÓ nµo ®ã. Nã tån t¹i vµ ph¸t triÓntrong nh÷ng hoµn c¶nh nhÊt ®Þnh víi sù ®ãng gãp cña mäi thµnh viªn trongcéng ®ång (ngêi giµ, trÎ, ®µn «ng, phô n÷) ë mét vïng ®Þa lý x¸c ®Þnh [21]. Theo Charyulu (1998) [11], kiÕn thøc b¶n ®Þa kh«ng giíi h¹n ë nhãmbé l¹c hay ngêi d©n gèc ë mét vïng nµo ®ã, nã còng kh«ng giíi h¹n ®èi víingêi d©n ë n«ng th«n. Thêng mçi céng ®ång ®Òu cã nh÷ng kiÕn thøc b¶n®Þa - tõ thµnh thÞ ®Õn n«ng th«n, tõ d©n ®Þnh c ®Õn d©n di c, tõ ngêi b¶n®Þa ®Õn ngêi nhËp c. Nh÷ng ngêi d©n b¶n ®Þa trªn kh¾p thÕ giíi ®Òu chiÕm gi÷ nh÷ngvïng n«ng nghiÖp sinh th¸i kh¸c nhau ®· t¹o ra nh÷ng bé kiÕn thøc cã liªnquan ®Õn nh©n chñng häc, ®Þa lý, n«ng nghiÖp, bÖnh c©y, c«n trïng, khoahäc ®Êt, x· héi häc n«ng th«n, khuyÕn n«ng, y häc d©n téc, gi¸o dôc, l©mnghiÖp, n«ng l©m kÕt hîp, sinh th¸i n«ng nghiÖp, ng«n ng÷ häc, thùc vËt,c ...