Luận văn Thạc sĩ Khoa học lâm nghiệp: Nghiên cứu một số đặc điểm sinh thái và kỹ thuật gây trồng Thảo quả (Amomum aromaticum Roxb.) ở một số tỉnh miền núi phía Bắc làm cơ sở đề xuất kỹ thuật trồng và phát triển mở rộng

Tổng kết được kỹ thuật gây trồng Thảo quả dưới tán rừng tự nhiên và rừng trồng nhằm bổ sung cơ sở khoa học cho việc đề xuất kỹ thuật gây trồng và mở rộng vùng trồng góp phần tăng thu nhập cho người dân và quản lý bền vững tài nguyên rừng ở một số tỉnh miền núi phía Bắc.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn Thạc sĩ Khoa học lâm nghiệp: Nghiên cứu một số đặc điểm sinh thái và kỹ thuật gây trồng Thảo quả (Amomum aromaticum Roxb.) ở một số tỉnh miền núi phía Bắc làm cơ sở đề xuất kỹ thuật trồng và phát triển mở rộng Bé GI¸O DôC Vµ §µO T¹O Bé N¤NG NGHIÖP Vµ ptNT Tr¦êng ®¹i häc l©m nghiÖp Lª V¨n Thµnh NGHI£N CøU mét sè ®Æc ®iÓm sinh th¸i vµ kü thuËtg©y trång th¶o qu¶ (Amomum aromaticum Roxb.) ë MéT Sè tØnh miÒn nói phÝa b¾c LµM C¥ Së §Ò XUÊT Kü THUËT trång Vµ PH¸T TRIÓN Më RéNG Chuyªn ngµnh: L©m häc M· sè: 60.62.60 LuËn v¨n th¹c sü khoa häc l©m nghiÖp Ngêi híng dÉn khoa häc: TS. NguyÔn Huy S¬n Hµ T©y, 2006 1 §Æt vÊn ®Ò Th¶o qu¶ (Amomum aromaticum Roxb.) thuéc hä Gõng(Zingiberaceace) lµ loµi c©y l©m s¶n ngoµi gç ph©n bè tù nhiªn ë vïng nóicao cã khÝ hËu nhiÖt ®íi Èm vµ cËn nhiÖt ®íi, thÝch hîp víi c¸c lo¹i ®Êt cßntÝnh chÊt ®Êt rõng, lµ c©y chÞu bãng víi ®é tµn che tõ 0,3-0,7. Th¶o qu¶ ®îcg©y trång chñ yÕu ë c¸c tØnh miÒn Nam Trung Quèc, phÝa B¾c Lµo vµ c¸c tØnhmiÒn nói phÝa B¾c níc ta nh Lµo Cai, Hµ Giang, Lai Ch©u. H¹t Th¶o qu¶ cã hµm lîng tinh dÇu tõ 1-1,5% mµu vµng nh¹t, mïith¬m, nãng cay dïng lµm gia vÞ thùc phÈm. §Æc biÖt Th¶o qu¶ lµ mét lo¹idîc liÖu dïng lµm thuèc ®Ó ch÷a trÞ bÖnh ®au ngùc, ®au bông, ®Çy tríng, Øach¶y, l¸ch to vµ trÞ c¶ bÖnh sèt rÐt,… V× vËy, Th¶o qu¶ lµ loµi c©y l©m s¶nngoµi gç kh«ng nh÷ng chØ cã gi¸ trÞ tiªu dïng trong níc mµ cßn cã gi¸ trÞxuÊt khÈu cao. ë níc ta, nh÷ng n¨m gÇn ®©y gi¸ Th¶o qu¶ trung b×nh kho¶ng tõ40.000 - 60.000 ®/kg kh«, ®Õn mïa thu ho¹ch t th¬ng ®Õn tËn hé gia ®×nhthu mua nªn nh×n chung Th¶o qu¶ dÔ b¸n vµ mang l¹i nguån thu lín cho nhiÒuhé gia ®×nh nh hé «ng Qu¶n Gia M«, x· Chung LÌng Hå, huyÖn B¸t X¸t, tØnhLµo Cai trång ®îc 5,0 ha hµng n¨m cho thu nhËp tõ 30-50 triÖu ®ång. Hé «ngThµo A Khoa th«n XÐo Mý Tû, x· T¶ Van, huyÖn Sa Pa, tØnh Lµo Cai trång®îc 6,0 ha hµng n¨m cho thu nhËp tõ 40-60 triÖu ®ång. Riªng n¨m 2001 gi¸t¨ng tíi 150.000 ®/kg kh«, nhiÒu hé gia ®×nh ë huyÖn Sa Pa, B¸t S¸t, V¨n Bµncña tØnh Lµo Cai thu ®îc 60-70 triÖu ®ång, thËm chÝ cã hé gia ®×nh thu ®îctrªn 100 triÖu ®ång tõ Th¶o qu¶ trong n¨m nµy ®iÓn h×nh cã gia ®×nh «ng P¸oë B¶n NËm Kh©m x· NËm Chµy, hé «ng Ly ë Th«n NËm Chµy x· NËm ChµyhuyÖn V¨n Bµn. Qua c¸c b¸o c¸o b»ng v¨n b¶n cña chÝnh quyÒn vµ c¸c c¬quan qu¶n lý cho thÊy viÖc ph¸t triÓn g©y trång Th¶o qu¶ ®· vµ ®ang gãp phÇn 2ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo nªn nhiÒu ®Þa ph¬ng ®· coi c©yTh¶o qu¶ lµ c©y trång chÝnh thay thÕ c©y Thuèc PhiÖn ë vïng cao. V× Th¶o qu¶ cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao nh vËy nªn diÖn tÝch trång loµi c©ynµy trong nh÷ng n¨m qua t¨ng rÊt nhanh, nhng chñ yÕu lµ tù ph¸t, nªn küthuËt trång rÊt kh¸c nhau, bªn c¹nh nh÷ng diÖn tÝch cã n¨ng suÊt t¬ng ®èicao, cßn tån t¹i nhiÒu diÖn tÝch cho n¨ng suÊt thÊp. Tuy mét sè ®Þa ph¬ng ®·cã híng dÉn kü thuËt g©y trång nhng do cha cã c¬ së khoa häc dùa trªnnh÷ng c«ng tr×nh nghiªn cøu c¬ b¶n nªn ®©y míi chØ lµ b¶n híng dÉn küthuËt t¹m thêi, dùa vµo kinh nghiÖm vµ mang tÝnh ®Þa ph¬ng. H¬n n÷a, nhiÒuhé gia ®×nh do kh«ng hiÓu ®Æc tÝnh sinh th¸i cña c©y Th¶o qu¶ ®· tù ®éng mët¸n rõng dÉn ®Õn lµm suy gi¶m vèn rõng, gi¶m chøc n¨ng phßng hé vµ n¨ngsuÊt Th¶o qu¶. V× vËy, ®Ó cã thÓ trång c©y Th¶o qu¶ cho n¨ng suÊt vµ chÊtlîng cao, phï hîp víi ®iÒu kiÖn tù nhiªn n¬i trång, ®¸p øng nhu cÇu tiªudïng trong níc vµ xuÊt khÈu cÇn thiÕt ph¶i thùc hiÖn ®Ò tµi Nghiªn cøumét sè ®Æc ®iÓm sinh th¸i vµ kü thuËt g©y trång Th¶o qu¶ (Amomumaromaticum Roxb.) ë mét sè tØnh miÒn nói phÝa B¾c lµm c¬ së ®Ò xuÊt küthuËt trång vµ ph¸t triÓn më réng B¶n luËn v¨n nµy ®îc hoµn chØnh trªn c¬ së kÕt qu¶ nghiªn cøu cña ®Òtµi cÊp Bé X©y dùng híng dÉn kü thuËt trång Th¶o qu¶ (Amomumaromaticum Roxb.) ë c¸c tØnh miÒn nói phÝa B¾c giai ®o¹n 2004-2005 dochÝnh t¸c gi¶ lµm chñ nhiÖm ®Ò tµi. 3 Ch¬ng 1 Tæng quan vÊn ®Ò nghiªn cøu1.1. Nghiªn cøu ë níc ngoµi1.1.1. Nh÷ng nghiªn cøu vÒ gi¸ trÞ vµ c«ng dông cña Th¶o qu¶ Th¶o qu¶ lµ c©y l©m s¶n ngoµi gç, ph©n bè tù nhiªn hÑp, trªn vïng nóicao ë mét sè tØnh cña miÒn Nam Trung Quèc vµ phÝa B¾c níc Lµo. Cho ®Õnnay nh×n chung c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu chñ yÕu tËp trung ®Ò cËp ®Õn gi¸ trÞvµ c«ng dông cña Th¶o qu¶ cßn kü thuËt g©y trång ®îc ®Ò cËp rÊt s¬ lîc. ëTrung Quèc Th¶o qu¶ ®îc sö dông c¸ch ®©y hµng tr¨m n¨m, nhng viÖcnghiªn cøu vÒ loµi c©y nµy cha nhiÒu. KÕt qu¶ nghiªn cøu c©y Th¶o qu¶ ban®Çu ®îc tr×nh bµy trong cuèn s¸ch vÒ c«ng dông vµ gi¸ trÞ cña mét sè loµic©y dîc liÖu do c¸c nhµ Y häc Trung Quèc biªn so¹n ®îc xuÊt b¶n vµo ®ÇuthÕ kû 19 (dÉn theo Th©n V¨n C¶nh, 2001) [20], c«ng tr×nh nµy míi bíc ®Çu®Ò cËp ®Õn c©y Th¶o qu¶ tuy cßn s¬ lîc vµ ng¾n gän nhng ®· chØ ra c«ngdông cña Th¶o qu¶ trong ch÷a trÞ mét sè bÖnh nh: ®au bông, Øa ch¶y, gi¶ic¶m, ch÷a ho, viªm lîi,… TiÒn TÝn Trung n¨m 1996 [43] nhµ nghiªn cøu vÒc©y thuèc d©n téc lµm viÖc t¹i ViÖn VÖ sinh dÞch tÕ c«ng céng Trung Quèc ®·xuÊt b¶n Ên phÈm “B¶n th¶o bøc tranh mµu Trung Quèc” trong ®ã còng ®Ò cËp®Õn gi¸ trÞ vµ c«ng dông cña Th¶o qu¶. Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu vÒ l©m s¶n nhiÖt ®íi J.H. de Beer (1992)[41] chuyªn gia l©m s¶n ngoµi gç cña Fao, L.S. de Padua, N.Bunyapraphatsar, R.H.M.J Lemmens (1999) [39] ®· cho thÊy gi¸ trÞ to líncña th¶o qu¶ trong viÖc t¨ng thu nhËp, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cho ngêi d©n sinhsèng ë vïng nói cao.1.1.2. Nh÷ng nghiªn cøu vÒ h×nh th¸i, sinh th¸i vµ kü thuËt g©y trång ViÖc g©y trång Th¶o qu¶ còng gièng nh g©y trång nhiÒu loµi c©y kh¸c,kÕt qu¶ trång thêng phô thuéc vµo nhiÒu nh©n tè nh: gièng trång, mËt ®é ...