Luận văn Thạc sĩ Khoa học lâm nghiệp: Nghiên cứu một số giải pháp góp phần quản lý bền vững tài nguyên rừng tại khu bảo tồn thiên nhiên Đakrông - Tỉnh Quảng Trị

Mục tiêu tổng quát của đề tài nhằm góp phần xây dựng cơ sở khoa học cho việc quản lý bền vững tài nguyên rừng tại Khu bảo tồn thiên nhiên ĐaKrông tỉnh Quảng Trị. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn Thạc sĩ Khoa học lâm nghiệp: Nghiên cứu một số giải pháp góp phần quản lý bền vững tài nguyên rừng tại khu bảo tồn thiên nhiên Đakrông - Tỉnh Quảng Trịbé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o bé n«ng nghiÖp vµ ptnt trêng ®¹i häc l©m nghiÖp -------------------------------- Lª thanh tuyÒnnghiªn cøu mét sè gi¶i ph¸p gãp phÇn qu¶n lý bÒn v÷ng tµi nguyªn rõng t¹i khu b¶otån thiªn nhiªn ®akr«ng - tØnh qu¶ng trÞ Chuyªn ngµnh: L©m häc M· sè: 60.62.60 luËn v¨n th¹c sÜ khoa häc l©m nghiÖp Ngêi híng dÉn khoa häc: TS. Vâ §¹i H¶i Hµ T©y, n¨m 2007 1 §Æt vÊn ®Ò Dù ¸n “X©y dùng Khu b¶o tån thiªn nhiªn §aKr«ng” ®îc UBND tØnhQu¶ng TrÞ ra QuyÕt ®Þnh phª duyÖt sè 768/Q§-UB ngµy 9 th¸ng 4 n¨m 2001.Th¸ng 7 n¨m 2002, UBND tØnh Qu¶ng TrÞ ra QuyÕt ®Þnh sè 4343/Q§-UBthµnh lËp Ban qu¶n lý Khu b¶o tån thiªn nhiªn §aKr«ng trùc thuéc Chi côckiÓm l©m Qu¶ng TrÞ. HiÖn t¹i, Ban qu¶n lý cã 29 c¸n bé c«ng chøc, 3 tr¹mb¶o vÖ rõng lµ H¶i Phóc, Hång Thuû vµ Tµ Long. DiÖn tÝch cña Khu b¶o tån Thiªn nhiªn §aKr«ng hiÖn nay lµ 37.640 ha,trong ®ã diÖn tÝch ph©n khu b¶o vÖ nghiªm ngÆt lµ 23.590 ha, ph©n khu phôchåi sinh th¸i 13.409 ha, ph©n khu hµnh chÝnh dÞch vô quy ho¹ch lµ 641 ha.DiÖn tÝch vïng ®Öm cña Khu b¶o tån thiªn nhiªn lµ 56.175 ha víi 23.172ngêi d©n ®ang sinh sèng, chñ yÕu lµ d©n téc V©n KiÒu, chiÕm 42,9%. Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra cña tæ chøc Birdlife International n¨m 2000, Trungt©m Nghiªn cøu Tµi nguyªn vµ M«i trêng (CRES) - §¹i häc Quèc gia HµNéi n¨m 2004 vµ ViÖn Sinh th¸i vµ Tµi nguyªn sinh vËt n¨m 2005, Khu b¶otån thiªn nhiªn §aKr«ng cã 1.175 loµi thùc vËt thuéc 528 chi vµ 130 hä; 67loµi thó thuéc 25 hä vµ 10 bé; Chim cã 193 loµi thuéc 27 hä; 17 loµi lìng c;32 loµi bß s¸t; 71 loµi c¸ thuéc 17 hä vµ 9 bé; 279 loµi c«n trïng thuéc 12 hä127 gièng 228 loµi thuû sinh vËt,... trong ®ã cã nhiÒu loµi cã tªn trong s¸ch ®áViÖt Nam nh: Gô lau, Gô mËt, Thæ phôc linh, Lan kim tuyÕn, Kim giao, C¸ch×nh hoa, R¾n hæ mang chóa, Gµ l«i lam mµo tr¾ng, Gµ l«i lam mµo ®en, Hæ,Sao la, Bß tãt,... Khu b¶o tån thiªn nhiªn §aKr«ng ®iÓn h×nh víi kiÓu rõng thêng xanhma Èm nhiÖt ®íi vïng ®åi nói thÊp, trong ®ã cã 8 kiÓu tr¹ng th¸i rõng chÝnhlµ: i) rõng kÝn thêng xanh c©y l¸ réng ¸ nhiÖt ®íi nói thÊp; ii) rõng kÝnthêng xanh ma Èm nhiÖt ®íi vïng thÊp; iii) rõng kÝn thêng xanh phôc håisau khai th¸c; iv) rõng thêng xanh ma Èm nhiÖt ®íi sau khai th¸c; v) rõnghçn giao tre nøa, gç phôc håi sau n¬ng rÉy vµ khai th¸c; vi) tr¶ng cá c©y bôi 2thø sinh nh©n t¸c; vii) th¶m c©y n«ng nghiÖp; viii) th¶m thùc vËt khu nói ®¸.Ngoµi ra, Khu B¶o tån thiªn nhiªn §aKr«ng lµ mét trong sè 200 vïng sinhth¸i träng yÕu cña thÕ giíi, mét trong 3 vïng chim ®Æc h÷u cña ViÖt Nam víigi¸ trÞ khoa häc cao ®îc thõa nhËn. Khu BTTN §aKr«ng lµ mét m¾t xÝchquan träng trong chuçi c¸c Khu b¶o tån, t¹o nªn m«i trêng sèng thÝch hîpcho c¸c loµi cã nguy c¬ tuyÖt chñng nh; Gµ l«i lam mµo tr¾ng, Sao la, bß tãt,hæ, vîn ®en m¸ tr¾ng,... Trong nh÷ng n¨m qua, Khu b¶o tån thiªn nhiªn §aKr«ng ®· thu ®îcnhiÒu kÕt qu¶ trong c«ng t¸c qu¶n lý, b¶o vÖ rõng vµ b¶o tån ®a d¹ng sinh häc.Tuy nhiªn, do Khu b¶o tån tiÕp gi¸p víi nhiÒu khu d©n c vïng ®Öm (10 x·);®êi sèng cña ngêi d©n vïng ®Öm cßn nhiÒu khã kh¨n, cuéc sèng cña hä phôthuéc rÊt lín vµo rõng; nhu cÇu vÒ gç, cñi vµ c¸c l©m s¶n kh¸c lµ rÊt lín; hÖthèng ®êng Hå ChÝ Minh (62 km) vµ ®êng s«ng Ba Lßng vµ s«ng §aKr«ng(90km) ®i qua Khu b¶o tån nªn rÊt khã kh¨n trong viÖc qu¶n lý b¶o vÖ. V×vËy, Khu b¶o tån vÉn chÞu nhiÒu søc Ðp trong viÖc qu¶n lý vµ b¶o vÖ tµinguyªn rõng nh tÖ n¹n khai th¸c thùc vËt, s¨n b¾t ®éng vËt rõng, x©m lÊndiÖn tÝch rõng; sè lîng c¸n bé, c¬ së vËt chÊt còng nh nguån kinh phÝ choho¹t ®éng cña Ban qu¶n lý cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu ®Æt ra,... ViÖc ng¨nchÆn nh÷ng t¸c ®éng lµm tæn h¹i ®Õn b¶o tån ®a d¹ng sinh häc vµ qu¶n lýrõng bÒn v÷ng tµi nguyªn rõng lµ nhiÖm vô kh¸ch quan vµ cÊp b¸ch cña c¸ccÊp, c¸c ngµnh, ®Þa ph¬ng vµ cña Ban qu¶n lý Khu b¶o tån. §Ó gãp phÇn gi¶iquyÕt nh÷ng vÊn ®Ò trªn, ®Ò tµi “Nghiªn cøu mét sè gi¶i ph¸p gãp phÇn qu¶nlý rõng bÒn v÷ng tµi nguyªn rõng t¹i Khu b¶o tån thiªn nhiªn §aKr«ng - TØnhQu¶ng TrÞ” ®Æt ra lµ rÊt cÇn thiÕt, võa cã ý nghÜa khoa häc vµ thùc tiÔn. 3 Ch¬ng 1-Tæng quan vÊn ®Ò nghiªn cøu1.1. Kh¸i niÖm vÒ qu¶n lý rõng bÒn v÷ng Tõ l©u viÖc qu¶n lý rõng bÒn v÷ng ®· ®îc c¸c nhµ l©m häc xem lµ vÊn®Ò c¬ b¶n cña kinh doanh rõng. PhÇn lín c¸c Häc thuyÕt vÒ rõng ®Òu híngvµo ph©n tÝch nh÷ng quy luËt sinh trëng, ph¸t triÓn cña c¸ thÓ vµ quÇn thÓrõng trong mèi quan hÖ víi c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ nh÷ng t¸c ®éng kü thuËtcña con ngêi lµm c¬ së ®Ó x©y dùng nh÷ng biÖn ph¸p qu¶n lý thÝch hîpnh»m n©ng cao n¨ng suÊt vµ tÝnh æn ®Þnh cña hÖ sinh th¸i rõng. Nh÷ng kiÕnthøc liªn quan ®Õn qu¶n lý rõng bÒn v÷ng ®îc tr×nh bµy trong nhiÒu m«n häckh¸c nhau nh L©m häc, Trång rõng, Quy ho¹ch rõng, §iÒu chÕ rõng,... Tuynhiªn, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, do nhËn thøc ®îc vai trß quan träng cñarõng víi m«i trêng vµ sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng nãi chung, vÊn ®Ò qu¶n lý rõngbÒn v÷ng nãi riªng ®îc ngêi ta quan t©m nhiÒu h¬n trong ®ã cã c¶ nh÷ngchuyªn gia l©m nghiÖp, chñ rõng, chÝnh quyÒn vµ nhiÒu tæ chøc kinh tÕ - x·héi kh¸c. Theo Tæ chøc gç nhiÖt ®íi quèc tÕ (ITTO) th× “QLRBV lµ qu¸ tr×nhqu¶n lý nh÷ng diÖn tÝch rõng cè ®Þnh, nh»m ®¹t ®îc nh÷ng môc tiªu lµ ®¶mb¶o s¶n xuÊt liªn tôc nh÷ng s¶n phÈm vµ dÞch vô cña rõng nh mong muènmµ kh«ng lµm gi¶m ®¸ng kÓ nh÷ng gi¸ trÞ di truyÒn vµ n¨ng suÊt t¬ng lai cñarõng, kh«ng g©y ra nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc cña nh÷ng m«i trêng vËt lý vµ x·héi” [27]. Theo TiÕn tr×nh Helsinki th× QLRBV qu¶n lý rõng vµ ®Êt rõng mét c¸chhîp lý ®Ó duy tr× ...