Luận văn Thạc sĩ Khoa học lâm nghiệp: Nghiên cứu một số giải pháp quản lý rừng trên cơ sở cộng đồng tại xã Yên Nhân, thuộc vùng đệm Khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên, tỉnh Thanh Hóa

Đề tài tiến hành nghiên cứu những giải pháp quản lý rừng trên cơ sở cộng đồng ở vùng đệm khu bảo tồn thiên nhiên. Góp phần thúc đẩy quá trình nâng cao nhận thức và kiến thức của cộng đồng, tạo điều kiện cho việc kết hợp những kinh nghiệm truyền thống với khoa học hiện đại để hình thành những cách thức mới trong quản lý rừng. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn Thạc sĩ Khoa học lâm nghiệp: Nghiên cứu một số giải pháp quản lý rừng trên cơ sở cộng đồng tại xã Yên Nhân, thuộc vùng đệm Khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên, tỉnh Thanh HóaBỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP ----------------------------- TRỊNH NHÂN TƯỜNG“NGHIÊN CỨU MỘT SỐ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ RỪNG TRÊN CƠ SỞ CỘNG ĐỒNG TẠI XÃ YÊN NHÂN, THUỘC VÙNG ĐỆM KHU BẢO TỒN THIÊN NHIÊN XUÂN LIÊN, TỈNH THANH HÓA” LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC LÂM NGHIỆP Hà Nội, 2012 1 ĐĂT VẤN ĐỀ Yên Nhân là một xã thuộc vùng đệm khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên, tỉnhThanh Hóa, nằm trong lưu vực thượng nguồn Sông Khao, vùng phòng hộ đầunguồn Sông Chu. Về tài nguyên, môi trường và cộng đồng dân cư ở đây đang cómột tiềm năng to lớn cho sự phát triển kinh tế xã hội. Với diện tích đất lâm nghiệprộng lớn chiếm 85% tổng diện tích đất tự nhiên, phần lớn là đất rừng tự nhiên. Đâylà nguồn tài nguyên quý giá và phong phú nhất của địa phương. Mặt khác địa bànxã nằm trong khu vực có điều kiện khí hậu, đất đai thuận lợi là tiềm năng để pháttriển nhiều loại cây rừng, cây công nghiệp, cây ăn quả, cây dược liệu và chăn nuôi.Cùng với truyền thống đoàn kết dân tộc và những kiến thức bản địa phong phú, laođộng dồi dào cũng là nguồn tài nguyên quan trọng góp phần phát triển kinh tế xãhội va ổn định cuộc sống cho người dân địa phương. Tuy nhiên trong nhiều năm qua do khai thác và sử dụng rừng chưa hợp lý,hoạt động săn bắn và khai thác gỗ trái phép mỗi ngày một gia tăng đã làm cho diệntích rừng tự nhiên của xã Yên Nhân bị thu hẹp, chất lượng rừng suy giảm, khả năngcung cấp lâm sản, các chức năng phòng hộ, cải tạo môi trường sinh thái, vv…không đáp ứng được nhu cầu; tình trạng hạn hán, lũ lụt xảy ra hàng năm gây nhiềuthiệt hại cho hoạt động sản xuất nông, lâm nghiệp, dẫn đến tình rạng kinh tế xã hộichậm phát triển, đời sống nhân dân nghèo nàn, lạc hậu. Để khắc phục đói nghèo người dân phải khai thác lâm sản, săn bắn động vậttrong khu bảo tồn thiên nhiên. Ngoài ra còn săn bắn động vật hoang dã từ khu bảotồn thiên nhiên di chuyển ra vùng đệm, tạo ra sự di chuyển một chiều của động vậthoang dã từ khu bảo tôn thiên nhiên ra vùng đệm và bị mất dần qua hoạt động sănbắn của người dân. Quá trình đó đã làm cho tài nguyên động vật rừng ngày càngcạn kiệt, gây khó khăn cho công tác quản lý rừng nói chung và công tác bảo tồn tínhđa dạng sinh học nói riêng. Trước những thay đổi đó con người ngày càng hiểu được tầm quan trọng củarừng. Ngày nay nhà nước đã có nhiều chủ trương, chính sách và dự án cho hoạtđộng quản lý bảo vệ và phát triển tài nguyên rừng. Thế nhưng hiện tượng săn bắn, 2khai thác gỗ trái phép vẫn thường xuyên xảy ra làm cho tài nguyên rừng vẫn tiếp tụcsuy giảm. Những kết quả nghiên cứu gần đây đã cho thấy một trong những nguyênnhân chủ yếu là do chưa phát huy được năng lực cộng đồng, lực lượng xã hội gầnnhất với người dân. Các dòng họ, các già làng, các tổ chức quần chúng và mỗi thànhviên có thể khuyến khích và giám sát nhau thực hiện chính sách của nhà nước vànhững quy định của cộng đồng có lợi cho hoạt động bảo vệ và phát triển tài nguyên. Vậy làm thế nào để nâng cao năng lực nội sinh của cộng đồng, phát huynhững tiềm năng sẵn có và lôi cuốn cộng đồng tham gia vào các hoạt động quản lýtài nguyên rừng vì mục tiêu phát triển bền vững của địa phương. Đây là những bănkhoăn, trăn trở không chỉ của chính quyền các cấp, các nhà khoa học mà của cảngười dân địa phương. Nhằm góp phần giải quyết vấn đề trên đề tài: “Nghiên cứu một số giải phápquản lý rừng trên cơ sở cộng đồng tại xã Yên Nhân, thuộc vùng đệm khu bảo tồnthiên nhiên Xuân Liên, tỉnh Thanh Hóa” đã được thực hiện. Đề tài tiến hành nghiên cứu những giải pháp quản lý rừng trên cơ sở cộngđồng ở vùng đệm khu bảo tồn thiên nhiên. Góp phần thúc đẩy quá trình nâng caonhận thức và kiến thức của cộng đồng, tạo điều kiện cho việc kết hợp những kinhnghiệm truyền thống với khoa học hiện đại để hình thành những cách thức mớitrong quản lý rừng, thúc đẩy việc liên kết các ngành các cấp, phát huy tổng hợpnhững nguồn lực tự nhiên, kinh tế - xã hội và nhân văn cho việc sử dụng tối ưu tàinguyên thiên nhiên vì sự phát triển bền vững của địa phương và đất nước. 3 CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ QUẢN LÝ RỪNG TRÊN CƠ SỞ CỘNG ĐỒNG1.1. Nhận thức chung về quản lý rừng trên cơ sở cộng đồng 1.1.1. Khái niệm về quản lý rừng trên cơ sở cộng đồng Rừng là một bộ phận tài nguyên mà đặc điểm của chúng quyết định đến đặcđiểm của nhiều cán bộ tài nguyên khác, chúng có ý nghĩa nhất đối với sự tồn tại củathiên nhiên nói chúng và con người nói riêng, chúng c ...