Luận văn Thạc sĩ Khoa học Lâm nghiệp: Quy hoạch phát triển tài nguyên lâm sản ngoài gỗ tại vùng đệm Khu Bảo tồn thiên nhiên Kẻ Gỗ - Hà Tĩnh

Mục tiêu của đề tài là phát triển nguồn tài nguyên lâm sản ngoài gỗ một cách bền vững, góp phần nâng cao đời sống cho cộng đồng dân cư sống trong Vùng đệm Khu bảo tồn thiên nhiên Kẻ Gỗ – Hà Tĩnh nhằm làm giảm áp lực tác động của người dân vào rừng của khu bảo tồn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn Thạc sĩ Khoa học Lâm nghiệp: Quy hoạch phát triển tài nguyên lâm sản ngoài gỗ tại vùng đệm Khu Bảo tồn thiên nhiên Kẻ Gỗ - Hà Tĩnhbé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o bé n«ng nghiÖp vµ ptnt trêng ®¹i häc l©m nghiÖp trÇn hËu th×n quy ho¹ch ph¸t triÓn tµi nguyªn l©m s¶n ngoµi gç t¹i vïng ®Öm khu b¶o tån thiªn nhiªn kÎ gç- hµ tÜnh LuËn v¨n th¹c sÜ khoa häc l©m nghiÖp Tµi liÖu tham kh¶o hµ t©y, n¨m 2008 1 ®Æt vÊn ®Ò ë ViÖt Nam, viÖc sö dông LSNG ®· g¾n liÒn víi sù sinh tån cña c¸c céng ®ångd©n c sèng dùa vµo rõng. LSNG ®ãng mét vai trß quan träng ®èi víi kinh tÕ cña hégia ®×nh, kinh tÕ ®Þa ph¬ng vµ c¶ níc. NhiÒu s¶n phÈm LSNG kh«ng chØ ®îcdïng trong ph¹m vi th«n b¶n mµ ®· trë thµnh nguån hµng xuÊt khÈu, nh QuÕ, Håi,c©y thuèc,… Riªng gi¸ trÞ s¶n phÈm m©y tre ®an xuÊt khÈu n¨m 2005 ®· lªn tíi trªn130 triÖu ®« la Mü. ViÖc ph¸t triÓn LSNG còng cã ý nghÜa x· héi lín lao v× nã cãthÓ t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, t¨ng thu nhËp cho ngêi d©n, nhÊt lµ ngêi d©n ë vïng s©u,vïng xa; mang l¹i c«ng ¨n viÖc lµm cho hµng triÖu ngêi lao ®éng vµ tÝch cùc gãpphÇn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo trong ph¹m vi toµn quèc. LSNG cßn gãp phÇn b¶o vÖ m«itrêng vµ ®a d¹ng sinh häc. Bëi v×, LSNG lµ mét thµnh phÇn cÊu tróc kh«ng thÓ t¸chrêi cña hÖ sinh th¸i rõng, muèn ph¸t triÓn LSNG mét c¸ch bÒn v÷ng ngêi d©n ph¶icã ý thøc b¶o vÖ rõng, b¶o vÖ ®a d¹ng sinh häc vµ ph¶i tÝch cùc trång rõng ®Ó kh«iphôc vµ b¶o vÖ c¸c loµi LSNG quý trong ®ã. Tuy nhiªn, ViÖt Nam còng gièng nh nhiÒu quèc gia ®ang ph¸t triÓn kh¸c,tríc ®©y sö dông rõng chñ yÕu lµ khai th¸c gç, Ýt quan t©m tíi b¶o tån vµ ph¸t triÓnbÒn v÷ng nguån tµi nguyªn LSNG. V× vËy, nguån tµi nguyªn quý gi¸ nµy ®ang ngµycµng bÞ c¹n kiÖt do c¸c ho¹t ®éng khai th¸c vµ sö dông kh«ng bÒn v÷ng cña conngêi. HiÖn nay, viÖc khai th¸c vµ bu«n b¸n c¸c lo¹i LSNG kh«ng ®îc qu¶n lý,kh«ng chÞu sù ®iÒu tiÕt vµ híng dÉn cô thÓ bëi mét c¬ quan chøc n¨ng nµo, c¸cLSNG bÞ khai th¸c tù do vµ phô thuéc phÇn lín vµo thiªn nhiªn, thÞ trêng bu«n b¸ntù ph¸t, mét lîng lín ®îc xuÊt khÈu tr¸i ng¹ch sang Trung Quèc, c¸c ®Þa ph¬ngrÊt Ýt hoÆc kh«ng quan t©m ®Õn viÖc b¶o tån vµ ph¸t triÓn nhiÒu loµi cã gi¸ trÞ, hoÆcviÖc g©y trång ph¸t triÓn chØ chó träng vµo mét vµi loµi cã thÞ trêng lín nhng ®ßihái quy tr×nh kü thuËt vµ chÕ biÕn phøc t¹p nªn thêng bÞ thÊt b¹i,… tÊt c¶ nh÷ngvÊn ®Ò trªn ®· lµm nguån tµi nguyªn LSNG ë nhiÒu vïng miÒn nói ngµy cµng khanhiÕm. HiÖn tr¹ng trªn ®· lµm cho møc ®é phô thuéc vµo rõng cña ngêi d©n ®Þaph¬ng sèng trong c¸c vên quèc gia vµ c¸c khu b¶o tån ngµy cµng t¨ng lªn, tµinguyªn rõng ngµy cµng c¹n kiÖt, c¬ héi c¶i thiÖn ®êi sèng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ë c¸cvïng miÒn nói ngµy cµng hiÕm hoi h¬n. 2 Trong bèi c¶nh nh vËy, LSNG cÇn ®îc coi träng ®óng møc. Muèn b¶o tånvµ ph¸t triÓn LSNG ph¶i cã mét chñ tr¬ng dµi h¹n, nhÊt qu¸n. HiÖn nay rÊt cÇn c¸cchÝnh s¸ch hç trî cho ho¹t ®éng b¶o tån, s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ kinh doanh LSNG,®ång thêi vÊn ®Ò quy ho¹ch vïng nguyªn liÖu, kü thuËt nh©n gièng, thu h¸i, b¶oqu¶n, chÕ biÕn vµ tiªu thô s¶n phÈm LSNG… vÉn cßn nhiÒu vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt.NhËn thøc ®îc tÇm quan träng ®ã, Bé NN & PTNT ®· ban hµnh ChiÕn lîc b¶otån vµ ph¸t triÓn LSNG giai ®o¹n 2006-2020. §©y ®îc xem lµ ®éng lùc, lµ kim chØnam cho c«ng cuéc ph¸t triÓn nguån tµi nguyªn LSNG cña quèc gia. Còng nh nh÷ng vïng miÒn nói kh¸c, ë Vïng ®Öm Khu BTTN KÎ Gç, tõ l©u®êi nguån tµi nguyªn LSNG ®· thÓ hiÖn mét vai trß rÊt quan träng ®èi víi ®êi sèngkinh tÕ, v¨n ho¸ vµ x· héi cña ngêi d©n. §Æc biÖt, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, khi hÖthèng qu¶n lý tËp trung vµo mét sè ®èi tîng lµ gç, nh÷ng sinh vËt quý hiÕm, c¸csinh vËt ®Æc h÷u, c¸c sinh vËt ®ang cã nguy c¬ bÞ tuyÖt chñng… mét c¸ch chÆt chÏh¬n, th× LSNG trë thµnh nguån tµi nguyªn chÝnh cho sù khai th¸c cña ngêi d©n ®Þaph¬ng, nã ®ãng vai trß ngµy cµng quan träng h¬n, chiÕm tû lÖ lín trong tæng thunhËp cña hä. Tuy nhiªn, cïng víi sù gia t¨ng d©n sè, sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞtrêng vµ nhu cÇu cña ngêi d©n ngµy mét lín, lµ sù khai th¸c LSNG mét c¸ch rÊtx« bå, kh«ng cã sù quy ho¹ch, thiÕu sù qu¶n lý, m¹nh ai nÊy lµm. Bªn c¹nh ®ã lµt×nh tr¹ng ngêi d©n vïng ®Öm ngµy cµng l©m vµo t×nh huèng thiÕu thèn vËt chÊt,bëi nhu cÇu cña hä kh«ng ngõng t¨ng lªn c¶ vÒ sè lîng vµ chÊt lîng mµ nguån tµinguyªn hä thêng khai th¸c tríc kia nh gç hay ®éng vËt hoang d· ®ang ngµy cµngkhan hiÕm dÇn hoÆc ®· bÞ kiÓm so¸t chÆt chÏ h¬n. Nh vËy, ¸p lùc khai th¸c l¹i ®ædån vµo c¸c ®èi tîng lµ LSNG, v× thÕ nguån tµi nguyªn nµy cµng nhanh chãng c¹nkiÖt h¬n, dÉn tíi nguån thu nhËp cña ngêi d©n ®Þa ph¬ng ngµy cµng gi¶m, ruéngn¬ng kh«ng cã hoÆc cã rÊt Ýt, trong khi ®ã nhu cÇu cña cuéc sèng l¹i ngµy cµnglín, muèn tån t¹i, hä ph¶i t×m mäi c¸ch, kÓ c¶ ph¹m ph¸p nh khai th¸c gç, ®éngvËt hoang d· vµ tiÕp tay cho l©m tÆc,… vµ nguy c¬ cña rõng phßng hé lµ rÊt râ rµngvµ hÕt søc cÊp b¸ch. NÕu chóng ta kh«ng cã biÖn ph¸p nµo ®Ó gióp hä t×m ra métnguån thu nhËp bÒn v÷ng, c¶i thiÖn ®êi sèng kinh tÕ th× viÖc suy tho¸i ®a d¹ng sinhhäc vµ tµi nguyªn rõng lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái. NghÌo ®ãi vµ suy tho¸i tµi nguyªn 3rõng lµ c¸i vßng luÈn quÈn ®e do¹ sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña c¸c vïng miÒn nói tØnhHµ TÜnh nãi chung vµ ngêi d©n Vïng ®Öm Khu BTTN KÎ Gç nãi riªng. §Ó chèngchäi víi ®ãi nghÌo, ngêi d©n vïng ®åi nói hiÖn nay ®ang buéc ph¶i vay mîn cñat¬ng lai b»ng c¸ch lµm c¹n kiÖt nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn. HËu qu¶ lµ tèc ®étµn ph¸ rõng ngµy cµng t¨ng mµ nghÌo ®ãi vÉn tiÕp diÔn. Nghiªn cøu nh»m b¶o tånvµ ®a ra c¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn bÒn v÷ng nguån tµi nguyªn LSNG ®Ó n©ng cao thunhËp cho céng ®ång vµ b¶o vÖ rõng bÒn v÷ng lµ mét trong nh÷ng con ®êng ®ÇytriÓn väng cho gi¶i quyÕt c¸i vßng luÈn quÈ ...