Luận văn Thạc sĩ Khoa học Lâm nghiệp: Xác định biến động trữ lượng và tổng tiết diện ngang cho ô điều tra hệ thống rừng tự nhiên

Luận văn này nghiên cứu xác định được biến động tổng tiết diện ngang và biến động trữ lượng theo diện tích ô mẫu hệ thống rừng tự nhiên. Xác định được tỷ lệ diện tích điều tra cho từng trạng thái rừng tự nhiên. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn Thạc sĩ Khoa học Lâm nghiệp: Xác định biến động trữ lượng và tổng tiết diện ngang cho ô điều tra hệ thống rừng tự nhiênBỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP -------------------- VŨ ĐỨC QUỲNH XÁC ĐỊNH BIẾN ĐỘNG TRỮ LƯỢNG VÀ TỔNG TIẾT DIỆN NGANG CHO Ô ĐIỀU TRA HỆ THỐNG RỪNG TỰ NHIÊN Chuyên ngành: LÂM HỌC Mã số: 60.62.60 LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC LÂM NGHIỆP NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: GS.TS. Vũ Tiến Hinh Hà Nội, 2010 1 ĐẶT VẤN ĐỀ Rừng là nguồn tài nguyên vô cùng quý giá đối với mỗi quốc gia, rừngkhông những cung cấp nhu cầu về gỗ và lâm sản ngoài gỗ cho con người gópphần phát triển kinh tế - xã hội mà còn có tác dụng bảo vệ đất, nuôi dưỡngnguồn nước, điều hoà khí hậu, cân bằng sinh thái... bảo vệ môi trường sốngchung cho toàn nhân loại. Việt Nam nằm trong vành đai khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa nên có mộthệ thực vật rừng vô cùng phong phú và đa dạng. Tuy nhiên, trong những nămgần đây rừng tự nhiên nước ta đang bị suy giảm nghiêm trọng cả về diện tíchvà chất lượng. Nếu như năm 1945, độ che phủ của rừng là 43% diện tích lãnhthổ thì đến năm 1999 tỷ lệ này chỉ còn 33,2%. Song nhờ có sự nỗ lực bảo vệ,phát triển rừng của Chính phủ và Tổ chức phi chính phủ mà diện tích rừngnước ta đã tăng lên đáng kể, đến năm 2009 độ che phủ của rừng lên 39,1%[2]. Mặc dù rừng nước ta đã có sự tăng lên về số lượng song chất lượng cònquá thấp, sự tăng trưởng của rừng có tính chất kém bền vững… trong khi sứcép của con người về nhu cầu gỗ tự nhiên không ngừng tăng lên. Vì vậy, đểnâng cao giá trị của rừng trong đời sống kinh tế - xã hội thì việc điều tra đểnắm bắt một cách chính xác trữ lượng và chất lượng tài nguyên rừng là mộtyêu cấu tất yếu nhằm quy hoạch và tổ chức phát triển rừng trong giai đoạnhiện nay và trong tương lai. Trong công tác điều tra rừng việc xác định trữ lượng cũng như một sốchỉ tiêu khác cho các lô rừng tự nhiên ở nước ta hiện nay, thường sử dụng mộttrong hai phương pháp, đó là phương pháp ô tiêu chuẩn điển hình và phươngpháp ô hệ thống. Bố trí ô mẫu theo phương pháp ngẫu nhiên có ưu điểm là:Giá trị ước lượng trữ lượng trên ô hay trên ha không có sai số hệ thống, vì khidung lượng quan sát đủ lớn, phân bố trữ lượng tiệm cận đến phân bố chuẩn.Ưu điểm thứ hai là ước lượng được sai số điều tra. Tuy nhiên, việc bố trí ômẫu theo phương pháp này lại có nhược điểm là khó xác định ranh giới, vị trí 2các ô điều tra ngoài thực địa và khả năng đại diện của các ô trong khu vựcđiều tra có thể không cao, vì tồn tại khả năng các ô được chọn không trải đềutrên diện tích. Vì thế khi áp dụng phương pháp này cho những lô rừng có diệntích lớn, kết quả điều tra rất khó đại diện cho tình hình sinh trưởng, cấu trúcrừng trong toàn lô. Từ những hạn chế này, phương pháp điều tra mẫu ngẫunhiên ít được sử dụng trong lâm nghiệp nói chung và điều tra trữ lượng rừngnói riêng. So với phương pháp bố trí ngẫu nhiên, phương pháp hệ thống có ưuđiểm là việc bố trí ô mẫu hệ thống theo tuyến dễ thực hiện, các ô mẫu trải đềutrên diện tích làm tăng tính đại diện cho kết quả điều tra. Chính vì vậy, cáchbố trí ô mẫu theo phương pháp hệ thống đang được sử dụng. Tuy nhiên, do không có một quy trình thống nhất hướng dẫn xác địnhtrữ lượng rừng, cho nên thực trạng ở nước ta hiện nay khi điều tra trữ lượngrừng mỗi nơi áp dụng một phương pháp khác nhau, dẫn đến kết quả cũngkhác nhau và phản ánh không chính xác hiện trạng rừng. Việc xác định cácnhân tố điều tra theo ô hệ thống có ý nghĩa thiết thực trong đánh giá hiệntrạng tài nguyên rừng tại một thời điểm, đó là cơ sở đề xuất các biện pháp tácđộng hợp lý, và dự đoán sản lượng cho các kỳ tiếp theo. Xuất phát từ yêu cầu lý luận và thực tiễn của công tác điều tra đánh giáhiện trạng rừng tự nhiên và góp phần bổ sung lý luận trong việc nghiên cứulựa chọn phương pháp điều tra trữ lượng rừng tự nhiên, tôi tiến hành thựchiện đề tài Xác định biến động trữ lượng và tổng tiết diện ngang cho ôđiều tra hệ thống rừng tự nhiên. 3 Chương 1 TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU1.1. Trên thế giới Nghiên cứu về biến động tổng tiết diện ngang và trữ lượng Do rừng tự nhiên có diện tích điều tra lớn nên để xác định hiện trạngcho các lô rừng tự nhiên thì phương pháp tốt nhất là điều tra ô mẫu. Hiện nay,có hai phương pháp điều tra ô mẫu đang được các nước trên thế giới sử dụng.Đó là phương pháp ngẫu nhiên và phương pháp hệ thống. Bố trí ô mẫu theophương pháp ngẫu nhiên có ưu điểm là: Giá trị ước lượng trữ lượng trên ô haytrên ha không có sai số hệ thống, vì khi dung lượng quan sát đủ lớn, phân bốtrữ lượng tiệm cận đến phân bố chuẩn và đặc biệt là ước lượng được sai sốđiều tra. Tuy nhiên, việc bố trí ô mẫu theo phương pháp này lại có nhượcđiểm là khó xác định ranh giới, vị trí các ô điều tra ngoài thực địa và khả năngđại diện của các ô trong khu vực điều tra có thể không cao vì tồn tại khả năngcác ô được chọn không trải đều trên diện tích. Vì thế khi áp dụng phươngpháp này cho những lô rừng có diện tích lớn, kết quả điều tra rất khó đại diệncho tình hình sinh trưởng, cấu trúc rừng trong toàn lô. Từ những hạn chế này,phương pháp điều tra mẫu ngẫu nhiên ít được sử dụng trong lâm nghiệp nóichung và điều tra trữ lượng rừng nói riêng. So với phương pháp bố trí ngẫunhiên, phương pháp hệ thống có ưu điểm là việc bố trí ô mẫu hệ thống theotuyến dễ thực hiện, các ô mẫu trải đều trên diện tích làm tăng tính đại diệncho kết quả điều tra. Chính vì vậy, cách bố trí ô mẫu theo phương pháp hệthống đang ...