Luận văn Thạc sĩ Khoa học Lâm nghiệp: Xác định thời kỳ quả chín và khả năng bảo quản hạt Chò nâu (Dipterocarpus retusus Blume), Dó Trầm (Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte) và Re hương (Cinnamomum parthenoxylum Meisn)

Đề tài nghiên cứu nhằm 3 mục tiêu: Xác định được thời kỳ thu hái quả thích hợp để hạt có tỷ lệ nảy mầm cao nhất, xác định được các nhân tố ảnh hưởng đến tuổi thọ của hạt giống trong quá trình cất trữ; xác định được độ ẩm và điều kiện bảo quản tối ưu kéo dài tuổi thọ của hạt giống.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn Thạc sĩ Khoa học Lâm nghiệp: Xác định thời kỳ quả chín và khả năng bảo quản hạt Chò nâu (Dipterocarpus retusus Blume), Dó Trầm (Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte) và Re hương (Cinnamomum parthenoxylum Meisn) Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Trêng ®¹i häc l©m nghiÖp ----***---- NguyÔn ViÖt Anhx¸c ®Þnh thêi kú qu¶ chÝn vµ kh¶ n¨ng b¶o qu¶n h¹t Chß n©u (Dipterocarpus retusus Blume),Dã TrÇm (Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte) vµ Re h¬ng (Cinnamomum parthenoxylum Meisn) Chuyªn ngµnh l©m häc LuËn v¨n th¹c sü khoa häc l©m nghiÖp Hµ T©y, 2006 Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Trêng ®¹i häc l©m nghiÖp ----***---- NguyÔn ViÖt Anhx¸c ®Þnh thêi kú qu¶ chÝn vµ kh¶ n¨ng b¶o qu¶n h¹t Chß n©u (Dipterocarpus retusus Blume),Dã TrÇm (Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte) vµ Re h¬ng (Cinnamomum parthenoxylum Meisn) Chuyªn ngµnh l©m häc M· sè: 60.62.60 LuËn v¨n th¹c sü khoa häc l©m nghiÖp Ngêi híng dÉn: GS.TS. Lª §×nh Kh¶ Hµ T©y, 2006 1 më ®Çu Trong dù ¸n trång míi 5 triÖu hecta rõng thêi kú 1998-2010, cã 3 triÖuhecta lµ rõng trång míi. Muèn trång rõng ph¶i cã gièng, v× thÕ thu h¸i, chÕbiÕn vµ b¶o qu¶n h¹t gièng cã ý nghÜa hÕt søc quan träng trong viÖc hoµnthµnh dù ¸n nµy. B¶o qu¶n h¹t gièng còng ®ãng vai trß quan träng trong viÖcb¶o tån nguån gen c©y rõng. HiÖn nay chóng ta ®· ¸p dông ph¬ng ph¸p nh©n gièng sinh dìng nhchiÕt, ghÐp, gi©m hom, nu«i cÊy m« ph©n sinh ®Ó nh©n gièng, nhng ®èi víinhiÒu loµi c©y rõng th× viÖc nh©n gièng phôc vô trång rõng vÉn chñ yÕu lµ tõc©y h¹t. ViÖc nh©n gièng tõ h¹t cho nhiÒu loµi c©y còng gÆp nhiÒu khã kh¨n,v× cßn phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè nh thêi vô qu¶ chÝn, chu kú sai qu¶, kh¶n¨ng n¶y mÇm, kh¶ n¨ng b¶o qu¶n ®Ó ®¶m b¶o chÊt lîng h¹t gièng tèt, ®ÆcbiÖt lµ ®èi víi c¸c lo¹i h¹t thuéc nhãm khã b¶o qu¶n (recalcitrant) mµ thùcchÊt lµ nhãm h¹t a Èm. V× thÕ nghiªn cøu x¸c ®Þnh thêi kú qu¶ chÝn vµ kh¶n¨ng b¶o qu¶n cho mét sè loµi c©y thuéc nhãm nµy nh Chß n©u(Dipterocarpus retusus), Dã trÇm (Aquilaria crassna) vµ Re h¬ng(Cinnamomum parthenoxylum) lµ mét bíc ®i trong qu¸ tr×nh thùc hiÖnph¬ng thøc chÕ biÕn vµ b¶o qu¶n cho nhãm h¹t nµy. Chß n©u, Dã trÇm vµ Re h¬ng lµ nh÷ng loµi c©y ®ang ®îc dïng trong c¸cch¬ng tr×nh trång rõng. Trong ®ã Chß n©u vµ Re h¬ng lµ c¸c loµi c©y gçlín. Dã trÇm lµ loµi c©y ®Æc s¶n cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao. TrÇm h¬ng ViÖt Nam®· ®îc a chuéng ë nhiÒu níc trªn thÕ giíi. TrÇm h¬ng ®îc coi lµ mãnhµng ®Æc biÖt quÝ hiÕm víi gi¸ rÊt ®¾t. V× thÕ nghiªn cøu kh¶ n¨ng b¶o qu¶nnh»m kÐo dµi tuæi thä cña chóng lµ rÊt cÇn thiÕt N¨m 1995, C«ng ty gièng L©m nghiÖp Trung ¬ng ®· xuÊt b¶n cuèn Sætay kü thuËt h¹t gièng vµ gieo ¬m mét sè loµi c©y rõng trong ®ã ®· giíithiÖu mét sè kü thuËt c¬ b¶n vÒ thêi kú thu h¸i vµ ph¬ng thøc cÊt tr÷ b¶o 2qu¶n cho mét sè loµi c©y, tuy vËy ®©y chØ lµ nh÷ng kü thuËt gi¶n ®¬n dùa trªnkinh nghiÖm cÊt tr÷ b¶o qu¶n trong thêi gian tríc ®©y. MÆt kh¸c do thiÕuthiÕt bÞ b¶o qu¶n vµ thiÕu hiÓu biÕt cÇn thiÕt vÒ sinh häc h¹t gièng nªn thêigian b¶o qu¶n trong thùc tÕ cho h¹t c¸c loµi c©y khã b¶o qu¶n tèi ®a còng chØ®îc 2 - 6 th¸ng Nhê sù hç trî vÒ kü thuËt còng nh trang thiÕt bÞ cña dù ¸n Danida,C«ng ty Gièng l©m nghiÖp trung ¬ng ®· cã nghiªn cøu bíc ®Çu vÒ b¶o qu¶ncho mét sè loµi c©y h¹t a Èm khã b¶o qu¶n. §©y lµ nghiªn cøu mµ häc viªnlµ ngêi thùc hiÖn tõ ®Çu, ®Æc biÖt lµ c¸c loµi Chß n©u, Dã trÇm vµ Re h¬ng. §Ò tµi: X¸c ®Þnh thêi kú qu¶ chÝn vµ kh¶ n¨ng b¶o qu¶n h¹t Chß n©u,Dã trÇm vµ Re h¬ng , ®îc ®Æt ra nh»m x¸c ®Þnh thêi kú thu h¸i h¹t thÝchhîp vµ c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn kh¶ n¨ng cÊt tr÷ cña h¹t gièng cho ba loµic©y trªn. Thêi gian thùc hiÖn ®Ò tµi tõ th¸ng 4 n¨m 2005 ®Õn th¸ng 6 n¨m 2006.TiÕn hµnh theo dâi thêi kú qu¶ chÝn ®îc thùc hiÖn t¹i c¸c tØnh vïng trungt©m B¾c bé vµ nghiªn cøu b¶o qu¶n ®îc tiÕn hµnh t¹i phßng kiÓm nghiÖmC«ng ty Gièng L©m nghiÖp Trung ¬ng. 3 Ch¬ng 1 Tæng quan vÊn ®Ò nghiªn cøu1.1 Trªn thÕ giíiKh¸i qu¸t vÒ b¶o qu¶n h¹t gièng B¶o qu¶n h¹t gièng lµ sö dông c¸c ph¬ng ph¸p kh¸c nhau ®Ó duy tr×søc sèng cña h¹t l©u dµi sau khi thu h¸i vµ chÕ biÕn. NÕu h¹t ®îc gieo ngaysau khi thu h¸i cho môc ®Ých trång rõng th× kh«ng cÇn ph¶i b¶o qu¶n, nhng Ýtkhi thêi kú thu h¸i tèt nhÊt l¹i trïng víi thêi kú gieo ¬m tèt nhÊt, mµ thêngph¶i b¶o qu¶n h¹t trong mét thêi gian nhÊt ®inh. C¸c lo¹i h¹t gièng thêng®îc chia thµnh 3 nhãm lín lµ h¹t th«ng thêng hay h¹t a kh« (oxthodoxseeds), H¹t khã b¶o qu¶n hay h¹t a Èm (recalcitrant seeds) vµ nhãm h¹t trunggian (intermediate seeds) [8]. H¹t th«ng thêng (oxthodox) lµ h¹t cã thÓ lµm kh« xuèng ®é Èm thÊp5% vµ b¶o qu¶n tèt ë nhiÖt ®é thÊp hoÆc díi 00C trong thêi gian dµi. H¹t cña nh÷ng loµi khã b¶o qu¶n (recalcitrant) lµ h¹t chøa ®é Èm caokhi chÝn (>25%) cã thÓ lµm kh« xuèng ®é Èm 12-30% tuú theo tõng loµi. Lo¹ih¹t nµy cã thêi gian b¶o qu¶n ng¾n, nhanh mÊt søc n¶y mÇm dï ®îc b¶oqu¶n díi bÊt kú ®iÒu kiÖn thÝch hîp nµo. Mét nhãm h¹t kh¸c mµ ®é Èm cña h¹t cã thÓ lµm kh« xuèng ®é Èm thÊpgÇn nh h¹t th«ng thêng nhng rÊt nh¹y c¶m khi ë nhiÖt ®é b¶o qu¶n thÊp,®ã lµ nhãm h¹t trung gian (intermediate). H¹t mét sè loµi c©y a Èm «n ®íi, nhiÖt ®é t¬ng ®èi thÊp (ngay s¸t trªnhoÆc díi 00C) cã t¸c dông kÐo dµi tuæi thä; nhiÖt ®é thÊp ®é Èm t¬ng ®èicao cã t¸c dông gi÷ cho h¹t khái chÕt sím. H¹t ...