Luận văn Thạc sĩ Khoa học: Nghiên cứu dự báo xác suất mưa lớn ở Bắc Bộ sử dụng mô hình K điểm gần nhất

Luận văn xem xét nghiên cứu cơ chế và tác nhân gây ra mưa lớn ở Bắc Bộ trong một thời gian dài trong quá khứ, dựa trên cơ sở đó để lựa chọn khu vực nghiên cứu phù hợp và đưa ra được một số đặc trưng khí tượng đóng vai trò như các nhân tố dự báo để dự báo xác suất xuất hiện mưa lớn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn Thạc sĩ Khoa học: Nghiên cứu dự báo xác suất mưa lớn ở Bắc Bộ sử dụng mô hình K điểm gần nhất ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN --------------------------------- Trịnh Thùy NguyênNGHIÊN CỨU DỰ BÁO XÁC SUẤT MƯA LỚN Ở BẮC BỘ SỬ DỤNG MÔ HÌNH K ĐIỂM GẦN NHẤT LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC Hà Nội – Năm 2019 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN --------------------------------- Trịnh Thùy NguyênNGHIÊN CỨU DỰ BÁO XÁC SUẤT MƯA LỚN Ở BẮC BỘ SỬ DỤNG MÔ HÌNH K ĐIỂM GẦN NHẤT Chuyên ngành: Khí tượng và khí hậu học Mã số: 60440222 LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS NGUYỄN MINH TRƯỜNG TS. HOÀNG PHÚC LÂM Hà Nội – Năm 2019 LỜI CẢM ƠN Trong quá trình thực hiện luận văn này em nhận được rất nhiều sự giúpđỡ tận tình, quý báu của thầy cô khoa Khí tượng Thủy văn và Hải dương học,trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội, ban lãnh đạo và cácđồng nghiệp công tác tại Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, Tổng cụcKhí tượng Thủy văn. Đặc biệt, em xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc đến PGS.TS Nguyễn MinhTrường và TS. Hoàng Phúc Lâm là hai người thầy đã tận tình chỉ bảo, định hướngkhoa học và tạo mọi điều kiện tốt nhất cho em trong suốt thời gian thực hiện luậnvăn này. Cuối cùng, em xin bày tỏ đến lòng biết ơn sâu sắc tới những người thânyêu trong gia đình, bạn bè, đồng nghiệp, họ là nguồn động viên tinh thần quý giá đểem hoàn thành luận văn này. Mặc dù đã có nhiều cố gắng nhưng trong khuôn khổ một bài luận văn nênkhông thể tránh khỏi những điều thiếu sót. Em mong nhận được sự góp ý của thầycô và các bạn để luận văn ngày càng hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn! Hà nội, ngày tháng năm 2019 Người thực hiện Trịnh Thùy Nguyên MỤC LỤCMỞ ĐẦU ....................................................................................................................7CHƯƠNG 1 - TỔNG QUAN....................................................................................91.1 Vấn đề dự báo mưa lớn ở Bắc Bộ ......................................................................91.1.1 Định nghĩa, phân cấp mưa lớn trong nghiệp vụ ................................................91.2 Các nghiên cứu trong và ngoài nước ...............................................................141.3 Nhận xét chung .................................................................................................19CHƯƠNG 2 -SỐ LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP .....................................................212.1 Số liệu .................................................................................................................212.1.1 Bộ số liệu sử dụng nghiên cứu .........................................................................212.1.2 Các đặc trưng khí tượng được lựa chọn để nghiên cứu ..................................222.2 Phương pháp ......................................................................................................242.2.1 Xử lý số liệu và tính tổ hợp trễ .........................................................................242.2.2 Phương pháp thống kê phi tham số K điểm gần nhất ......................................26CHƯƠNG 3 -KẾT QUẢ & NHẬN XÉT ..............................................................313.1 Dị thường các trường khí tượng cho các cấp độ mưa lớn thời kỳ 3 ngàytrước, trong ngày xảy ra mưa lớn và sau 3 ngày khi có mưa lớn .......................313.1.1 Hình thế thời tiết đối với những ngày xảy ra mưa vừa thời kỳ 2001-2015 ..............323.1.2 Dị thường xoáy thế, gió u, v và trường áp thời kỳ trước, trong và sau khi xảyra mưa vừa ở mực 3000m .........................................................................................343.1.3 Hình thế thời tiết đối với những ngày xảy ra mưa to thời kỳ 2001-2015 ..................383.1.4 Hình thế thời tiết đối với những ngày xảy ra mưa rất to thời kỳ 2001-2015 ...443.2 Sử dụng mô hình k điểm gần nhất để dự báo xác suất xuất hiện mưa lớn tạikhu vực Bắc Bộ ........................................................................................................513.2.1 Xử lý số liệu trước khi đưa vào mô hình k điểm gần nhất ...............................513.2.2 Tính khoảng cách .............................................................................................533.2.3 Lựa chọn giá trị trọng số k ...............................................................................53 13.3 Phân tích đánh giá khả năng sử dụng mô hình k điểm gần nhất thông quamột số ngày mưa lớn điển hình ..............................................................................563.3.1 Mưa lớn ngày 20/07/2014 ................................................................................563.3.2 Đợt mưa lớn ngày 23/05/2015 .........................................................................64KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................................72TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................75 2 DANH MỤC HÌNHHình 1.1. Đồ thị dự báo lượng mưa hàng năm của Nam Kinh bởi mô hình thựcnghiệm EMD-KNN (biểu thị bằng hình kim cương) và mô hình K-NN ( biểu thị bằ ...