Luận văn Thạc sĩ Kinh tế chính trị: Nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp nhà nước sau khi Việt Nam ra nhập WTO

Đề tài nghiên cứu luận giải cơ sở lý luận và thực tiễn nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp nhà nước. Qua đó, đề xuất một số quan điểm và giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp nhà nước sau khi Việt Nam gia nhập WTO.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn Thạc sĩ Kinh tế chính trị: Nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp nhà nước sau khi Việt Nam ra nhập WTO ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ Nguyễn Thanh ThảoNâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp nhà nước sau khi Việt Nam ra nhập WTO LUẬN VĂN THẠC SỸ Hà nội - 2007 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ Nguyễn Thanh ThảoNâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp nhà nước sau khi Việt Nam ra nhập WTO Luận văn Thạc sĩ Mã Số: 60.31.01 Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. Nguyễn Minh Khải Hà nội - 2007 MỞ ĐẦU1.Tính cấp thiết của đề tài Việc tham gia tổ chức thương mại thế giới (WTO) đang diễn ra sôiđộng trong đời sống toàn cầu và là xu thế nổi bật của thời đại. Không mộtquốc gia nào có thể đứng ngoài quá trình gia nhập WTO nếu muốn tranh thủthời cơ để phát triển vì WTO là tổ chức Thương mại lớn nhất toàn cầu với150 nước thành viên, chiếm trên 90% kim ngạch xuất khẩu, nhập khẩu toànthế giới. Với việc gia nhập WTO, nền kinh tế nước ta hội nhập sâu hơn, trọn vẹnvà toàn diện hơn vào sân chơi rộng lớn của thế giới. Mỗi doanh nghiệp ViệtNam đứng trước những thuận lợi và khó khăn, thời cơ và thách thức đan xennhau. Từ nay, họ thường xuyên hằng ngày, hằng giờ sống chung với áp lựccạnh tranh từ nhiều phía, cả từ thị trường trong nước và thị trường thế giới. Trong cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam thì doanh nghiệp nhà nước cóvai trò quan trọng nhất trong việc chủ động gia nhập WTO vì hiện nay doanhnghiệp nhà nước đang nắm giữ 75% tài sản cố định của quốc gia, 20% tổngvốn đầu tư toàn xã hội, gần 50% tổng vốn đầu tư Nhà nước, 60% tổng lượngtín dụng ngân hàng trong nước, hơn 70% tổng vốn vay nước ngoài, trên 90%đối tác Việt Nam tham gia các doanh nghiệp liên doanh có vốn đầu tư nướcngoài là doanh nghiệp nhà nước. Hơn nữa, việc doanh nghiệp nhà nước thíchứng nhanh, rộng và sâu với những chuẩn mực của WTO (chủ yếu là tự do hóađầu tư và thương mại trên bình diện quốc tế) chẳng những sẽ tạo điều kiệnnâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của chính mình mà còn mở ra cơ hộicho các thành phần kinh tế khác cùng phát triển và cạnh tranh lành mạnh. Tuy nhiên, so với yêu cầu của quá trình đổi mới, phát triển và chủ độnghội nhập kinh tế quốc tế thì doanh nghiệp nhà nước vẫn còn nhiều yếu kém,hiệu quả và sức cạnh tranh còn thấp, chưa tương xứng với điều kiện và lợi thếcó được đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đã gia nhập WTO. Vấn đề đặt ra làlàm thế nào để nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp nhà nước? 1Đây đang là một yêu cầu bức thiết, được sự quan tâm lớn của Đảng, Nhànước và của từng doanh nghiệp. Vì vậy, việc tiếp tục nâng cao năng lực cạnhtranh của doanh nghiệp nhà nước trong bối cảnh hiện nay mang một ý nghĩahết sức quan trọng về mặt lý luận và thực tiễn. Với quan niệm như vậy, tác giảlựa chọn đề tài: “Nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp nhà nước saukhi Việt Nam gia nhập WTO” làm luận văn tốt nghiệp cao học của mình.2. Tình hình nghiên cứu của đề tài Ở Việt Nam, việc nghiên cứu các vấn đề về doanh nghiệp nhà nước,một bộ phận kinh tế quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam, luôn được sựquan tâm đặc biệt của các nhà nghiên cứu, quản lý và hoạch định chính sách.Nhiều công trình nghiên cứu về doanh nghiệp nhà nước đã được triển khai vànhiều kết quả nghiên cứu đã được áp dụng vào đời sống thực tiễn cải cáchdoanh nghiệp nhà nước như: - “Doanh nghiệp nhà nước Việt Nam trong tiến trình hội nhập kinh tếquốc tế” (2002), luận văn thạc sỹ kinh tế của Dương Thị Hồng Nhung - KhoaKinh Tế - Đại học Quốc Gia Hà Nội. - “Giải pháp huy động và sử dụng vốn đối với doanh nghiệp nhà nướchoạt động kinh doanh ở Việt Nam” (2002), luận án tiến sỹ kinh tế của NguyễnVăn Tạo, Đại học kinh tế quốc dân. - “Những vấn đề lý luận cơ bản về doanh nghiệp nhà nước và vận dụngnó vào việc tiếp tục đổi mới doanh nghiệp nhà nước ở Việt Nam” (2002), luậnán tiến sỹ kinh tế của Nguyễn Mạnh Quân, Đại học Kinh tế quốc dân. - “Tiếp tục đẩy mạnh quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước ởViệt Nam giai đoạn đến 2010” (2003), luận án tiến sỹ của Đỗ Thị Phi Hoài,Viện Kinh tế học. - “Quá trình đổi mới cơ chế quản lý doanh nghiệp nhà nước ở Việt Namtừ 1986 đến nay - Thực trạng và giải pháp” (2005), luận án tiến sỹ của HoàngHà, Đại học Kinh tế quốc dân. 2 - “Cơ chế quản lý phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp nhà nước” (2005),luận án tiến sỹ kinh tế của Trần Thị Mai Hương, Đại học kinh tế quốc dân. - “Tăng cường khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp nhà nước trướcsức ép hội nhập” (2003), của GS.TS Tào Hữu Phùng, Tạp chí Ngoại thương,số 13+14. - “Nâng cao khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp nhà nước trong quátrình hội nhập kinh tế quốc tế”, (2006), của PGS.TS Cao Duy Hạ, Tạp chí lýluận, số 1. Dưới các góc độ tiếp cận khác nhau, các công trình này đã đề cập đếnviệc đổi mới doanh nghiệp nhà nước trong nền kinh tế thị trường. Tuy nhiên,chưa đi sâu vào khảo sát, đánh giá thực trạng năng lực cạnh tranh của doanhnghiệp nhà nước. Trên thực tế, đã có công trình nghiên cứu về nâng cao năng lực cạnhtranh của doanh nghiệp nhưng đó là doanh nghiệp Việt Nam nói chung, ít cóđề tài nào đi sâu vào vấn đề nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệpnhà nước khi Việt Nam gia nhập WTO.3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài Mục tiêu: Luận giải cơ sở lý luận và thực tiễn nâng cao năng lực cạnhtranh của doanh nghiệp nhà nước. Qua đó, đề xuất một số quan điểm và giảipháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp nhà nước sau khiViệt Nam gia nhập WTO. Nhiệm ...