Luận văn Thạc sĩ Ngôn ngữ Văn hoá và Văn học Việt Nam: Truyền thuyết và lễ hội Đinh Tiên Hoàng ở Ninh Bình

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn này là nhận thức được truyện kể dân gian và lễ hội về Đinh Tiên Hoàng là một hiện tượng văn học, văn hóa dân gian gợi mở nhiều vấn đề lý thú, song, cho đến nay vẫn chưa có công trình khoa học nào nghiên cứu một cách toàn diện, chuyên sâu về đối tượng này. Mời các bạn tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn Thạc sĩ Ngôn ngữ Văn hoá và Văn học Việt Nam: Truyền thuyết và lễ hội Đinh Tiên Hoàng ở Ninh Bình 1 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC NGUYỄN THỊ THÙYTRUYỀN THUYẾT VÀ LỄ HỘI ĐINH TIÊN HOÀNG Ở NINH BÌNH LUẬN VĂN THẠC SĨ NGÔN NGỮ, VĂN HÓA VÀ VĂN HỌC VIỆT NAM Thái Nguyên – 2018 2 MỞ ĐẦU1. Lí do chọn đề tài Ninh Bình - một tỉnh nằm ở cực nam đồng bằng Bắc Bộ là vùng đất cổ có conngười cư trú từ rất sớm. Tỉnh có 6 huyện và 2 thành phố với diện tích 1384,1 km2,mật độ dân số trung bình là 654 người/km2. Người dân Ninh Bình luôn tự hào về quêhương, một vùng đất có nền văn hóa, văn hiến lâu đời. Nơi đây là khu vực tập trungnhiều di tích lịch sử nổi tiếng có nhiều lễ hội truyền thống phản ánh khá rõ nét conngười, tín ngưỡng, phong tục; đồng thời thông qua các lễ hội, người dân tưởng nhớcác vị anh hùng có công xây dựng đất nước. Trong đó, Đinh Tiên Hoàng là vị vuasáng nghiệp có công lao to lớn trong việc dẹp yên loạn lạc, xóa bỏ tình trạng cát cứlàm suy yếu đất nước, xây dựng một nhà nước phong kiến trung ương tập quyền đầutiên, có quân đội hùng mạnh, có pháp chế nghiêm minh. Đinh Tiên Hoàng là mộtnhân vật lịch sử và truyền thuyết lớn xứng đáng có một vị trí quan trọng trong truyềnthuyết học Việt Nam và việc đặt nó vào trong phạm trù của truyền thuyết học, dùnglý thuyết và phương pháp của truyền thuyết học để nghiên cứu những motif cơ bảncũng như quy luật sinh thành và diễn tiến của nó… là vô cùng quan trọng. Truyền thuyết về Đinh Tiên Hoàng vừa phong phú vừa có nhiều nội dung mới,vẫn đang trong quá trình triển nở đầy sinh sắc mà học viên với ưu thế bản địa hyvọng có thể có đóng góp về mặt tư liệu, bổ sung những tư liệu mới trong quá trìnhđiền dã. Hướng nghiên cứu của luận văn hứa hẹn mang lại nhiều điểm mới mẻ đồng thờigiúp bạn đọc có cái nhìn toàn diện nhất về Đinh Tiên Hoàng. Truyền thuyết Con củaRái cá là một type truyền thuyết phổ biến ở Trung Quốc, Việt Nam, Triều Tiên, gắnvới các đế vương khởi nghiệp như Triệu Khuông Dẫn, Chu Nguyên Chương, Nỗ NhĩCáp Xích… Giới nghiên cứu quốc tế cũng đã dành khá nhiều sự quan tâm chú ý đếnhiện tượng này, lịch sử nghiên cứu vấn đề đó cũng đã kéo dài hơn 100 năm. Trongkho tàng truyền thuyết Việt Nam, Đinh Tiên Hoàng là một trong những nhân vậttruyền thuyết hiếm hoi có xuất thân là con của Rái cá. Vì sao lại như vậy? và nhân 3dân mong muốn điều gì ở vị vua này khi xây dựng hình ảnh một nhân vật có xuấtthân đặc biệt như vậy. Luận văn này sẽ góp một phần nhỏ để lí giải điều đó. Những nhân vật truyền thuyết khác rất ít đề cập đến tình yêu đôi lứa hoặccó nhắc cũng chỉ là những chi tiết phụ, mà chủ yếu xoay quanh công trạng, tài năngkì lạ nhưng với Đinh Tiên Hoàng thì cái tên Dương Vân Nga luôn luôn được dân giannhắc kèm cùng vị vua này với những dấu ấn có ảnh hưởng rất lớn trong cả lịch sử vàtruyền thuyết. Mối tình tay ba giữa Đinh Tiên Hoàng - Dương Vân Nga - Lê Hoàncũng là chi tiết mà chúng tôi quan tâm, tìm hiểu hứa hẹn sẽ mang lại những đóng gópmới về cái nhìn toàn cảnh của vương triều nhà Đinh. Mảng truyền thuyết về các tướng lĩnh của Đinh Tiên Hoàng - vẻ đẹp củanhững anh hùng chiến bại – cũng là một khía cạnh thú vị mà chúng tôi muốn đi sâutìm hiểu. Hiếm có một triều đại lịch sử nào, những anh hùng chiến bại lại luôn đượcdân gian ca ngợi, thờ phụng và dường như những vị anh hùng ấy dân gian khôngquên một ai, không bỏ xót một ai từ những vị tướng là trụ cột sống chết cùng vuaĐinh từ thủa nằm gai nếm mật đến những tướng sĩ cấp thấp hi sinh cho nhà Đinh âmthầm mà lịch sử chưa bao giờ nhắc đến. Ngoài ra, khía cạnh truyền thuyết phong thuỷ gắn với sự phát tích đế vương,với cái chết bất đắc kỳ tử sau này - đều mang đậm dấu ấn Phật giáo sâu sắc và kháphổ biến trong kho tàng truyền thuyết Việt Nam cũng như trong tín ngưỡng dângian…Đây cũng là một hệ truyền thuyết đáng chú ý và việc đặt truyền thuyết ĐinhTiên Hoàng vào dòng chung đó để nghiên cứu cũng sẽ hứa hẹn có những đóng gópmới. Lễ hội Trường Yên là lễ hội lớn nhất tỉnh Ninh Bình diễn ra vào ba ngày mùng8, mùng 9, mùng 10 tháng 3 âm lịch hàng năm. Đây là lễ hội gắn liền với các truyềnthuyết về Đinh Tiên Hoàng đã tái hiện lại hình ảnh vua Đinh từ thủa tập trận cờ lauđến khi dẹp loạn mười hai sứ quân lên ngôi hoàng đế đồng thời lễ hội còn phản ánhcác tín ngưỡng của nhân dân Ninh Bình. Đây cũng là dịp để truyền thuyết vua ĐinhTiên Hoàng đến gần hơn với nhân dân trong và ngoài nước. 4 Luận văn này, bên cạnh việc hệ thống, tìm hiểu và cung cấp thêm một cái nhìnvề văn hóa, văn học của vị anh hùng dân tộc Đinh Tiên Hoàng đồng thời còn thể hiệnniềm tự hào về quê hương của tác giả luận văn. ...