Luận văn Thạc sĩ: Xây dựng chương trình hiệu chỉnh trùng phùng cho hệ phổ kế gamma

Luận văn Thạc sĩ "Xây dựng chương trình hiệu chỉnh trùng phùng cho hệ phổ kế gamma" được nghiên cứu nhằm mục đích: giúp cho việc tính toán nhanh và chính xác các hệ số hiệu chỉnh trùng phùng mà không cần phải qua thao tác thực nghiệm. Đồng thời phương pháp tính toán hệ số trùng phùng dựa trên việc lập tỉ số hiệu suất theo khoảng cách và chương trình tính hệ số trùng phùng Truecoinc cũng được thực hiện nhằm so sánh các kết quả thu được từ hai phương pháp khác nhau.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn Thạc sĩ: Xây dựng chương trình hiệu chỉnh trùng phùng cho hệ phổ kế gamma 1 ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN VÕ THỊ NGỌC THƠ XÂY DỰNG CHƢƠNG TRÌNH HIỆU CHỈNH TRÙNG PHÙNG CHO HỆ PHỔ KẾ GAMMA LUẬN VĂN THẠC SĨ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – 2009 2 ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN VÕ THỊ NGỌC THƠ XÂY DỰNG CHƢƠNG TRÌNH HIỆU CHỈNH TRÙNG PHÙNG CHO HỆ PHỔ KẾ GAMMA Chuyên Nghành: VẬT LÝ HẠT NHÂN Mã Số: 60 44 05 LUẬN VĂN THẠC SĨ NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS MAI VĂN NHƠN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – 2009 3 MỤC LỤC Trang Danh mục bảng……………………………………………………………... 4 Danh mục hình vẽ, đồ thị………………………………………………….… 5 Lời mở đầu………………………………………………………………...… 8 CHƢƠNG 1 - TỔNG QUAN………………………………………………..10 1.1 Cơ chế hoạt động của detector HPGe để ghi nhận gamma. …..10 1.2 Phổ biên độ xung ……………………………………………...10 1.3 Độ phân giải năng lƣợng………………………………………12 1.4 Hiệu suất đo……………………………………………………13 1.4.1 Hiệu suất tuyệt đối……………………………………..14 1.4.2 Hiệu suất nội…………………………………………...14 1.4.3 Các nhân tố ảnh hƣởng đến hiệu suất detector………...15 1.4.4 Đƣờng cong hiệu suất………………………………….15 1.5 Thời gian chết………………………………………………….16 1.6 Các đặc trƣng trong phân rã phát xạ  ………………………...17 1.7 Các đặc trƣng trong phân rã phát xạ tia X……………………..19 1.7.1 Hệ số biến hoán trong…………………………………. 26 1.7.2 Hiệu suất huỳnh quang……………………………...… 26 CHƢƠNG 2 - TRÙNG PHÙNG VÀ CÁC CÁCH HIỆU CHỈNH TRÙNG PHÙNG……………………………………… .............................................. 27 2.1 Trùng phùng……………………… …………………………… 27 2.1.1 Định nghĩa………………………….. ………………… 27 2.1.2 Nguyên nhân của hiệu ứng trùng phùng…………....... 27 2.2 Trùng phùng thực………………………. ………………….… 31 2.3 Một số phƣơng pháp hiệu chỉnh trùng phùng thực…………… 32 2.3.1 Tỉ số hiệu suất theo khoảng cách……………………… 32 2.3.2 Tỉ số P/T………………………………………………. 34 4 2.3.3 Hiệu chỉnh trùng phùng γ - γ bằng phƣơng pháp ma trận………………………………………………… 35 2.4 Hiệu chỉnh trùng phùng - tia X bằng phƣơng pháp ma trận.... 40 2.4.1 Giới thiệu........................................................................ 40 2.4.2 Mô hình phân rã..............................................................41 CHƢƠNG 3 - XÂY DỰNG CHƢƠNG TRÌNH TÍNH TOÁN HỆ SỐ HIỆU CHỈNH TRÙNG PHÙNG............................................................................... 46 3.1 Giới thiệu......................................................................................46 3.2 Cơ sở dữ liệu ENSDF...................................................................47 3.3 Cơ sở dữ liệu của tia X................................................................. 47 3.4 Sơ đồ khối của chƣơng trình........................................................ 48 3.4.1 Sơ đồ khối tính hệ số hiệu chỉnh tổng quát.................... 48 3.4.2 Sơ đồ khối nhập dữ liệu.................................................. 49 3.4.3 Sơ đồ khối tính hệ số hiệu chỉnh.................................... 50 3.4.4 Sơ đồ khối hiển thị kết quả............................................. 52 CHƢƠNG 4 – MỘT SỐ KẾT QUẢ TÍNH TOÁN HIỆU CHỈNH TRÙNG PHÙNG............................................................................................................ 54 4.1 Hệ phổ kế gamma và nguồn......................................................... 54 4.1.1 Detector HPGe................................................................54 4.1.2 Nguồn............................................................................. 55 4.2 Xây dựng đƣờng cong hiệu suất và P/T........................................ 56 4.3 Xác định hệ số hiệu chỉnh đối với một số nguồn.......................... 59 4.3.1 Hệ số hiệu chỉnh trùng phùng của nguồn 60Co............... 59 4.3.2 Hệ số hiệu chỉnh trùng phùng của nguồn 152Eu.............. 60 4.3.3 Hệ số hiệu chỉnh trùng phùng của nguồn 131I………..... 61 4.3.4 Hệ số hiệu chỉnh trùng phùng của nguồn 183Hf……….. 64 4.3.5 Hệ số hiệu chỉnh trùng phùng của nguồn 211Pb.………. 66 KẾT LUẬN ………………………………………………………………… 68 KIẾN NGHỊ……………………………………………………………….… 70 5 Danh mục công trình………………………………………………………... 71 Tài liệu tham khảo…………………………………………………………... 72 6 DANH MỤC CÁC BẢNG STT TÊN TRANG Bảng 4.1 : Hệ số hiệu chỉnh trùng phùng của nguồn 60Co tính 1 theo hai phƣơng pháp 60 Bảng 4.2 : Hệ số hiệu chỉnh trùng phùng của nguồn 152Eu tính 2 theo hai phƣơng pháp 61 3 Bảng 4.3 : Hệ số hiệu chỉnh trùng phùng của nguồn 131I 63 4 Bảng 4.4 : Hệ số hiệu chỉnh trùng phùng của nguồn 183Hf 65 5 Bảng 4.5. Hệ số hiệu chỉnh trùng phùng của nguồn 211Pb 66 7 DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ STT ...