Luận văn: Tìm hiểu chủ nghĩa duy vật lịch sử phần 1

Tham khảo tài liệu 'luận văn: tìm hiểu chủ nghĩa duy vật lịch sử phần 1', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn: Tìm hiểu chủ nghĩa duy vật lịch sử phần 1 § Æt vÊn ®Ò T r­íc ®©y c¸c nhµ XHCN kh«ng t­ëng chØ cã thÓ nãi vÒ s ù bãc lét cña TBCN, c hØ më ra ®­îc mét x· héi mµ hÇu nh­ m äi c¸i ch­a thùc tÕ, nh­ng khi M¸ c vµ Anghen cho ra ®êi h ai ph¸t triÓ n vÜ ®¹i lµ Chñ nghÜa duy vËt lÞch sö vµ häc t huyÕt gi¸ trÞ t hÆng d­ mµ XHC N tõ kh«ng t­ëng trë thµnh h iÖn thùc. ChÝnh nhê c¸c häc thuyÕt ®ã mµ sau nµy c¸c nhµ t hõa kÕ xuÊt s¾c nh­ Lª nin ®· tiÕp thu vµ ph¸t triÓn thªm, t iÕn tíi ®oµn kÕt c¸c giai cÊp trong x· héi ®Ó x©y dùng mét n hµ n­íc XHCN ®Çu tiªn, kh«ng ph¶i l µ kh«ng t­ëng, mµ lµ h iÖn thùc, më ra mét thêi ®¹i míi, mét kû nguyªn míi cña x· h éi loµi ng­êi, ®ã lµ x· héi XHC N, lËt ®æ chÕ ®é TBCN, t­ b ¶n nöa phong kiÕn. T rong bµi viÕt nµy, ta chØ gi¶i thÝch t¹i sao nãi r»ng nhê h ai ph¸t hiÖn vÜ ®¹i cña M¸c, Anghen d uy vËt lÞch sö vµ häc t huyÕt gi¸ trÞ thÆng d­ mµ chñ nghÜa x· héi tõ kh«ng t­ëng trë t hµnh cã t­ëng. 1 G i¶i quyÕt vÊn ®Ò T r­íc thêi kú XHC N ra ®êi, x· héi lu«n lµm sù ®Êu tranh g iai cÊp, ®Êu tranh c«ng n«ng c ã sù ph©n ho¸ s©u s¾ c, cô thÓ l µ sau khi céng ®ån g nguyªn thuû tan r·, trong c¸c giai cÊp t Çng líp bÞ ¸p bøc bãc lét ®· xuÊt hiÖn nh÷ng t­ t­ëng muèn p hñ ®Þnh x· héi ®­¬ng thêi, nh÷ng t­ t­ëng ®ã kh¸t väng ®ã t uy ch­a thùc sù râ rÖt vµ ®ång nhÊt víi nhau nh­ng ®iÒu ®ã c ã ®iÓm chung lµ muèn cã mét x· héi c «ng b»ng b×nh ®¼ng, b ¸c ¸i, nh­ng ®ã còng lµ mét ®iÓm s¸ng, mét kh¸t väng nhá n hoi lµ nh÷ng mí gi¶ thuyÕt ch­a thùc tÕ c ßn yªu s¸ch. BiÖn p h¸p ®Ó ®¹t ®­îc nh÷ng m¬ ­íc kh¸t väng ®ã cßn rÊt m¬ hå. S au khi CNTB ra ®êi, ®Ó tÝch luü t­ b¶n vµ t¹o ra nh÷ng ® é i qu©n lao ®éng lµm thuª, giai cÊp t­ s¶n dïng mäi biÖn p h¸p ®Ó bãc lét gi¸ trÞ thÆng d­, ®Ó chiÕm ®o¹t tµi s¶n, mang q u©n ®éi ®i ®¸nh chiÕm nh÷ng vïng ®Êt kh¸c ®Ó biÕn nã thµnh t huéc ®Þa cña m×nh ®Ó cã nh÷ng nguån nh©n c«ng rÎ m¹t biÕn t µi nguyªn cña n­íc ® ã thµnh cña m×nh. Trong bèi c¶nh lÞch s ö ®ã ®· xuÊt hiÖn nh÷ng nhµ n­íc XHCN kh«ng t­ëng, c¸c « ng cho r»ng ph¶i cã mét x· héi thùc sù b¸c ¸i, ph¶i kÕt hîp n h÷ng nguyªn t¾c cña C N nh©n ®¹o víi nguyªn t¾c céng ®ång d ùa theo lßng mong muèn vµ trÝ t­ëng t­în g cña m×nh. Nh÷ng t ­ t­ëng ë thêi kú nµy tuy vÉn chØ lµ ­íc m¬ nh­ng ®· ®­îc k Õt tinh thµnh nh÷ng häc thuyÕt mang tÝnh chÆt chÏ h¬n, ®· p hª ph¸n ngµy cµng s©u s¾c nh÷ng h¹n chÕ cña CNTB vµ phÇn n µo lµ tiÕng nãi cña nh÷ng ng­êi lao ®éng tr­íc t×nh tr¹ng bÞ ¸ p bøc bãc lét ngµy cµng nÆng nÒ. 2 T uy nhiªn, nh÷ng t­ t­ëng, nh÷ng häc thuyÕt nµy ngµy c µng mang tÝnh chÆt chÏ h¬n mµ sau nµy c¸c nhµ s¸ng lËp C NXH - K H ®· thõa kÕ mét c¸ch cã chän läc vµ chøng minh c hóng trªn c¬ së khoa häc v× ®· nªu ®­îc nh÷ng luËn ®iÓm c ã g i¸ trÞ vÒ sù ph¸t triÓn cña x· héi trong t­¬ng lai. H¬n n÷a, ®· n ªu ®­îc nh÷ng gi¸ trÞ nh©n ®¹o, nh©n v¨n, lßng yªu th­¬ng, t h«ng c¶m vµ bªnh vùc ®¹i ®a sè ng­êi lao ®éng, muèn gióp ® ì vµ gi¶i phãng hä trong c¸c t¸c phÈm vµ hµnh ®éng cña m ×nh. Ngoµ i ra , nã còng gãp phÇn lµm thøc tØnh tinh thÇn ®Êu t ranh cña giai cÊp bÞ bãc lét. T uy vËt, C NXH kh«ng t­ëng cßn cã nh÷ng h¹n chÕ cña nã l µ ch­a khai ph¸ ra hÕt b¶n chÊt vµ quy luËt vËn ®éng cña C NTB, ch­a ph¸t hiÖn ra vai trß lÞch sö cña giai cÊ p c«ng n h©n - m ét lùc l­îng x· héi cã ®ñ kh¶ n¨ng xo¸ bá CNTB ®Ó x ©y dùng thµnh c«ng CNXH. Lªnin tõng viÕt: C NXH kh«ng t ­ëng kh«ng thÓ v¹ch ra ®­îc lèi tho¸t thùc sù. Nã kh«ng thÓ g i¶i thÝch ®­îc b¶n chÊt cña chÕ ®é n« lÖ lµm thuª trong X HC NTB, còng kh«ng ph¸t hiÖn ra n h÷ng quy luËt ph¸t triÓn c ña chÕ ®é TBC N vµ cïng kh«ng t×m thÊy lùc l­îng x· héi cã k h¶ n¨ng trë thµnh ng­êi s¸ng t¹o x· héi míi. N hê hai ph¸t triÓn vÜ ®¹i cña M¸c - ¡ nghen ®ã lµ chñ n ghÜa duy vË t lÞch sö vµ häc thuyÕt gi¸ trÞ thÆng d­ mµ CNXH t õ kh«ng t­ ëng trë thµnh hiÖn thùc. Ta lÇn l­ît xÐt hai ph¸t k iÕn ®ã: 3 C hñ nghÜa duy vËt lÞch sö. D ùa trªn nh÷ng kÕt qu¶ lý luËn vµ tæng kÕt lÞch sö, M¸c v µ ¡nghen ®· nªu ra quan ®iÓm duy vËt lÞc h sö cña m×nh. M ¸c ®· tõng viÕt :Nh÷ng quan hÖ x · héi ®Òu g¾n liÒn víi n h÷ng lùc l­îng s¶n xuÊt. Do cã lùc l­îng s¶n xuÊt míi mµ l oµi ng­êi thay ®æi ph­¬ng thøc s¶n xuÊt cña m×nh vµ do thay ® æi c¸c ph­¬ng thøc s¶n xuÊt, c¸ch kiÕm sèng cña m×nh, loµi n g­êi thay ®æi tÊt c¶ nh÷ng qua n hÖ x· héi cña m×nh. C¸i cèi x ay quay b»ng ta y ®­a l¹i x· héi cã l·nh chóa, c¸i cèi xay c h¹y b»ng h¬i n­íc ®­a l¹i x· héi cã nhµ t­ b¶n c«ng nghiÖp. M ¸c ®· dïng mét tæng thÓ c¸c quan hÖ s¶n xuÊt lµ m tiªu c huÈn trùc tiÕp ph©n biÖt nh÷ng giai ®o¹n ph¸t triÓn ®Æc thï t rong lÞch sù nh©n lo¹i, tøc lµ trù c tiÕp ph©n biÖt nh÷ng h×nh t h¸i kh¸c nhau cña x· héi. VÒ sau Anghen viÕt:Trong mçi t hêi ®¹i lÞch sö, ph­¬ng thøc chñ yÕu cña s¶n xuÊt kinh tÕ vµ t rao ®æi, cïng víi c¬ cÊu x· héi do ph­¬ng thøc ®ã quyÕt ®Þnh ® · cÊu thµnh c¬ së cho lÞch sö chÝnh trÞ cña th êi ®¹i vµ lÞch sö p h¸t triÓn trÝ tuÖ cña thêi ®¹i, c¸i c¬ së mµ chØ xuÊt ph¸t tõ ®ã m íi c¾t nghÜa ®­îc lÞch sö. T rong häc thuyÕt cña m×nh, M¸c ®· nhÊn m¹nh vai trß q uyÕt ®Þnh cña nh©n tè kinh tÕ, song kh«ng bao giê coi kinh tÕ l µ nh©n tè quyÕt ®Þnh duy nh Ê t trong lÞch sö. Chøng minh luËn ® iÓm nµ y cña M¸c, Anghen ®· cho r»ng Theo qua n ®iÓm duy v Ët lÞch sö, nh©n tè quyÕt ®Þnh trong lÞch sö, xÐt ®Õn cïng lµ s ù s¶n xuÊt vµ t¸i s¶n xuÊt ra ®êi sèng hiÖn thùc. Do ®ã, nÕu 4 a i coi kinh tÕ lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh duy n hÊt trong lÞch sö, k hiÕn cho nã cã nghÜa lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh duy nhÊt th× nh­ v Ëy lµ hä ®· biÕn thµnh mét c©u nãi trèng rçng, tr×u t­îng vµ v « nghÜa. T×nh h×nh kinh tÕ lµ c¬ së nh­ng mäi yÕu tè kh¸c c ña th­îng tÇng kiÕn tróc, sù ph¸t triÓn vÒ mÆ t chÝn h trÞ, ph¸p l uËt, triÕt häc, t«n gi¸o, v¨n häc, nghÖ thuËt... lµ dùa trªn sù p h¸t triÓn kinh tÕ. Hoµn toµn ®iÒu kiÖn kinh tÕ kh«ng ph¶i lµ n gu ...