Luận văn tốt nghiệp: Đánh giá công tác chăm sóc người bệnh ung thư vòm mũi họng được xạ trị đơn thuần tại Bệnh viện K năm 2007

Đề tài được thực hiện nhằm những mục tiêu chính sau: Mô tả đặc điểm đối tượng nghiên cứu và một số biểu hiện độc tính cấp khi xạ trị đơn thuần trên người bệnh ung thư vòm mũi họng tại bệnh viện K năm 2007; đánh giá công tác hướng dẫn tự chăm sóc của điều dưỡng viên trên những người bệnh được xạ trị đơn thuần.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn tốt nghiệp: Đánh giá công tác chăm sóc người bệnh ung thư vòm mũi họng được xạ trị đơn thuần tại Bệnh viện K năm 2007ĐẶT VẤN ĐỀTrên thế giới, ung thư vòm mũi họng (UTVMH) là bệnh hiếm gặp, tỷ lệ nhỏhơn 1/100.000 dân. Tuy nhiên, bệnh có tỷ lệ cao ở vùng Nam Trung Quốc, khu vựcĐông Nam Châu Á và Địa Trung Hải : 30-100/100.000 dân. Tỷ lệ mắc trung bình ởBắc Phi, tỷ lệ mắc thấp ở những người da trắng và Nhật Bản. Tỷ lệ mắc cao ở nhómtuổi từ 40-50, nam/nữ là 2/1-3/1[1].Ở Việt Nam, ung thư vòm họng có tỷ lệ mắc cao, là một trong mười loại ungthư phổ biến nhất . Theo ghi nhận ung thư Hà Nội, giai đoạn 2001-2004, ung thư vòmhọng là bệnh đứng thứ tư trong các loại ung thư nói chung ở nam giới. Tỷ lệ mắc trên100.000 dân ở nam là 7,8 và ở nữ là 3,3 [2],[4]. Năm 2011 có khoảng trên 500 ngườibệnh (NB) mới được chẩn đoán tại bệnh viện K và ước tính chiếm khoảng 50% tổng sốngười bệnh điều trị tại khoa xạ đầu cổ.Dù xu thế hiện nay là kết hợp hóa xạ trị cho người bệnh, nhưng xạ trị vẫn làphương pháp điều trị chính. Tuy nhiên, những người bệnh cao tuổi, toàn trạng yếu, cóbệnh nội khoa kết hợp thì chỉ có chỉ định xạ đơn thuần. Ngoài tác dụng chính là triệtcăn tế bào ung thư thì xạ trị đơn thuần gây cho NB những độc tính khó tránh khỏi như:Mệt mỏi, đau, tổn thương da vùng tia, tổn thương niêm mạc, thay đổi vị giác, thay đổivề nước bọt…Những độc tính này có thể giảm nếu như điều dưỡng chăm sóc và hướngdẫn tự chăm sóc cho người bệnh trước, trong điều trị đầy đủ.Theo ước tính dựa trên thực tế tại kho hồ sơ và sổ sách tại khoa xạ đầu cổ Bệnh viện K thì trong năm 2007, số người bệnh được xạ trị đơn thuần là 55,2%(170/308 NB) được điều trị, chiếm tỉ lệ cao nhất về số người bệnh ung thư vòm họngđược xạ trị đơn thuần trong giai đoạn 2000-2011.Chăm sóc NB là một phần của chiến lược điều trị. Nghiên cứu công tác chămsóc người bệnh UTVMH được xạ trị đơn thuần từ đó sẽ giúp nâng cao hiệu quả chămsóc cho điều trị nhóm bệnh này đồng thời là tiền đề để chăm sóc tốt hơn cho nhóm NBhóa xạ trị kết hợp và nhóm người bệnh ung thư đầu cổ có chỉ định xạ trị. Tuy nhiên,1cho đến nay, chưa có nghiên cứu nào đánh giá đầy đủ về hiệu quả chăm sóc củaphương pháp này.Do vậy, chúng tôi tiến tiến hành nghiên cứu đề tài : Đánh giá công tác chăm sócngười bệnh ung thư vòm mũi họng được xạ trị đơn thuần tại Bệnh viện K năm 2007nhằm hai mục tiêu :1. Mô tả đặc điểm đối tượng nghiên cứu và một số biểu hiện độc tính cấp khixạ trị đơn thuần trên người bệnh ung thư vòm mũi họng tại bệnh viện Knăm 2007.2. Đánh giá công tác hướng dẫn tự chăm sóc của điều dưỡng viên trênnhững người bệnh được xạ trị đơn thuần.2Thang Long University LibraryChương 1TỔNG QUAN1. Khái niệm về bệnh ung thư vòm mũi họngVòm họng là phần trên của hầu và sau mũi, nó như một khoang trống với kích thước3,5cm mỗi chiều, nằm ngay trên khẩu cái mềm và ngay sau của mũi sau.Hình vẽ minh họa vị trí vòm mũi họngẢnh ung thư vòm mũi họng trên nội soiẢnh vòm họng bình thường trên nội soiẢnh trên phim MRI cua một NB ung thưvòm mũi họngHình 1: Vòm mũi họng bình thường và ung thư vòm mũi họng3Ung thư vòm mũi họng (ung thư vòm, ung thư vòm họng) là thuật ngữ chỉ nhóm bệnhlý ác tính xuất phát từ tế bào biểu mô vùng vòm mũi họng.2. Yếu tố liên quan.- Yếu tố môi trường: Khí hậu, bụi khói, tình trạng ô nhiễm và tập quán ăn uống (ăn cámuối, tương, cà và những chất mốc... do những thứ này chứa nitrosamine chất gây ungthư).- Do Virus Epstein Barr (EBV): đây là loại virus rất phổ biến ở dân chúng những vùngcó tỷ lệ mắcUTVH cao.- Yếu tố gen di truyền: gần đây có một số tác giả cho rằng những người cùng huyếtthống có khả năng cùng mắc bệnh UTVH.- Tuy nhiên nhiều tác giả cho rằng căn nguyên của ung thư vòm họng không phải làđơn độc mà do nhiều yếu tố cùng tác động gây nên. Vì vậy công tác phòng chống ungthư vòm họng phải làm ở nhiều khâu, nhiều lĩnh vực khác nhau mới mang lại kết quả[5]3. Lâm sàng .3.1. Các dấu hiệu sớm: Thường nghèo nàn, bệnh nhân thường không để ý, ngay cảkhi đến khám ở các cơ sở y tế cũng bị nhầm lẫn và bị bỏ qua, hay nhầm nhất với viêmmũi, viêm xoang, suy nhược thần kinh. Các dấu hiệu sớm thường là đau đầu, ngạt mũithoáng qua, có thể có ù tai [5].3.2. Các dấu hiệu muộn:.Thường có sau 6 tháng kể từ khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên, do khối u phát triển tạichỗ và xâm lấn gây ra.- Triệu chứng thần kinh:Hay gặp nhất là đau đầu, đau nửa đầu hoặc đau sâu trong hốc mắt, vùng tháidương và xuất hiện tổn thương các dây thần kinh sọ não trong trường hợp bệnh nhânđến muộn như: có cảm giác tê bì ở miệng và vùng mặt cùng với bên đau đầu do dâythần kinh tam thoa bị chèn ép.4Thang Long University Library- Triệu chứng mũi - xoang:Ngạt mũi một bên, cùng với bên đau đầu, lúc đầu ngạt không thường xuyên saungạt liên tục. Hay gặp nhất là chảy mũi nhầy, có thể chảy mũi mủ do viêm xoang phốihợp, thỉnh thoảng có xì ra nhầy lẫn máu.- Triệu chứng tai: (khối u xuất phát từ thành ...