Luận văn tốt nghiệp: Hợp tác xã nông nghiệp kiểu mới ở Thái Bình hiện nay

Hợp tác xã nông nghiệp (HTXNN) là tổ chức kinh tế tập thể có vai trò đặc biệt quan trọng trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta; được Đảng, Nhà nước quan tâm phát triển trong mọi giai đoạn cách mạng. Khi đất nước bước vào thời kỳ đổi mới, nền kinh tế chuyển sang hoạt động theo cơ chế thị trường, thì HTXNN cũng được chuyển đổi cả về nội dung và hình thức hoạt động theo Luật Hợp tác xã (HTX) (ban hành năm 1996), nhằm thích ứng kịp thời với...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn tốt nghiệp: Hợp tác xã nông nghiệp kiểu mới ở Thái Bình hiện nay LUẬN VĂN:Hợp tác xã nông nghiệp kiểu mới ở Thái Bình hiện nay Mở đầu 1. Tính cấp thiết của đề tài Hợp tác xã nông nghiệp (HTXNN) là tổ chức kinh tế tập thể có vai trò đặc biệtquan trọng trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta; được Đảng, Nhà nướcquan tâm phát triển trong mọi giai đoạn cách mạng. Khi đất nước bước vào thời kỳ đổimới, nền kinh tế chuyển sang hoạt động theo cơ chế thị trường, thì HTXNN cũng đượcchuyển đổi cả về nội dung và hình thức hoạt động theo Luật Hợp tác xã (HTX) (ban hànhnăm 1996), nhằm thích ứng kịp thời với môi trường sản xuất - kinh doanh mới. Tuynhiên, trong thực tế hoạt động, mô hình HTXNN kiểu mới vấp phải rất nhiều khó khăn,hiệu quả sản xuất kinh doanh thấp. Tổng kết năm năm thực hiện chuyển đổi HTX theo Luật HTX (1996), Hội nghịTrung ương 5 khóa IX (3-2002) đã ra Nghị quyết về: tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng caohiệu quả kinh tế tập thể, để lãnh đạo sự phát triển kinh tế tập thể mà nòng cốt là HTX. Trêncơ sở nghị quyết của Đảng và thực tiễn hoạt động của HTX kiểu mới, ngày 26-11-2003, tạikỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XI đã thông qua Luật hợp tác xã mới (Luật HTX năm 2003), vàcó hiệu lực thi hành từ ngày 01-7-2004. Đó là căn cứ thực tiễn và pháp lý quan trọng để tiếptục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể mà nòng cốt là HTX. Do vậy,việc nghiên cứu kinh tế HTX vẫn là vấn đề cấp bách cả về lý luận và thực tiễn. Thái Bình là một tỉnh nông nghiệp ở đồng bằng sông Hồng có điều kiện tự nhiênthuận lợi cho việc phát triển một nền nông nghiệp hàng hóa lớn. Do vậy, phải quan tâmphát triển HTX kiểu mới trong nông nghiệp. Từ khi triển khai thực hiện Luật HTX (ban hành 1996), HTX kiểu mới nói chungvà HTXNN kiểu mới trên địa bàn tỉnh Thái Bình có bước phát triển mới, đã đáp ứn gđược một phần nhu cầu của những người lao động, hộ sản xuất - kinh doanh nôngnghiệp, đóng góp quan trọng vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Tuy nhiên,HTXNN kiểu mới trên địa bàn tỉnh hiện nay còn yếu kém nhiều mặt, một số lớn HTXchuyển đổi còn mang tính hình thức, năng lực nội tại hạn chế, số HTX làm ăn hiệu quảcòn ít, lợi ích đem lại cho các thành viên chưa nhiều, HTXNN kiểu mới phát triển chưatương xứng với tiềm năng và vai trò kinh tế - xã hội vốn có của nó. Những hạn chế, yếu kém của HTXNN kiểu mới trên địa bàn tỉnh có nhiềunguyên nhân, trong đó có nguyên nhân cả về khách quan, chủ quan; cả về kinh tế, chínhtrị, xã hội; đòi hỏi phải được nghiên cứu, giải quyết. Đồng thời, tiếp tục đẩy mạnh đổimới HTXNN cả về nội dung và phương thức hoạt động theo Luật HTX năm 2003 chophù hợp với yêu cầu thực tiễn của tỉnh. Với lý do đó, tác giả chọn đề tài Hợp tác xã nông nghiệp kiểu mới ở TháiBình hiện nay làm luận văn thạc sĩ kinh tế, chuyên ngành kinh tế chính trị, nhằm gópphần giải quyết những vấn đề đặt ra trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội ở địaphương. 2. Tình hình nghiên cứu đề tài Đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế HTXNN là một trong những vấnđề được Đảng và Nhà nước luôn quan tâm. Trong suốt quá trình cách mạng xã hội chủnghĩa (XHCN) ở nước ta, vấn đề HTXNN là chủ đề được nhiều cơ quan khoa học, nhiềunhà khoa học nghiên cứu dưới nhiều góc độ, phạm vi và mức độ khác nhau. Trong đó, cónhững công trình tiêu biểu được công bố như: - Lương Xuân Quỳ, Nguyễn Thế Nhã: Đổi mới tổ chức và quản lý hợp tác xãtrong nông nghiệp nông thôn, Nxb Nông nghiệp, Hà Nội, 1999. Các tác giả đã khái quáttoàn bộ quá trình phát triển của các hình thức tổ chức, quản lý HTX trong nông thôn ViệtNam từ trước đây đến khi chuyển sang kinh tế thị trường và phân tích thực trạng mô hìnhtổ chức quản lý các HTX ở một số địa phương tiêu biểu. Trên cơ sở đó, phác họa một sốphương hướng và giải pháp chủ yếu để xây dựng mô hình tổ chức có hiệu quả cho các loạihình HTX. - Nguyễn Văn Bình, Chu Tiến Quang, Lưu Văn Sùng: Kinh tế hợp tác, hợp tácxã ở Việt Nam - Thực trạng và định hướng phát triển, Nxb Nông nghiệp, Hà Nội, 2001.Các tác giả đã hệ thống hóa quá trình hình thành, phát triển các loại hình kinh tế hợp tác,HTX trên thế giới và ở Việt Nam với những thành công và tồn tại, từ đó nêu lên địnhhướng phát triển phù hợp với đường lối đổi mới của Đảng và Nhà nước ta. - Phạm Thị Cần, Vũ Văn Phúc, Nguyễn Văn Kỷ: Kinh tế hợp tác trong nôngnghiệp nước ta hiện nay, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2003. Các tác giả tập trungtrình bày những vấn đề lý luận và thực tiễn về kinh tế hợp tác, HTX; sự cần thiết kháchquan phải lựa chọn các mô hình kinh tế hợp tác, HTX phù hợp với đặc điểm, điều kiệnnông nghiệp, nông thôn nước ta, đề xuất những giải pháp phát triển các mô hình kinh tếhợp tác, HTX trong nông nghiệp, nông thôn Việt Nam hiện nay. - Luận văn thạc sĩ kinh tế củ ...