LUẬN VĂN: Vấn đề bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa sinh thái truyền thống ở vùng núi Đông Bắc nước ta hiện nay

Không phải ngẫu nhiên mà năm 2002 được Liên hợp quốc chọn là năm quốc tế về miền núi. Qua thực tế và qua hàng loạt Hội nghị quốc tế về môi trường từ năm 1972 đến nay, đặc biệt là Hội nghị Môi trường Quốc tế lần thứ nhất tại Stốckhôm năm 1972, Hội nghị thượng đỉnh về Trái Đất tại Rio De Janeiro năm 1992 và ở Johan Nesburg (Nam Phi) năm 2002, nhân loại đã phải chứng kiến biết bao thảm họa về môi trường do chính mình gây ra. Một trong những nguyên nhân quan trọng...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
LUẬN VĂN: Vấn đề bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa sinh thái truyền thống ở vùng núi Đông Bắc nước ta hiện nay LUẬN VĂN:Vấn đề bảo tồn và phát huy các giá trị vănhóa sinh thái truyền thống ở vùng núi Đông Bắc nước ta hiện nay Mở đầu 1. Tính cấp thiết của đề tài Không phải ngẫu nhiên mà năm 2002 được Liên hợp quốc chọn là năm quốctế về miền núi. Qua thực tế và qua hàng loạt Hội nghị quốc tế về môi trường từ năm1972 đến nay, đặc biệt là Hội nghị Môi trường Quốc tế lần thứ nhất tại Stốckhôm năm1972, Hội nghị thượng đỉnh về Trái Đất tại Rio De Janeiro năm 1992 và ở JohanNesburg (Nam Phi) năm 2002, nhân loại đã phải chứng kiến biết bao thảm họa về môitrường do chính mình gây ra. Một trong những nguyên nhân quan trọng gây nên cáccuộc khủng hoảng sinh thái cục bộ và đang đe dọa một cuộc khủng hoảng sinh tháitoàn cầu là sự khai thác và sử dụng một cách vô ý thức, bừa bãi, lãng phí các nguồn tàinguyên thiên nhiên và môi trường, đặc biệt là sự lãng quên các giá trị văn hóa sinh tháiở vùng rừng núi - nơi được coi là lá phổi, là mái nhà của thế giới sống. Qua đó, cóthể thấy rằng, tự nhiên nói chung, đặc biệt là những nơi khởi nguồn của những dòngsông, của những cánh rừng bạt ngàn, những dãy núi trùng điệp, những thảo nguyênmênh mông đang có những vấn đề gay cấn và nan giải, đòi hỏi phải có sự quan tâmnghiên cứu và giải quyết. Do đó, vấn đề môi trường sinh thái nhân văn, đặc biệt là vấnđề môi trường ở các vùng núi đã trở thành vấn đề cấp bách mang tính toàn cầu, đượccả nhân loại quan tâm vì sự sinh tồn của chính con người. Vì sự tồn tại và phát triển của mình, con người phải quan hệ với tự nhiên vàquan hệ với nhau; trong quá trình đó, những giá trị văn hóa sinh thái cũng dần dầnđược hình thành. Nghĩa là những giá trị văn hóa sinh thái gắn liền với mối quan hệgiữa con người và môi trường thiên nhiên. Vì vậy, trong quá trình bảo tồn và phát triểncác giá trị văn hóa sinh thái, cần phải tính đến các yếu tố của môi trường tự nhiên vàmối quan hệ, sự tác động giữa con người với tự nhiên mà kết quả của chúng được biểuhiện trong các giá trị văn hóa sinh thái. Do đó, vấn đề môi trường tự nhiên hiện naykhông chỉ đơn giản là vấn đề sinh học, sinh thái học thuần túy, mà thực chất nó còn làvấn đề văn hóa và lối sống của con người, vấn đề văn hóa sinh thái nhân văn. ở nước ta hiện nay, những vùng có điều kiện tự nhiên đa dạng như vùng rừngrậm, vùng núi cao, …đều là những vùng sâu, vùng xa, trình độ phát triển về mọi mặtnói chung còn rất hạn chế so với mặt bằng chung của cả nước. Những giá trị văn hóasinh thái truyền thống được hình thành và phát triển từ nhiều đời nay của những khuvực này đang chịu sự tác động mạnh mẽ của kinh tế thị trường, của khoa học, côngnghệ hiện đại, của sự hội nhập,... đang có những biến đổi theo cả xu hướng tích cựclẫn tiêu cực, tuy nhiên theo xu hướng tiêu cực vẫn nhiều hơn. Điều này do trình độnhận thức của người dân còn thấp, các điều kiện thiên nhiên phức tạp, xa xôi, cách trở,kinh tế - xã hội còn lạc hậu,…của vùng này tạo nên. Do vậy, việc bảo tồn và phát huynhững mặt tích cực, còn phù hợp của các giá trị văn hóa sinh thái truyền thống ở cácvùng này đang được đặt ra hết sức cấp thiết nhằm phục vụ cho mục tiêu phát triển bềnvững của đất nước, mà trước tiên là phát triển bền vững các vùng đặc biệt này. Vấn đềnày luôn được Đảng và Nhà nước ta hết sức quan tâm, và khẳng định: Tăng trưởngkinh tế gắn liền với tiến bộ và công bằng xã hội, giữ gìn và phát huy bản sắc dân tộc,bảo vệ môi trường sinh thái [12, tr. 72](*). Khu vực miền núi Đông Bắc nước ta là một vùng có nhiều dân tộc khác nhaucùng sinh sống, do đó ở đây, trải qua nhiều thế hệ đã hình thành nên một vùng văn hóađặc thù và đa dạng. Vùng này có vị trí địa lý và môi trường tự nhiên rất đặc biệt, là nơikhởi nguồn cung cấp nước cho các con sông chính của đồng bằng Bắc bộ. Nơi đây còncó rừng rậm, núi cao nên được coi là lá phổi, là mái nhà của cả nước. Do đó, việcnghiên cứu và bảo vệ, phát huy các giá trị văn hóa sinh thái truyền thống ở vùng này làmột đóng góp không nhỏ vào quá trình xây dựng và phát triển bền vững của đất nước.Trong khi đó, việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa sinh thái truyền thống ởvùng núi Đông Bắc nước ta hiện nay còn nhiều hạn chế do các điều kiện kinh tế, xãhội và sự nhận thức của con người ở đây còn nhiều bất cập so với yêu cầu đặt ra. Vì(*) Từ đây: - Số đầu là số thứ tự trong danh mục tài liệu tham khảo.vậy, vấn đề bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa sinh thái truyền thống ở vùng nàyhiện nay đang là vấn đề cấp bách cần được nghiên cứu cả trên bình diện lý luận lẫnthực tiễn. Chính vì những lý do trên mà chúng tôi đã chọn đề tài Vấn đề bảo tồn vàphát huy các giá trị văn hóa sinh thái truyền thống ở vùng núi Đông Bắc nước tahiện nay làm đề tài luận văn của mình. 2. Tình hình nghiên ...