Lý luận chính trị cho Đoàn viên thanh niên - Bài 5

Tham khảo tài liệu lý luận chính trị cho đoàn viên thanh niên - bài 5, tài liệu phổ thông, lịch sử phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lý luận chính trị cho Đoàn viên thanh niên - Bài 5 Bài 5 Hệ thống chính trị ở nước ta Qua hơn 17 năm đổi mới, với sự nỗ lực phấn đấu cao độ của toàn Đ ảng, toàn dân, đ ấtnước ta đã đạt được những thành tựu to lớn về kinh t ế- xã h ội và đang đ ứng tr ước yêu c ầu m ớicủa sự phát triển ở tầm cao hơn trước. Trong thời kỳ phát tri ển m ới, bên c ạnh nh ững c ơ h ội,thuận lợi, đất nước ta còn phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách th ức to l ớn, Tình hình đó đòihỏi chúng ta phải nỗ lực cao độ nắm bắt thời cơ, đ ẩy lùi nguy c ơ đ ưa s ự nghi ệp cách m ạng ti ếptục vững bước tiến lên. Để đáp ứng với yêu cầu của giai đoạn phát triển m ới, đòi h ỏi toàn b ộ h ệ th ống chính tr ị ởnước ta phải được kiện toàn, đổi mới nội dung và phương thức hoạt động. Tuy nhiên, hệ thống chính trị là vấn đề rộng l ớn, có nhiều nội dung c ần đ ề c ập, vì v ậy,trong bài này chỉ nêu một số vấn đề cơ bản, cần thi ết, phù h ợp v ới yêu c ầu giáo d ục lý lu ậnchính trị của thanh niên. Câu hỏi 1: Hệ thống chính trị là gì? Hệ thống chính trị ở Việt Nam bao gồm nh ữngtổ chức nào? Trả lời: Trong mọi xã hội có giai cấp, quyền lực của chủ thể cầm quyền đ ược th ực hi ện b ằng m ộthệ thống thiết chế và tổ chức chính trị nhất định. Đó là hệ thống chính trị. Hệ thống chính trị là một chỉnh thể các t ổ chức chính trị trong xã hội bao g ồm các đ ảngchính trị, Nhà nước và các tổ chức chính trị - xã hội h ợp pháp đ ược liên k ết v ới nhau trong m ộthệ thống tổ chức nhằm tác động vào các quá trình của đ ời s ống xã hội, đ ể c ủng c ố, duy trì vàphát triển chế độ đương thời phù hợp với lợi ích của chủ thể giai cấp cầm quy ền. Hệ thống chính trị xuất hiện cùng với sự thống trị của giai cấp, Nhà nước và th ực hi ệnđường lối chính trị của giai cấp cầm quyền, do đó hệ thống chính trị mang b ản ch ất giai c ấp c ủagiai cấp cầm quyền. - Trong chủ nghĩa xã hội, giai cấp công nhân và nhân dân lao đ ộng là ch ủ th ể th ực s ự c ủaquyền lực, tự mình tổ chức và quản lý xã hội, quyết định nội dung hoạt đ ộng c ủa hệ thống chínhtrị xã hội chủ nghĩa. ở nước ta, giai cấp công nhân và nhân dân lao động là ch ủ th ể chân chính c ủa quy ền l ực.Bởi vậy, hệ thống chính trị ở nước ta là cơ chế, là công cụ thực hi ện quyền làm ch ủ c ủa nhândân lao động dưới sự lãnh đạo của Đảng. Hệ thống chính trị ở nước ta hi ện nay bao g ồm: Đ ảngCộng sản Việt Nam, Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, M ặt tr ận T ổ qu ốc Vi ệtNam, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hi ệp Ph ụ nữ Vi ệt Nam, T ổng Liên đoànLao động Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Hội Cựu chi ến binh Vi ệt Nam và các t ổ ch ức chínhtrị-xã hội hợp pháp khác của nhân dân được thành lập, hoạt đ ộng trên c ơ s ở liên minh gi ữa giaicấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức làm nền t ảng, d ưới s ự lãnh đ ạo c ủaĐảng Cộng sản Việt Nam, thực hiện và đảm bảo đầy đủ quyền làm chủ của nhân dân. Câu hỏi 2: Bản chất và đặc điểm của hệ thống chính trị ở nước ta là gì? Trả lời: a. Bản chất: Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, đội tiên phong c ủa giai c ấp công nhânViệt Nam, nhân dân ta đã đứng lên làm cách m ạng, giành l ấy quy ền l ực và t ổ ch ức ra h ệ th ốngchính trị của mình. Vì vậy, hệ thống chính trị ở nước ta có nh ững b ản ch ất sau: Một là, hệ thống chính trị ở nước ta mang bản chất của giai cấp công nhân, nghĩa là các t ổchức trong hệ thống chính trị đều đứng vững trên lập trường quan đi ểm c ủa giai c ấp công nhân.Từ đó đã quy định chức năng, nhiệm vụ, phương hướng hoạt đ ộng c ủa toàn b ộ h ệ th ống chínhtrị, đảm bảo quyền làm chủ của giai cấp công nhân và nhân dân lao động. Hai là, bản chất dân chủ của hệ thống chính trị ở nước ta thể hi ện trước hết ở ch ỗ: Quy ềnlực thuộc về nhân dân với việc Nhà nước của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân, d ưới s ựlãnh đạo của Đảng - đội tiên phong của giai cấp công nhân, đ ại bi ểu trung thành l ợi ích c ủa giaicấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc, thiết l ập s ự th ống tr ị c ủa đa s ố nhân dânvới thiểu số bóc lột. Ba là, bản chất thống nhất không đối kháng của hệ thống chính trị ở nước ta. B ản ch ất đódựa trên cơ sở chế độ công hữu về tư liệu sản xuất chủ yếu, về s ự thống nh ất gi ữa nh ững l ợiích căn bản của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và toàn th ể dân t ộc. b. Đặc điểm của hệ thống chính trị ở nước ta hiện nay: Hệ thống chính trị ở nước ta hiện nay có những đặc điểm cơ bản sau: Một là, các tổ chức trong hệ thống chính trị ở nước ta đều lấy ch ủ nghĩa Mác-Lênin, t ưtưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho hành động. Các quan đi ểm vànguyên tắc của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư t ưởng Hồ Chí Minh đều đ ược t ổ ch ức trong h ệ th ốngchính trị ở nước ta vận dụng, ghi rõ trong hoạt động của t ừng t ổ ch ức. Hai là, hệ thống chính trị ở nước ta đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng s ản Vi ệt Na ...