Lý thuyết quản trị tài chính khu vực công và sự vận dụng vào kế toán ngân sách Việt Nam sau 5 năm gia nhập WTO và hội nhập kinh tế quốc tế

Thông qua lý thuyết về quản trị tài chính khu vực công trên thế giới và với việc tổng hợp, phân tích số liệu thu chi ngân sách trong thời gian trước và sau khi gia nhập WTO, bài viết sẽ hướng đến việc xác định nguyên nhân, từ đó đề ra một số giải pháp cơ bản để hoàn thiện hệ thống kế toán thu chi ngân sách tại VN theo hướng phù hợp với thông lệ chung khi hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lý thuyết quản trị tài chính khu vực công và sự vận dụng vào kế toán ngân sách Việt Nam sau 5 năm gia nhập WTO và hội nhập kinh tế quốc tếNghiên Cứu & Trao ĐổiLý thuyết quản trị tài chínhkhu vực công và sự vận dụng vào kế toánngân sách Việt Nam sau 5 nămgia nhập WTO và hội nhập kinh tế quốc tếThS. Phạm Quang HuyTrường Đại học Kinh tế TP.HCMNền kinh tế có sự phát triển nhanh và mạnh, sự ổn định trong quá trình điều hànhhoạt động của quốc gia, duy trì tốc độ tăng trưởng, tiềm lực và quy mô kinh tếtăng lên cũng như thoát khỏi tình trạng nước kém phát triển là những thànhcông có thể kể đến sau 5 năm VN gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Và mộtđiều không thể phủ nhận rằng khi các ngành nghề trong nền kinh tế, chính trị, xã hội có sựthay đổi thì chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến nguồn thu cũng như nội dung chi các khoản cóliên quan đến ngân sách nhà nước vì ngân sách chính là một công cụ vĩ mô mà chính phủsử dụng để điều hành theo chính sách công của một quốc gia. Tuy nhiên, trong những nămgần đây, thực tế cho thấy bội chi ngân sách luôn có chiều hướng gia tăng và tăng với tốcđộ nhanh hơn mức thu ngân sách do một số hạn chế cơ bản vẫn còn tồn tại. Điều này sẽ cóảnh hưởng ít nhiều đến tình hình kinh tế chung của VN . Chính vì điều này, Chính phủ đangthực hiện quá trình tái cấu trúc kinh tế, trong đó có việc cải cách nền tài chính công quốcgia. Thông qua lý thuyết về quản trị tài chính khu vực công trên thế giới và với việc tổnghợp, phân tích số liệu thu chi ngân sách trong thời gian trước và sau khi gia nhập WTO, bàiviết sẽ hướng đến việc xác định nguyên nhân, từ đó đề ra một số giải pháp cơ bản để hoànthiện hệ thống kế toán thu chi ngân sách tại VN theo hướng phù hợp với thông lệ chung khihội nhập kinh tế quốc tế hiện nay.Từ khóa: ngân sách, khu vực công, kế toán ngân sách, tổ chức WTO, quản trị tàichính công.1. Tính cấp thiết của vấn đềVào năm 2007, VN đã chínhthức trở thành thành viên của tổchức WTO. Theo nhận định củanhiều chuyên gia hàng đầu thì VNđã gia nhập một ‘sân chơi’ thươngmại lớn nhưng vẫn chưa thực sựchuẩn bị tốt để đón đầu cơ hội vàkháng cự các tiêu cực từ chính sânchơi toàn cầu này. Một trong nhữngnguyên nhân chính là các thực thểhoạt động trong nền kinh tế củaVN chưa chuẩn bị đủ nội lực đểcó thể đối diện và đưa ra các quyếtđịnh đúng đắn với quá trình hội16nhập kinh tế quốc tế mạnh mẽ nhưhiện nay. Điều này xuất phát bởichính tốc độ tiến triển nhanh nênquá trình tiếp cận thông tin cũngnhư cung cấp thông tin cho các cánhân hoặc tổ chức ngày càng mộtkhó khăn, và điều này bắt nguồnbởi bộ phận kế toán chưa thật sựhiệu quả. Do đó, để phục vụ quátrình ra quyết định kinh tế thì ngườisử dụng cần có những thông tinmang tính đáng tin cậy, phù hợp vàkịp thời. Bên cạnh chế độ kế toántài chính doanh nghiệp thì kế toánngân sách nhà nước cũng có vai tròPHÁT TRIỂN & HỘI NHẬP Số 6 (16) - Tháng 9-10/2012vô cùng quan trọng vì đây là mộtphương tiện mà chính phủ sử dụngđể ghi nhận thu, chi từ ngân sáchcho các chương trình hay chínhsách công. Để chế độ kế toán nàyhữu hiệu thì VN cần có sự thay đổinhất định trong cách thức quản lýtài chính khu vực công.Cùng với sự việc này thì tại bấtkỳ quốc gia nào cũng đều cố gắngđạt được nhưng tiêu chuẩn cần thiếtđể có thể tham gia và được sự hỗtrợ nhất định của các tổ chức quốctế. Năm 2007, VN cũng đã đánhdấu một bước ngoặt quan trọngNghiên Cứu & Trao Đổibằng việc trở thành thành viênchính thức của Tổ chức Thươngmại Thế giới. Điều này đã mang lạinhiều cơ hội cũng như không ít thửthách đối với cả các doanh nghiệpkhu vực tư nhân cũng như các đơnvị thuộc khu vực công. Một điềukhông thể phủ nhận chính là việctham gia tổ chức WTO đã mang lạinhững tín hiệu tích cực trong quátrình phát triển của nền kinh tế,xã hội, từ đó mang lại nguồn thukhông nhỏ trong ngân sách nhànước. Tuy nhiên, sau 5 năm gianhập tổ chức quốc tế này thì chế độkế toán ngân sách của VN cũng cónhững thay đổi, sửa chữa cũng nhưbổ sung trong quá trình ghi chép.Như vậy, việc vận dụng mô hìnhquản trị tài chính công được xem làcần thiết để kế toán ngân sách VNminh bạch hơn, độ tin cậy cao hơnvà đáp ứng nhu cầu hội nhập quốctế.. Với sự kết hợp cũng như quátrình phát triển đan xen như vậynên việc phân tích, đánh giá tìnhhình của kế toán ngân sách trướcvà sau khi gia nhập WTO đượcxem là cần thiết, cũng như qua đósẽ vận dụng những cơ sở chủ yếucủa lý thuyết tài chính công quốc tếđể có sự hoàn thiện hơn trong chếđộ kế toán hiện hành. Với ý nghĩatrên, bài viết này tập trung vào việcnêu các nội dung cơ bản của lýthuyết tài chính khu vực công vàphân tích tình hình thực tế thu chingân sách trong giai đoạn trước vàsau khi gia nhập WTO để có nhữngđịnh hướng cơ bản cho việc hoànthiện kế toán ngân sách hiện hànhcủa VN trong thời gian tới.2. Một số khái niệm cơ bảnViệc phân tích chỉ thật sự đượclàm rõ khi các khái niệm cơ bản cầnđược hiểu một cách đầy đủ. Trongbài viế ...