Lý thuyết tài chính tiền tệ - Chương 3

Tài liệu tham khảo bài giảng môn học lý thuyết tài chính tiền tệ - Chương 3: Những vấn đề cơ bản về lãi suất trong nền kinh tế thị trường. Lãi suất là một phần của giá trị thặng dư mà tư bản sản xuất phải trả cho nhà tư bản tiền tệ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lý thuyết tài chính tiền tệ - Chương 3Ch−¬ng 3: Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ L i suÊt trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng3.1. Quan ®iÓm vÒ l·i suÊt• K. Marx: L i suÊt l mét phÇn cña gi¸ trÞ thÆng d− m nh t− b¶n s¶n xuÊt ph¶i tr¶ cho nh t− b¶n tiÒn tÖ v× viÖc ® sö dông vèn trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh §Æc ®iÓm: • L i suÊt l gi¸ c¶ - gi¸ c¶ tr¶ cho viÖc sö dông tiÒn • L i suÊt bã hÑp trong lÜnh vùc s¶n xuÊt • §ång ho¸ quan ®iÓm l i suÊt v lîi tøc TiÒn ®Ò cho nh÷ng nghiªn cøu tiÕp sau3.1. Quan ®iÓm vÒ l·i suÊt (tiÕp) • Kinh tÕ häc vÒ l−îng cÇu t i s¶n • Ph−¬ng ph¸p luËn: ThÕ giíi t i s¶n TiÒn d−íi d¹ng: tiÒn göi tiÕt kiÖm, cæ phiÕu, tr¸i ®−îc chia th nh phiÕu, v.v.. TiÒn d−íi d¹ng tiÒn mÆt l i suÊt l c¬ së cho c¸c chñ thÓ trong nÒn kinh tÕ x¸c ®Þnh chi phÝ c¬ héi n¾m gi÷ tiÒn d−íi h×nh thøc n o3.1. Quan ®iÓm vÒ l·i suÊt (tiÕp) • Kinh tÕ häc hiÖn ®¹i kh¸c: l i suÊt l gi¸ c¶ cña tÝn dông, l chi phÝ sö dông c¸c dÞch vô t i chÝnh hoÆc c¸c dÞch vô tiÒn tÖ kh¸c • Ng©n h ng ThÕ giíi: l i suÊt l tû lÖ % cña tiÒn l i so víi tiÒn vèn VËy l i suÊt l g×?3.1. Quan ®iÓm vÒ l·i suÊt (tiÕp) L i suÊt theo nghÜa chung nhÊt l gi¸ c¶ cña tÝn dông - gi¸ c¶ cña quan hÖ vay m−în hoÆc cho thuª nh÷ng dÞch vô vÒ vèn d−íi h×nh thøc tiÒn tÖ hoÆc c¸c d¹ng thøc t i s¶n kh¸c nhau - Khi ®Õn h¹n, ng−êi ®i vay sÏ ph¶i tr¶ cho ng−êi cho vay mét kho¶n tiÒn d«i ra ngo i sè tiÒn vèn gäi l tiÒn l i. - Tû lÖ phÇn tr¨m cña sè tiÒn l i trªn sè tiÒn vèn gäi l l i suÊt3.2. Vai trß Trong qu¶n lý kinh tÕ vÜ m«• C«ng cô ®iÒu tiÕt kinh tÕ vÜ m« nh»m ®iÒu chØnh c¬ cÊu, ®iÒu tiÕt t¨ng tr−ëng th«ng qua ®iÒu tiÕt tæng ®Çu t−• Ph¸t triÓn thÞ tr−êng t i chÝnh v thÞ tr−êng chøng kho¸n• C«ng cô gãp phÇn ®iÒu tiÕt, kiÓm so¸t luång vèn cña ®Êt n−íc víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi3.2. Vai trß Trong qu¶n lý kinh tÕ vi m«• C¸ nh©n, doanh nghiÖp: c¬ së ®−a ra c¸c quyÕt ®Þnh kinh tÕ: • chi tiªu • ®Ó d nh göi tiÒn tiÕt kiÖm, ®Çu t−, mua s¾m thiÕt bÞ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh• Ho¹t ®éng cña hÖ thèng ng©n h ng: ®iÒu kiÖn tån t¹i v ph¸t triÓn ng©n h ng3.3. §o l−êng – L·i suÊt ®¬n• ¸p dông trong c¸c mãn vay cã thêi h¹n vay trïng víi chu kú tÝnh l i v ng−êi vay tiÒn sÏ tr¶ mét lÇn cho ng−êi cho vay v o ng y ®Õn h¹n tr¶ nî c¶ vèn v li C«ng thøc: L i suÊt = TiÒn l i/ tiÒn vay * 100%•• VÝ dô: vay 1 th¸ng tr¶ 1 th¸ng, vay 1 n¨m tr¶ 1 n¨m• Kh«ng ¸p dông víi c¸c mãn vay cã thêi h¹n kh¸c chu kú tÝnh l i• L i suÊt ®¬n l c¬ së tÝnh l i suÊt kh¸c3.3. §o l−êng – L·i suÊt tÝch häp • L i suÊt tÝch häp l l i suÊt cã tÝnh ®Õn yÕu tè “l i mÑ ®Î l i con” C«ng thøc: it = (1+i)n/t – 1. Trong ®ã: • • t thuéc n • thêi h¹n n¨m t bÊt kú trong thêi h¹n tÝn dông n n¨m • L i suÊt tÝch häp ®−îc coi l c«ng b»ng v chÝnh x¸c h¬n trong viÖc ®o l−êng l i suÊt ®èi víi c¸c mãn vay d i h¹n.3.3. §o l−êng – L·i suÊt ho n vèn• L i suÊt ho n vèn l l i suÊt l m c©n b»ng gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña tiÒn thanh to¸n nhËn ®−îc tõ mét kho¶n tÝn dông víi gi¸ trÞ h«m nay cña kho¶n tÝn dông ®ã C«ng thøc: PV = FVn /(1+i)n. Trong ®ã:• • PV: gi¸ trÞ hiÖn t¹i • FV: gi¸ trÞ t−¬ng lai sÏ ®−îc thanh to¸n cña sè tiÒn ®ã • n: thêi h¹n tÝn dông3.3. §o l−êng – L·i suÊt ho n vèn (tiÕp) • TÝn dông ho n tr¶ tõng phÇn C«ng thøc: PV = FP/(1+i)1 + FP/(1+i)2 + ... + FP/(1+i)n. Trong ®ã: • PV: gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña vèn tÝn dông • FP: kho¶n thanh to¸n h ng n¨m ® biÕt • Tr¸i phiÕu coupon C«ng thøc: PV = C/(1+i)1 + C/(1+i)2 + ... + C/(1+i)n + F/(1+i) n.Trong ®ã • PV v C l sè tiÒn thu nhËp coupon ® biÕt • F: mÖnh gi¸3.4. Ph©n biÖt – L·i suÊt thùc v l·i suÊt danh nghÜa • Trong ®iÒu kiÖn tû lÖ l¹m ph¸t < 10% i r = in - i i • Trong ®iÒu kiÖn tû lÖ l¹m ph¸t > 10% in − ii ir = ii + 1 Trong ®ã: ir - in - ii: l i suÊt thùc, l i suÊt danh nghÜa v tû lÖ l¹m ph¸t3.4. Ph©n biÖt – L·i suÊt v tû suÊt lîi tøc • L i suÊt l tû lÖ phÇn tr¨m cña sè tiÒn l i trªn sè tiÒn vèn cho vay • Tû suÊt lîi tøc l tû lÖ phÇn tr¨m cña sè thu nhËp cña ng−êi cã vèn trªn tæng sè vèn ® ®−îc sö dông (®Çu t− hay cho vay)3.4. Ph©n biÖt – L·i suÊt c¬ b¶n ng©n h ng L i suÊt tiÒn göi: itg = icb + ii• L i suÊt cho vay: icv= itg + X. Trong ®ã:• - itg : l i suÊt tiÒn göi - icb: l i suÊt c¬ b¶n ng©n h ng tr¶ cho tõng lo¹i tiÒn göi kh¸c nhau - icv l i suÊt cho vay - X l chi phÝ nghi ...