Lý thuyết tổng quan môn kinh tế thương mại

Một số cách tiếp cận khi nghiên cứu bản chất kinh tế của Thương mại Nghiên cứu bản chất kinh tế của Thương mại chúng ta có nhiều cách tiếp cận khác nhau. Trong giáo trình này chúng tôi sẽ đề cập tới 3 cách tiếp cận cơ bản nhất..
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lý thuyết tổng quan môn kinh tế thương mại Chương 1: Chương mở đầu1.1. Bản chất kinh tế của thương mại1.1.2. Bản chất kinh tế của thương mại1.1.2.1. Một số cách tiếp cận khi nghiên cứu bản chất kinh tế của Thương mại Nghiên cứu bản chất kinh tế của Thương mại chúng ta có nhiều cách tiếp cận khácnhau. Trong giáo trình này chúng tôi sẽ đề cập tới 3 cách tiếp cận cơ bản nhất:a. Thương mại - hoạt động kinh tế. Nếu nhìn dưới góc độ một hoạt động kinh tế thì thương mại là một trong những hoạtđộng kinh tế cơ bản và rất phổ biến trong nền kinh tế thị trường. Mọi hoạt động thương mại đều bắt đầu bằng hành vi mua hàng và kết thúc bằnghoạt động bán.Mục đích của hoạt động thương mại là nhằm tìm kiếm lợi nhuận. Có thểtóm tắt hoạt động thương mại bằng công thức sau: T - H - T . Đối tượng của các hoạt động thương mại là các hàng hóa vá dịch vụ. Chủ thể củahoạt động thưong mại gồm những người bán (người sản xuất hàng hóa, người cung ứngdịch vụ, thương gia ) và những người mua( người sản xuất, thương gia, những người tiêudùng).Tuy nhiên tham gia vào hoạt động thương mại còn có một số người khác như :người môi giới, người đại lý thương mại ... Hoạt động thương mại xảy ra trong khâu lưuthông, trên thị trường với những điều kiện kinh tế, xã hôi, luật pháp, chính tri, và môitrường vật chất cụ thể. Trong hành vi mua, người ta chuyển đổi hình thái giá trị của hàng hóa từ hình tháitiền tệ sang hình thái hiện vật và cùng với quá trình này là sự chuyển đổi về sở hữu,người mua đổi quyền sở hữu tiền tệ để có được quyền sở hữu hàng hóa. Nhờ vậy mà cóđược quyền sử dụng sản phẩm cho việc thỏa mãn nhu cầu. Trong hành vi bán hàng, quátrình diễn ra hoàn toàn ngược lại. Hoạt động thương mại là một quá trình bao gồm các hoạt động cơ bản là mua vàbán. Ngoài các hoạt động cơ bản còn có các hoạt động hỗ trợ cho các hoạt động mua bán,người ta gọi chung các hoạt động này là dịch vụ thương mại. Dịch vụ thương mại gồm tất cả những hoạt động thương mại ngoài hoạt độngthương mại cơ bản (hoạt động mua và bán ), chúng phát sinh gắn với mua bán, hỗ trợcho mua bán được thực hiện nhanh chóng và có hiệu quả. Hoạt động thương mại được tiến hành theo nguyên tắc tự nguyện, tự thỏa thuận vàcùng có lợi. Vì thế quá trình mua bán vừa là quá trình cạnh tranh vừa là quá trình hợp tácgiữa người bán và người mua.http://www.ebook.edu.vn 1 Thông qua các hoạt động thương mại, người bán đạt được giá trị nhằm mục đích lợinhuận, người mua có được giá trị sử dụng để thỏa mãn các nhu cầu tiêu dùng khác nhau.Chính nhờ hoạt động thương mại mà sản xuất và tiêu dùng nối liền với nhau trong điềukiện của kinh tế hàng hóa.b. Thương mại - khâu trao đổi (lưu thông) của quá trình tái sản xuất xã hội Tái sản xuất xã hội gồm 4 khâu cơ bản: Sản xuất, phân phối, trao đổi và tiêu dùng.Bốn khâu này có quan hệ mật thiết và tác động qua lại với nhau trong đó mối quan hệgiữa sản xuất và tiêu dùng là mối quan hệ cơ bản nhất. Là hình thái phát triển của trao đổi và lưu thông hàng hóa, thương mại được coi làmột khâu cơ bản của tái sản xuất. Thương mại chính là khâu trao đổi nằm trung gian giữasản xuất và tiêu dùng. Trong điều kiện xã hội hóa sản xuất và lưu thông hàng hóa ngàymột phát triển, hàng hóa được tạo ra trong khâu sản xuất, sau đó được chuyển sang khâulưu thông qua các giai đoạn khác nhau của khâu lưu thông: Mua ---> Vận chuyển ---> Dựtrữ ---> Bán. Kết thúc khâu lưu thông, hàng hóa sẽ được chuyển sang lĩnh vực tiêu dùng. Trong điều kiện kinh tế hàng hóa, đại bộ phận các sản phẩm và dịch vụ được sảnxuất ra đều phải trải qua khâu lưu thông, thông qua hoạt động mua bán bằng tiền mới cóthể chuyển sang lĩnh vực tiêu dùng để thỏa mãn nhu cầu khác nhau của xã hội. Vì thếkhâu lưu thông rất quan trọng. Nó là cầu nối giữa sản xuất và tiêu dùng. Nền kinh tế hànghóa giống như một cơ thể sống. Trong đó, lưu thông hàng hóa, thương mại được xem nhưhệ tuần hoàn. Thương mại phát triển, lưu thông hàng hóa thông suốt là biểu hiện của nềnkinh tế lành mạnh, thịnh vượng.c. Thương mại - ngành kinh tế Nếu nhìn dưới giác độ phân công lao động xã hội thì thương mại được coi là mộtngành kinh tế độc lập của nền kinh tế. Ngành thương mại chuyên đảm nhận chức năng tổchức lưu thông hàng hóa và cung ứng các dịch vụ cho xã hội thông qua việc thực hiệnmua bán nhằm sinh lợi.1.1.2.2. Bản chất kinh tế của Thương mại Nghiên cứu Thương mại dưới các góc độ cơ bản: Hoạt động kinh tế, khâu của quátrình tái sản xuất xã hội cũng như góc độ ngành kinh tế của nền kinh tế quốc dân, chúngta đều nhận thấy đặc trưng chung nhất của Thương mại là buôn bán, trao đổi hàng hóa vàcung ứng dịch vụ gắn với tiền tệ và nhằm mục đích lợi nhuận. Từ đó có thể rút ra bản chất kinh tế chung của Thương mại là: Thương mại là tổng hợp các hiện tượng, các hoạt động và các quan hệ kinh tế gắnvà phát sinh cùng với trao đổi hàng hóa và cung ứng dịch vụ nhằmi mục đích lợi nhuận.http://www.ebook.edu.vn 2 Thương mại, tiếng Anh là “Commerce” , ngoài ra còn có thuật ngữ khác là Trade,tiếng Pháp “Commerce”, tiếng Latinh “Commercium”, ... về cơ bản các từ này đều đượchiểu là buôn bán hàng hóa với mục đích sinh lợi. Luật Thương mại của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam cũng ghi: Hoạt động Thương mại là hoạt động nhằm mục đích sinh lợi bao gồm: mua bánhàng hóa, cung ứng dịch vụ, đầu tư, xúc tiến thương mại và các hoạt động sinh lợi khác.1.1.3. Phân loại Thương mại1.1.3.1. Theo phạm vi hoạt động thương mại Người ta phân thành Thương mại nội địa (nội thương) và Thương mại Quốc tế(ngoại thương) Thương mại nội địa có thể được phân thành: Thương mại thành thị và Thương mạinông thôn, Thương mại vùng đặc biệt,thương mại biên giới, thương mại vùng sâu, vùngxa, ... T ...